Cơ hội nào cho CETA?

Cơ hội nào cho CETA? Ảnh: mybeadyeyes.com

Những nỗ lực cuối cùng nhằm cứu vãn Hiệp định Thương mại và Kinh tế Toàn diện giữa Liên minh châu Âu (EU) với Canada (CETA) sụp đổ hoàn toàn khi Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Canada, bà Chrystia Freeland, đã rất thất vọng rời khỏi phòng đàm phán.
Bà Freeland cho biết, dù đã rất nỗ lực, nhưng các bên đã không đạt được đồng thuận. Khả năng thoả thuận dự kiến được ký kết vào thứ Năm tới (27/10) như nhiều người kỳ vọng, sau 7 năm đàm phán, sẽ không xảy ra.
Theo bà Freeland, việc CETA không được ký kết hoàn toàn là do EU đã không có được tiếng nói chung và EU đã bỏ lỡ một cơ hội vốn đã rất khó khăn mới có được.
Theo kế hoạch, CETA sẽ được ký kết trong chuyến công du của Thủ tướng Canada Justin Trudeau tới Brussels, Bỉ trong tuần tới. Tuy nhiên, với 46 phiếu thuận, 16 phiếu chống và 1 phiếu trắng, các nhà lập pháp vùng Wallonie của Bỉ hôm 14/10 đã bỏ phiếu phủ quyết việc ký CETA, đồng thời yêu cầu quá trình đàm phán phải dựa trên những tiêu chuẩn mới và minh bạch hơn.

Mặc dù chính phủ liên bang của Bỉ hoàn toàn ủng hộ CETA, nhưng theo hiến pháp nước này, ý kiến chính thức của Vương quốc Bỉ chỉ được đưa ra sau khi được cả cơ quan lập pháp cấp liên bang và cấp vùng phê chuẩn.

Do đó Bỉ muốn thông qua CETA cần phải có sự chấp thuận của 5 chính quyền cấp địa phương, nhưng vùng Wallonie nói tiếng Pháp lại kiên quyết phản đối thỏa thuận này.
Một cuộc đối thoại khẩn cấp giữa Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Canada, bà Freeland, với Bộ trưởng-thủ hiến vùng Wallonie, ông Paul Mangette, kéo dài nhiều giờ và kết thúc trong đêm 21/10, nhưng đã không đạt được kết quả nào.
Tuy nhiên, tờ Le Soir dẫn lời Ủy viên Thương mại EU, bà Cecilia Malmstrom, đánh giá việc ngừng đàm giữa vùng Wallonie của Bỉ và Canada không có nghĩa quá trình đàm phán CETA đã chấm hết. Sau cuộc đối thoại, trong khi Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Canada, bà Freeland, cho rằng đàm phán CETA chấm dứt, thì Bộ trưởng-thủ hiến vùng Wallonie, ông Mangette, chỉ nói đàm phán bị "dừng".
Giải thích về việc thất bại của cuộc đối thoại với bà Freeland, ông Magnette cho biết vấn đề là vùng Wallonie cần thêm thời gian. Ông bày tỏ rất lấy làm tiếc về việc dừng đàm phán với Canada, song lại cho rằng việc đạt được thỏa thuận với nước này là hoàn toàn có thể. Theo ông Magnette, giờ đây Ủy ban châu Âu là người tiếp tục thương lượng với Canada.
Việc CETA không được ký kết theo kế hoạch là một đòn đánh mạnh vào chính sách thương mại của EU, vốn đang gặp trở ngại bởi Brexit và tình trạng tăng trưởng trì trệ. Ủy viên thương mại EU Malmstrom chia sẻ: “Nếu chúng tôi không thể ký một thỏa thuận tốt với Canada - một trong những đồng minh thân cận của mình - thì thế giới sẽ thắc mắc liệu châu Âu có phải là đối tác đáng tin cậy hay không”.