"Cửa sáng" cho sản xuất công nghiệp Việt trong năm 2024?

Theo thông tin từ Bộ Công Thương, sản xuất công nghiệp Việt Nam đã có sự phục hồi và đón nhận thêm nhiều tín hiệu tích cực dù chưa thực sự đột biến. Với nhu cầu tiêu thụ tăng trở lại trên toàn cầu, cùng các giải pháp hỗ trợ từ Chính phủ, các bộ ngành, tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong cuối năm 2023 và đầu năm 2024 sẽ có nhiều "cửa sáng".

*Nhiều nhân tố thuận lợi

Bộ Công Thương cho hay, hiện nay, tình hình lạm phát có xu hướng hạ nhiệt tại các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc và châu Âu…, tồn kho tại các nước đang giảm dần, nhập khẩu từ các nền kinh tế lớn nhất thế giới, là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam có tín hiệu tích cực. Trong khi đó, nhu cầu tiêu thụ hàng hóa cũng thường tăng cao vào dịp lễ hội cuối năm. Mặt khác, Việt Nam được cho là sẽ hưởng lợi từ việc các tập đoàn đa quốc gia chuyển dịch sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam. Đây là những nhân tố có tác động tích cực đến hoạt động xuất khẩu của nước ta.

Theo ông Đào Phan Long, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp cơ khí Việt Nam, hiện các nước công nghiệp phát triển tiếp tục đẩy mạnh chiến lược đa dạng hoá nguồn cung, đã dạng hóa chuỗi cung ứng, đa dạng hoá đầu tư sẽ giúp Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất và xuất khẩu quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Thêm vào đó, kinh tế Việt Nam vẫn duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định xã hội sẽ tiếp tục tạo ra những thuận lợi trong thu hút đầu tư và thúc đẩy sản xuất kinh doanh thời gian tới. Các doanh nghiệp của hiệp hội đang rất nỗ lực để kết nối nhiều hơn với các đối tác từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ… nhằm tăng bạn hàng, tạo tiền đề cho thúc đẩy sản xuất của năm 2024, ông Long cho biết thêm.

Báo cáo từ Bộ Công Thương cho thấy, sản xuất công nghiệp và hoạt động thương mại tháng 11 tiếp tục có những tín hiệu tích cực dù chưa tăng trưởng đột biến. So với cùng kỳ năm trước, sản xuất công nghiệp tiếp tục tăng trưởng trở lại, xuất khẩu tuy chưa tăng nhưng mức suy giảm tiếp tục được thu hẹp.

Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp mặc dù có phần chững lại khi chỉ tăng 3% so với tháng trước (tháng 10/2023 tăng 5,5% so với tháng 9/2023) nhưng so với cùng kỳ năm trước tăng tới 5,8%; đây là tháng có mức tăng cao gần nhất kể từ đầu năm (chỉ sau mức tăng 7% của tháng 02/2023).

Đại diện lãnh đạo Bộ Công Thương chia sẻ, để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, Chính phủ đã và sẽ tiếp tục nỗ lực đẩy nhanh giải ngân đầu tư công trong tháng cuối năm sẽ có tác động tích cực đến phục hồi và tăng trưởng ở một số ngành như: thép, vật liệu xây dựng, cơ khí…. Giải ngân vốn đầu tư công sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong thời gian tới, từ đó góp phần quan trọng kích cầu, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh trong nước.

Cùng đó, nhiều chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh tiếp tục được triển khai tích cực, đồng bộ sẽ giúp cộng đồng doanh nghiệp thúc đẩy sản xuất, kinh doanh trong thời gian tới sẽ là những điều kiện thuận lợi tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp khôi phục và phát triển các hoạt động sản xuất, kinh doanh.

* Vẫn cần thêm trợ lực

Tham gia sự kiện kết nối doanh nghiệp Việt Nam và Ấn Độ mới đây, ông Nguyễn Văn Đoàn, Phó giám đốc Công ty Cơ khí SKD Việt Nam cho rằng, tình hình thị trường, sản xuất kinh doanh dù đã được cả thiện hơn rất nhiều so với nửa đầu năm, nhưng dự báo kinh tế toàn cầu năm 2024 vẫn còn đó những thách thức từ tăng trưởng yếu và lạm phát tăng cao, tăng trưởng dự kiến sẽ chậm lại chủ yếu do việc thắt chặt chính sách tiền tệ. Bên cạnh đó, căng thẳng địa chính trị tại nhiều khu vực cũng sẽ khiến hoạt động thương mại đối mặt rủi ro, đứt gãy chuỗi cung ứng….

Việt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do, có độ mở lớn nên rất dễ chịu tác động tiêu cực từ các rủi ro. Ông Đoàn cho rằng, doanh nghiệp vẫn rất cần các giải pháp kết nối doanh nghiệp của các bộ ngành, cùng đó là tháo gỡ khó khăn về vốn, thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Vân, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Hà Nội (HANSIBA) cho biết, thực tế, các doanh nghiệp trong hiệp hội vẫn gặp nhiều khó khăn về vốn, năng lực tài chính, tài sản. Do vậy, việc tiếp vốn cho doanh nghiệp là quan trọng, đặc biệt là nguồn vốn ưu đãi với lãi suất thấp để phục hồi và đón đầu các cơ hội trong năm 2024. Tuy nhiên, số lượng các doanh nghiệp không vay được vốn tín dụng vẫn còn tương đối nhiều.

Điều này có thể lý giải là do doanh nghiệp đã có sự phục hồi sản xuất và xuất khẩu, nhưng đến nay vẫn chưa có khả năng trả nợ hết các khoản đã được cơ cấu lại và khoản nợ đến hạn trước đó. Chưa kể lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, cơ khí... cần đầu tư lớn, nhưng thời gian thu hồi vốn dài nên đối với doanh nghiệp lĩnh vực này sẽ vô cùng khó khăn.

“Do vậy, doanh nghiệp cần được hỗ trợ để dễ dàng tiếp cận được nguồn vốn. Các cơ quan cũng cần nghiên cứu để hạ các điều kiện tiếp cận vốn, cho vay linh hoạt hơn, đặc biệt là yêu cầu về tài sản thế chấp. Thêm vào đó là các giải pháp kết nối để tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Hiệp hội HANSIBA cũng đã tổ chức nhiều chương trình kết nối doanh nghiệp với phía Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ để cùng hợp tác”, ông Vân nói.

Bộ Công Thương cho biết, Bộ sẽ tiếp tục các giải pháp để gỡ khó cho doanh nghiệp thúc đẩy sản xuất; tiếp tục kết nối các doanh nghiệp trong nước tham gia được vào chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp nước ngoài toàn cầu đang đầu tư tại Việt Nam. Đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa phục hồi, phát triển sản xuất thông qua tạo thuận lợi hóa trong các thủ tục hành chính, tiếp cận tín dụng…