Chiếc thang, sợi dây an toàn... trong hang Sơn Đoòng

Đó là câu chuyện lắp đặt chiếc thang và sợi dây an toàn để giúp du khách vượt qua khối thạch nhũ khổng lồ có tên Bức tường Việt Nam nhằm khai thác thử nghiệm tuyến du lịch “Chinh phục Sơn Đoòng - Hang động lớn nhất thế giới” theo lộ trình mới 4 ngày 3 đêm thay cho lộ trình hiện tại 5 ngày 4 đêm do Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Chua Me Đất (Oxalis) thực hiện.

Tuy nhiên, khi dư luận còn nhiều băn khoăn, Cục Di sản Văn hóa, Bộ Văn hóa -Thể Thao - Du lịch đã yêu cầu tạm dừng thực hiện ý tưởng này để tiến hành kiểm tra thực tế cũng là điều dễ hiểu…

Ý tưởng chiếc thang, sợi dây an toàn và một con đường…

Hiện nay, tour du lịch mạo hiểm “Chinh phục Sơn Đoòng - Hang động lớn nhất thế giới” do Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Chua Me Đất độc quyền khai thác.

Tham gia tour du lịch này, du khách bắt đầu hành trình từ đường Hồ Chí Minh đi xuyên rừng để tiếp cận, khám phá, chinh phục Sơn Đoòng từ cửa trước vào sâu trong lòng hang động cho đến khi gặp khối thạch nhũ khổng lồ Bức tường Việt Nam chặn lại sẽ quay ra.

Với lộ trình này, du khách sẽ phải di chuyển quãng đường cả đi và về hơn 50 km với thời gian 5 ngày 4 đêm. Trong đó, du khách có hai đêm ngủ lại Hang Én và hai đêm ngủ lại Hang Sơn Đoòng.

Với ý tưởng chiếc thang, sợi dây an toàn và một con đường, từ giữa năm 2016, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Chua Me Đất đã có tờ trình gửi Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình xin điều chỉnh đề án tuyến du lịch “Chinh phục Sơn Đoòng - Hang động lớn nhất thế giới” theo lộ trình mới với thời gian rút ngắn chỉ còn 4 ngày 3 đêm.

Theo lộ trình mới này, điểm xuất phát cũng theo lộ trình cũ nhưng khi gặp Bức tường Việt Nam thay vì phải quay ra, du khách sẽ vẫn tiếp tục chinh phục hang động bằng cách vượt qua khối thạch nhũ khổng lồ này để ra bằng cửa sau.

Với lộ trình mới này, du khách tiết kiệm được quãng đường di chuyển khoảng 20 km trong khi quá trình khám phá, chinh phục hang động lớn nhất thế giới Sơn Đoòng lại diễn ra trọn vẹn hơn từ trước ra sau, tránh chuyện bị Bức tường Việt Nam chặn ngang phải quay lại quãng đường cũ không cần thiết như lộ trình hiện đang khai thác.

Thực hiện ý tưởng được nêu ở trên, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Chua Me Đất đưa ra kế hoạch lắp đặt thang Inox và dây an toàn để du khách sử dụng vượt và chinh phục khối thạch nhũ khổng lồ Bức tường Việt Nam có độ cao đến 90 m.

Trong đó, phần chân Bức tường Việt Nam thẳng đứng và có phần khuyết vào bên trong với chiều cao khoảng 25 m sẽ được lắp thang Inox; phần còn lại cao 65 m sẽ được lắp dây an toàn định vị thành một lối đi bộ trên mặt đá đã được chọn…

Trước ý tưởng hay và độc đáo do Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Chua Me Đất đưa ra, trung tuần tháng 3 vừa qua, UBND tỉnh Quảng Bình và các ban, ngành liên quan đã tiến hành họp bàn và thống nhất quyết định để công ty này thực hiện ý tưởng của mình.

Tuy nhiên, khi công việc đang được thực hiện đã xuất hiện nhiều thông tin dư luận trái chiều về việc lắp thang và dây an toàn để vượt Bức tường Việt Nam có thể vi phạm các quy định hiện hành và làm ảnh hưởng đến hang động lớn nhất thế giới Sơn Đoòng.

Trong đó, những điểm khoan để cố định bu lông và việc du khách di chuyển trên nền đá có thể ảnh hưởng đến khối thạch nhũ khổng lồ là một điều dư luận tỏ ra quan ngại.

Trước thông tin dư luận có nhiều băn khoăn, Cục Di sản Văn hóa, Bộ Văn hóa -Thể Thao - Du lịch đã có công văn yêu cầu tỉnh Quảng Bình tạm dừng thực hiện ý tưởng để tiến hành kiểm tra thực tế và có báo cáo cụ thể sự việc…

Ảnh hưởng đến hang động như thế nào?

Trước yêu cầu của Cục Di sản Văn hóa, ngày 28/5 vừa qua, tỉnh Quảng Bình đã lập Đoàn liên ngành gồm đại diện lãnh đạo nhiều cơ quan chức năng tham gia kiểm tra thực tế tác động lắp thang inox và dây an toàn để vượt Bức tường Việt Nam lên hang động Sơn Đoòng do Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Chua Me Đất đang thực hiện.

Sau quá trình kiểm tra thực tế hang động Sơn Đoòng, ông Nguyễn Mẫu Nam, Phó Giám đốc Sở Văn hóa -Thể thao tỉnh Quảng Bình đánh giá: “Việc lắp thang và dây an toàn có tác động đến hang động nhưng không đáng kể, nếu không muốn nói là rất nhỏ. Trong khi việc khai thác và bảo tồn di sản cần sự hài hòa. Vậy nên, việc lắp thang và dây an toàn trong trường hợp này là phương án tốt nếu không muốn nói là tối ưu”.

Tuy nhiên, theo ông Nam, trong quá trình khai thác thử nghiệm, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Chua Me Đất cần làm tốt hơn nữa việc bảo vệ môi trường, thiết lập tuyến đường di chuyển sao cho ít tác động làm tổn thương đến hang động nhất…

Ông Nguyễn Đức Lý, Giám đốc Sở Khoa học - Công nghệ tỉnh Quảng Bình cho rằng: quá trình thực hiện giải pháp lắp thang và dây an toàn, Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Chua Me Đất đã đặt yếu tố an toàn lên hàng đầu nên khả năng xâm hại hang động là vô cùng nhỏ dưới góc độ khoa học.

Việc thực hiện giải pháp lắp thang và dây an toàn để vượt Bức tường Việt Nam là chấp nhận được nếu không nói là giải pháp mang lại nhiều lợi ích trong khai thác, cứu hộ cứu nạn, giảm đáng kể thời gian di chuyển, lưu trú của du khách trong lòng hang động.

Cùng với đó, việc khoan lắp các bu lông để cố định thang và dây an toàn trên vách đá gây ảnh hưởng rất nhỏ hang động. Đá vôi trong hang động Sơn Đoòng được hình thành hàng trăm triệu năm qua nên rất cứng…

Ông Haward Limbert, chuyên gia hang động Hoàng gia Anh đồng thời là người trực tiếp nghiên cứu, thiết kế thang inox vượt Bức tường Việt Nam cho biết, lỗ khoan để cố định bu long có đường kính chỉ 2 cm, chiều sâu 10 cm.

Trong đó, chỉ có khoảng 2 cm bên ngoài lỗ khoan là thạch nhũ, bên trong là đá vôi để chịu lực.

Vì vậy, tác động của các lỗ khoan này lên hang động là không đáng kể, khi cần có thể tháo ra lắp vào mà không để lại dấu vết nào.

Thời gian qua, nhiều thông tin dư luận trái chiều nói việc dựng thang, lắp dây an toàn ảnh hưởng đến hang động khiến ông vô cùng buồn. 20 năm qua, ông một lòng vì hang động và chưa bao giờ làm ảnh hưởng một hang động nào.

Và nếu ai làm ảnh hưởng đến hang động, kể cả Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Chua Me Đất, ông cũng không cho phép.

Việc lắp thang và dây an toàn mang lại lợi ích rất lớn, trong đó, đặc biệt quan trọng trong việc cứu hộ, cứu nạn. Vì vậy, ông đã có trao đổi việc này với đại diện UNESCO và đã được ủng hộ để giải pháp được thực thi.

Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Quảng Bình đã có văn bản báo cáo quá trình kiểm tra đánh giá việc thực hiện giải pháp vượt khối thạch nhũ Bức tường Việt Nam trong hang Sơn Đoòng bằng việc lắp thang inox và dây an toàn.

Ông Nguyễn Hữu Thiện, Trưởng đoàn kiểm tra liên ngành, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên -Môi trường tỉnh Quảng Bình cho biết: Qua quá trình kiểm tra thực tế, đoàn có kết luận chung là việc lắp thang và dây an toàn của Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Chua Me Đất có tác động không đáng kể đến địa chất, địa mạo, môi trường, hệ sinh thái trong hang động Sơn Đoòng.

Tuy nhiên, đó mới là ý kiến của đoàn kiểm tra còn việc cho tiếp tục thực hiện giải pháp hay không thuộc trách nhiệm của cơ quan cấp trên.