Chủ động ứng phó đối với các biện pháp phòng vệ thương mại

Ông Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội phát biểu khai mạc. Ảnh: Tường Vi - TTXVN

Ông Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết: Trong những tháng đầu năm 2019, tình hình kinh tế - xã hội có những bước khởi sắc, kinh tế Việt Nam tiếp tục được đà tăng trưởng.

Tốc độ tăng trưởng trong lĩnh vực thương mại và đầu tư của thế giới nhiều khả năng không duy trì ở mức tăng trưởng như dự báo của các tổ chức tài chính kinh tế quốc tế, do đó ảnh hưởng đến kinh tế của Việt Nam.

Việc Chính phủ tiếp tục tập trung cải cách và nỗ lực tháo gỡ khó khăn, tận dụng cơ hội hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế thế giới sẽ là những yếu tố quan trọng quyết định cục diện kinh tế Việt Nam trong năm 2019.

Tại Diễn đàn, các đại biểu tập trung thảo luận 4 chủ đề gồm: Tổng quan tình hình kinh tế Việt Nam năm 2019 và tác động của một số Hiệp định thương mại; Một số vấn đề nổi bật về tình hình kinh tế Việt Nam năm 2019; Một số vấn đề văn hóa xã hội nổi bật ở Việt Nam năm 2019; Một số dự báo và khuyến nghị phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam năm 2020.

Quang cảnh diễn đàn. Ảnh: Tường Vi - TTXVN

Đa số đại biểu nhận định rằng, tình hình kinh tế - xã hội Việt Nam trong những tháng đầu năm 2019 diễn ra trong bối cảnh kinh tế thế giới có xu hướng tăng trưởng chậm lại, các yếu tố rủi ro, thách thức gia tăng. Căng thẳng gần đây giữa các nền kinh tế lớn khiến thương mại và đầu tư thế giới sụt giảm, niềm tin kinh doanh toàn cầu giảm sút.

Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) nhận định, kinh tế toàn cầu phải đối mặt với thời kỳ “bất trắc cao” khi 70% các nền kinh tế trên thế giới, trong đó hầu hết các nền kinh tế phát triển đều rơi vào tình trạng tăng trưởng chậm lại. Hoạt động kinh tế, thương mại tại các quốc gia có nhiều biến động.

Điều đáng chú ý là trong bối cảnh căng thẳng giữa các nền kinh tế lớn, kinh tế Việt Nam vẫn đạt nhiều kết quả tích cực khi ổn định vĩ mô được duy trì, lạm phát được kiểm soát tốt với CPI bình quân 6 tháng đầu năm 2019 chỉ tăng 2,64%, mức thấp nhất trong vòng 3 năm trở lại đây. Tốc độ tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm đạt 6,76%, tuy thấp hơn cùng kỳ năm 2018 (7,05%) nhưng vẫn là mức cao so với cùng kỳ giai đoạn 2011 - 2017.
Bên cạnh kết quả khả quan đạt được về kinh tế vĩ mô, một số ngành, lĩnh vực, đặc biệt là kinh doanh thương mại trong những tháng đầu năm đã phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Những cuộc tranh luận chưa có hồi kết giữa các nhà sản xuất nước mắm truyền thống và các nhãn hàng sản xuất nước chấm công nghiệp, sai phạm trong việc gắn nhãn mác “made in Vietnam” hay cuộc cạnh tranh thị phần giữa các doanh nghiệp ngay tại thị trường nội địa... không chỉ đặt ra yêu cầu cấp thiết về điều hành, quản lý mà còn làm phát sinh nhiều vấn đề liên quan đến sở hữu trí tuệ trong thương mại và khuôn khổ pháp lý trong bối cảnh kinh tế hội nhập toàn cầu.

Ngoài ra, các đại biểu cũng đã đề cập đến nhiều vấn đề đáng lưu tâm trong lĩnh vực xã hội. Trong đó, đáng chú ý nhất là vấn nạn bạo hành, xâm hại tình dục và các rủi ro tại trường học khiến dư luận lo ngại. Bên cạnh đó, hàng loạt gian lận trong thi cử và bạo lực học đường khiến yêu cầu về việc xây dựng môi trường giáo dục minh bạch và an toàn trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Đề cập đến vấn đề xâm hại, bạo lực trẻ em, bà Hoàng Thị Tây Ninh, Tổ chức Cứu trợ trẻ em cho biết: Tình trạng xâm hại, bạo lực trẻ em diễn ra ở hầu hết các tỉnh, thành phố. Trong năm 2017-2018, cả nước có gần 3.000 vụ, với 3.400 đối tượng và 3.200 trẻ em bị xâm hại, trong đó xâm hại tình dục chiếm trên 50% (báo cáo của Cục Trẻ em năm 2019).
Do vậy, cần thiết phải xây dựng, củng cố hệ thống bảo vệ trẻ em, khuyến khích các cơ chế bảo vệ trẻ em dựa vào cộng đồng; nâng cao năng lực cán bộ, cộng tác viên; tăng cường cơ chế phối hợp liên ngành và giám sát tội phạm xâm hại tình dục trẻ em. Các cơ quan chức năng tăng cường truyền thông về pháp luật, chính sách, nâng cao nhận thức về quyền trẻ em, đặc biệt là quyền tham gia của trẻ em trong các vấn đề liên quan đến trẻ em...
Dự báo xu hướng kinh tế Việt Nam 2019 - 2020, ông Đặng Đức Anh, Phó Giám đốc trung tâm dự báo Kinh tế - xã hội quốc gia nhận định: Năm 2019, tăng trưởng kinh tế trong nước đạt mức khá cao trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động. Công nghiệp chế biến, chế tạo có sự phát triển đồng đều, giảm bớt phụ thuộc vào một số nhóm mặt hàng...

Dự báo năm 2020, bối cảnh Việt Nam có nhiều yếu tố thuận lợi như kinh tế vĩ mô về cơ bản được duy trì ở mức ổn định, thương mại được thúc đẩy thông qua thực hiện và tham gia vào các hiệp định thương mại, tái cơ cấu kinh tế, cải thiện môi trường kinh doanh được tăng cường; chuyển dịch xu hướng đầu tư nước ngoài từ Trung Quốc suy giảm xuất khẩu do tác động của xung đột thương mại...
Vì vậy, cần tăng cường công tác dự báo, cảnh báo, chủ động phòng tránh, ứng phó đối với các biện pháp phòng vệ thương mại áp dụng lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam; tìm kiếm khả năng mở rộng thị trường xuất khẩu mới; tạo điều kiện cho hàng hóa xuất khẩu đặc biệt là nông, thủy sản thâm nhập vào các thị trường mới.

Bên cạnh đó, kiểm soát lạm phát trên cơ sở theo dõi sát lạm phát từ xuất khẩu và tính toán lộ trình, phạm vi điều chỉnh tăng giá hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước quản lý; tái cơ cấu chi đầu tư, tập trung vào những dự án trọng điểm, có tính lan tỏa cao.
Đặc biệt, cần đẩy mạnh phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ cho các ngành nhập khẩu lớn nguyên liệu, nhiên vật liệu như sản xuất điện tử, linh kiện điện thoại, vải, nguyên phụ liệu dệt may, khuyến khích phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, sinh thái.../.