Chuyên gia địa chất đề xuất các giải pháp chống trượt lở đất đá
Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 3 (bão Yagi), miền Bắc đang phải hứng chịu mưa lớn, gây thiệt hại nhiều về tính mạng và tài sản.
Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, trong ngày 11/9, khu vực các tỉnh Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa với lượng mưa phổ biến từ 10-30 mm, có nơi trên 70 mm.
Nguy cơ xảy ra lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc tại nhiều huyện thuộc 16 tỉnh, thành phố như: Yên Bái, Cao Bằng, Thái Nguyên, Lào Cai, Hà Giang, Điện Biên, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hòa Bình, Bắc Kạn, Phú Thọ… Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy cấp 1; tại Yên Bái cấp 2. Độ gắn kết của đất giảm sẽ xảy ra trượt lở đất Phân tích về nguy cơ trượt lở đất đá tại các tỉnh trung du và miền núi Bắc Bộ những ngày qua, Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản (Bộ Tài nguyên và Môi trường) Trịnh Hải Sơn cho biết, trượt lở đất đá có thể được kích hoạt do nhiều yếu tố ngoại sinh như: mưa, bão, lũ, lụt, các quá trình phong hóa đất đá…và yếu tố nội sinh như động đất hay do con người làm mất độ ổn định sườn dốc, tăng chấn rung do mìn hoặc máy móc, tăng trọng tải lên mặt sườn dốc, tăng khả năng xói mòn, làm yếu độ liên kết của đất đá, làm yếu đi khả năng giữ đất của rễ cây do các hoạt động phá rừng, nổ mìn, san lấp, cắt, xẻ sườn đồi, núi để xây dựng đường sá, nhà cửa và các công trình khác. Tai biến này có thể dẫn tới thảm họa lớn cho con người và xã hội. Ông Trịnh Hải Sơn thông tin thêm, yếu tố kích hoạt sạt lở đất quan trọng nhất là do đất bị bão hòa nước khi lượng mưa quá lớn hoặc có lượng mưa tích lũy dài ngày, bởi đất là lớp trên cùng của vỏ trái đất và được tạo ra từ vật chất đá gốc tại chỗ hoặc từ nơi khác chuyển đến. Dưới lớp đất là đá gốc, chiều dày của đất phụ thuộc vào điều kiện khí hậu, địa hình... Độ bão hòa nước của đất phụ thuộc vào tính chất của đất như lỗ rỗng đất, độ gắn kết đất... khi mất độ gắn kết, đất sẽ sạt lở theo một độ dốc. Thông thường khi đất bão hòa thì độ gắn kết của đất giảm từ 15 đến 20%, khi đất đã ngấm nước và bão hòa nước thì thường xảy ra trượt lở đất. Viện trưởng Trịnh Hải Sơn nhấn mạnh, khi xảy ra trượt lở đất với quy mô từ trung bình đến rất lớn có thể là tác nhân hình thành các dòng lũ bùn đá tại các lưu vực sông suối và sẽ tác động đến các công trình công cộng như trường học, trạm, đập chắn nước, khu vực dân cư, ruộng vườn, hệ thống truyền tải điện... gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Để đảm bảo an toàn người dân ở các khu vực có nguy cơ trượt lở đất trong mùa mưa bão, Viện trưởng Trịnh Hải Sơn khuyến cáo người dân cần thường xuyên theo dõi các cảnh báo, thông tin của chính quyền địa phương về thời tiết. Khi thấy dấu hiệu của sạt lở đất (như mặt đất phồng lên, rung chuyển, âm thanh lạ trong lòng đất; vết nứt nền nhà, tường nhà, sườn đồi; cây cối nghiêng; nước sông suối chuyển màu đục), người dân cần thông tin cảnh báo ngay cho chính quyền địa phương và những người xung quanh để chính quyền địa phương thực hiện các phương án phòng, chống sạt lở đất. Ông Sơn cũng lưu ý người dân cần chấp hành các khuyến cáo, thông báo về thời gian không ra đường, thời gian lưu thông trong các khu vực nguy cơ sạt lở; cần nhanh chóng di chuyển người và tài sản thiết yếu đến các khu vực an toàn do chính quyền địa phương quy định; chấp hành nghiêm các khuyến cáo của chính quyền địa phương về phòng, chống sạt lở đất, về các cảnh báo (khu vực sạt lở đất, các tuyến đường trong và liên quan đến khu vực sạt đất, thời gian ở tại nơi cư trú, thời gian tham gia giao thông, thời gian làm việc…). Ngoài ra, người dân cần tích trữ lương thực, thuốc men, dụng cụ thiết yếu, y tế, trang thiết bị bảo hộ, chiếu sáng, đun nấu cho sinh hoạt và đề phòng bệnh dịch… Cần dữ liệu đầy đủ phân vùng nguy cơ trượt lở đất đáNhằm giảm thiểu thiệt hại do trượt lở đất đá gây ra, theo Viện trưởng Trịnh Hải Sơn, trước hết, Việt Nam cần sớm phân vùng những nơi có nguy cơ trượt lở đất đá cao tại Việt Nam. Trước hết, cần xây dựng được Bộ tiêu chí đánh giá và xác định các khu vực, lưu vực có nguy cơ cao xảy ra trượt lở đất đá; phải có được đầy đủ bộ cơ sở dữ liệu của các bản đồ thành phần như bản đồ nguy cơ trượt lở đất đá, bản đồ phân vùng nguy cơ trượt lở đất đá để phân tích, đánh giá tổng hợp, tích hợp, từ đó mới có thể xây dựng và đề xuất được Bộ tiêu chí đánh giá và khoanh định các khu vực có nguy cơ cao về trượt lở đất đá.
Bộ tiêu chí này sẽ được áp dụng cho 15 tỉnh miền Bắc đã có đủ cơ sở dữ liệu phân vùng nguy cơ trượt lở đất đá theo tỷ lệ 1:50.000 giúp khoanh định các "khu vực nhạy cảm" về trượt lở đất đá; áp dụng thêm tổ hợp 4 tiêu chí gồm: dân cư, giao thông, công trình trọng điểm và lưu vực sông suối. Viện trưởng Trịnh Hải Sơn thông tin thêm, hiện Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản đang tiếp tục triển khai thực hiện 2 Đề án "Phân vùng rủi ro thiên tai và lập bản đồ cảnh báo lũ quét, sạt lở đất và sụt lún đất do mưa tại khu vực trung du và miền núi và "Cảnh báo sớm sạt lở đất, lũ quét khu vực miền núi, trung du Việt Nam. Đến thời điểm hiện tại, cơ sở dữ liệu về hiện trạng và phân vùng nguy cơ trượt lở đất đá ở tỷ lệ 1:50.000 của 37 tỉnh miền núi và trung du Việt Nam vẫn chưa được đầy đủ; dữ liệu chưa được chuẩn hóa, đồng bộ gây nhiều khó khăn cho công tác tổng hợp dữ liệu. Đặc biệt, Bộ cơ sở dữ liệu phục vụ công tác điều tra, phân vùng nguy cơ cho các khu vực trọng điểm như: số liệu địa hình ở tỷ lệ lớn (1:10.000, 1:5.000, 1:2.000) còn thiếu và chưa được cập nhật bổ sung; do đó, dẫn đến kết quả xử lý bị sai và thiếu. Bộ cơ sở dữ liệu về địa chất ở tỷ lệ trung bình (1:50.000) cũng vẫn còn thiếu rất nhiều và chưa được tiến hành điều tra chi tiết bổ sung; các tỷ lệ 1:10.000, 1:5.000 rất ít, hầu như chỉ có ở những khu vực điều tra, đánh giá các mỏ khoáng sản. Do đó, Viện trưởng Trịnh Hải Sơn đề xuất, Việt Nam cần nhanh chóng xây dựng một Trung tâm cơ sở dữ liệu liên ngành về trượt lở đất đá; đầu tư kinh phí tiến hành các đề án, dự án về điều tra trượt lở đất đá ở các tỷ lệ lớn cho các khu vực trọng điểm, nhạy cảm về trượt lở đất đá. Ngoài ra, các hệ thống cảnh báo sớm về trượt lở đất đá theo thời gian thực tại một số địa điểm là những công cụ vô cùng quan trọng cho công tác cảnh báo sớm nhằm giảm thiểu thiệt hại do trượt lở đất đá gây ra.Tin liên quan
-
Dự báo thời tiết
Danh sách các khu vực có nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất đá trong 6 giờ tới
10:11' - 11/09/2024
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, trong 3-6 giờ tới khu vực các tỉnh Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục có mưa với lượng mưa phổ biến từ 10-30mm, có nơi trên 70mm.
-
Kinh tế & Xã hội
Hơn 400 người dân bản Cha Nga (Nghệ An) bị cô lập hoàn toàn do mưa lũ, sạt lở
09:02' - 11/09/2024
Ngày 11/9, UBND xã Mỹ Lý, huyện Kỳ Sơn tỉnh Nghệ An cho biết, xã có 93 hộ dân với trên 400 khẩu của bản Cha Nga bị cô lập hoàn toàn với bên ngoài do mưa lũ, sạt lở đất.
-
Kinh tế & Xã hội
Sạt lở làm sập nhà điều hành thủy điện Đông Nam Á - Nậm Lúc ở Lào Cai khiến 5 người mất tích
19:51' - 10/09/2024
Chiều tối 10/9, ông Nguyễn Duy Hòa, Bí thư Huyện ủy Bắc Hà, tỉnh Lào Cai xác nhận thông tin về việc mưa lũ đã làm sập nhà điều hành thủy điện Đông Nam Á - Nậm Lúc trên địa bàn.
-
Đời sống
Cao Bằng tìm thấy thêm 5 thi thể nạn nhân sạt lở đất
15:46' - 10/09/2024
Đến trưa 10/9, lực lượng tìm kiếm cứu nạn tỉnh Cao Bằng đã tìm được thêm 5 thi thể nạn nhân tại các điểm sạt lở đất hôm qua, nâng số thi thể nạn nhân tìm được lên 22, hiện vẫn còn 33 người mất tích.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế & Xã hội
Xác định địa giới đơn vị hành chính giữa tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Đà Nẵng do lịch sử để lại
22:07' - 18/09/2024
Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 144/NQ-CP ngày 18/9/2024 về việc xác định địa giới đơn vị hành chính giữa tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Đà Nẵng do lịch sử để lại.
-
Kinh tế & Xã hội
Điều chỉnh mực nước hồ chứa để chủ động đón lũ
20:55' - 18/09/2024
Cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có công điện về việc bảo đảm an toàn công trình thủy lợi, đề phòng ngập lụt, úng, thiếu nước sinh hoạt do mưa lớn.
-
Kinh tế & Xã hội
Ngành nông nghiệp chủ động ứng phó với đợt mưa lớn
20:19' - 18/09/2024
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp quan ngại sẽ có một đợt mưa và không ngoại trừ sẽ xảy ra một trận lũ lụt như năm 2020.
-
Kinh tế & Xã hội
XSMB 19/9. Kết quả xổ số miền Bắc hôm nay ngày 19/9/2024. XSMB thứ Năm ngày 19/9
19:30' - 18/09/2024
Bnews. XSMB 19/9. Kết quả xổ số hôm nay ngày 19/9. XSMB thứ Năm. Trực tiếp KQXSMB ngày 19/9. Kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ Năm ngày 19/9/2024.
-
Kinh tế & Xã hội
XSMT 19/9. Kết quả xổ số miền Trung hôm nay ngày 19/9/2024. XSMT thứ Năm ngày 19/9
19:30' - 18/09/2024
Bnews. XSMT 19/9. Kết quả xổ số hôm nay ngày 19/9. XSMT thứ Năm. Trực tiếp KQXSMT ngày 19/9. Kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Năm ngày 19/9/2024.
-
Kinh tế & Xã hội
XSMN 19/9. Kết quả xổ số miền Nam hôm nay ngày 19/9/2024. XSMN thứ Năm ngày 19/9
19:30' - 18/09/2024
Bnews. XSMN 19/9. Kết quả xổ số hôm nay ngày 19/9. XSMN thứ Năm. Trực tiếp KQXSMN ngày 19/9. Kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Năm ngày 19/9/2024.
-
Kinh tế & Xã hội
Kết quả Vietlott Power 6/55 ngày 19/9 - Kết quả xổ số Vietlott Mega - Kết quả xổ số Vietlott ngày 19/9/2024
19:30' - 18/09/2024
Bnews. Kết quả Vietlott Power 6/55 ngày 19/9 - Kết quả xổ số Vietlott hôm nay ngày 19 tháng 9 năm 2024 - Xổ số Vietlott Power 6/55 hôm nay.
-
Kinh tế & Xã hội
XSTN 19/9. Kết quả xổ số Tây Ninh hôm nay ngày 19/9/2024. Xổ số Tây Ninh hôm nay
19:00' - 18/09/2024
Bnews. XSTN 19/9. Kết quả xổ số hôm nay ngày 19/9. XSTN Thứ Năm. Trực tiếp KQXSTN ngày 12/9. Kết quả xổ số Tây Ninh hôm nay ngày 19/9/2024. Kết quả xổ số Tây Ninh Thứ Năm ngày 19/9/2024.
-
Kinh tế & Xã hội
XSAG 19/9. Kết quả xổ số An Giang hôm nay ngày 19/9/2024. Xổ số An Giang hôm nay
19:00' - 18/09/2024
Bnews. XSAG 19/9. Kết quả xổ số hôm nay ngày 19/9. XSAG Thứ Năm. Trực tiếp KQXSAG ngày 19/9. Kết quả xổ số An Giang hôm nay ngày 19/9/2024. Kết quả xổ số An Giang Thứ Năm ngày 19/9/2024.