Cuba nỗ lực phục hồi kinh tế

Phát biểu tại kỳ họp thường kỳ thứ hai của Quốc hội Cuba khóa X, Thủ tướng Marrero nhận định nền kinh tế nước này đã không đạt được những tiến bộ cần thiết trong việc giảm thiểu tác động của các yếu tố bên ngoài như những lệnh bao vây cấm vận và các cuộc khủng hoảng quốc tế. Theo ông Marrero, nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan đã ảnh hưởng đến khả năng phục hồi nền kinh tế Cuba.

Thủ tướng Cuba nhấn mạnh tầm quan trọng của Chương trình Ổn định Kinh tế Vĩ mô nhằm khôi phục sự cân bằng đảm bảo môi trường thuận lợi cho tăng trưởng. Đây là chương trình nằm trong Kế hoạch Phát triển Quốc gia đến năm 2030 và đòi hỏi sự tham gia của nhiều tổ chức khác nhau để tăng cường kỷ luật tài chính và chuyển đổi năng suất.

Nhằm mục tiêu tăng nguồn thu ngoại tệ, Thủ tướng Cuba nêu bật sự cần thiết phải tăng xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ, phục hồi du lịch, thúc đẩy các sản phẩm như niken, thuốc lá và rượu rum, thay đổi quy mô thị trường hối đoái và phục hồi dòng kiều hối.

Ông Marrero cũng đề cập đến việc thực hiện cơ chế quản lý và phân bổ thanh khoản mới cho tất cả các chủ thể kinh tế, trong đó sẽ bao gồm việc sử dụng các phương thức thanh toán mới hoặc thẻ bằng ngoại tệ có thể nạp được từ nước ngoài hoặc bằng tiền mặt khi mua hàng hóa và dịch vụ.

Thủ tướng Cuba cũng đề xuất các biện pháp để các đơn vị phi nhà nước thanh toán từ Cuba các hạng mục nhập khẩu, thúc đẩy thương mại điện tử thanh toán từ bên ngoài, tiếp tục đàm phán lại nợ công và tăng đầu tư nước ngoài.

Nhằm mục tiêu khuyến khích sản xuất trong nước, Thủ tướng Cuba đề xuất thúc đẩy hợp tác sản xuất với nhà đầu tư nước ngoài và các chủ thể ngoài quốc doanh, giảm 50% thuế nhập khẩu nguyên liệu thô và sản phẩm trung gian đối với tất cả các chủ thể kinh tế, tăng thuế nhập khẩu đối với một số sản phẩm sẵn có trong nước như thuốc lá, xì gà, rượu rum và bia.

Nhằm mục tiêu giảm bội chi ngân sách, ông Marrero nhấn mạnh cần xác định mọi nguồn dự trữ để thu hút các nguồn thu mới và tiến tới giảm chi ngân sách Nhà nước.

Thủ tướng Cuba đề xuất tăng giá năng lượng và chấm dứt trợ cấp phổ cập cho các loại hàng hóa cơ bản, chuyển từ mô hình trợ cấp cho sản phẩm sang hỗ trợ tài chính cho những nhóm dễ bị tổn thương. Mục tiêu của những điều chỉnh nêu trên là đạt được một “kế hoạch công bằng và hiệu quả hơn” để không ai bị bỏ lại phía sau.

Thủ tướng Marrero thừa nhận tình trạng gia tăng bất bình đẳng về kinh tế-xã hội ở Cuba và đánh giá việc người có nhiều nhận được trợ cấp bằng người có rất ít là không công bằng. Cuba đang trợ cấp số tiền tương đương cho người hưu trí lớn tuổi cũng như cho chủ sở hữu các doanh nghiệp tư nhân lớn có điều kiện kinh tế.

Thủ tướng Cuba chỉ đạo Bộ Lao động và An sinh Xã hội xác định các nhóm dễ bị tổn thương dựa trên các tiêu chí khách quan để những người thuộc diện này tiếp tục mua hàng hóa cơ bản với mức giá trợ cấp cao thông qua tem phiếu. Chính sách này sẽ được thực hiện trong “những tuần và tháng tới”, song chưa có thêm thông tin chi tiết.

Nhằm hạn chế lãng phí ngân sách Nhà nước, Chính phủ Cuba đề xuất tăng giá điện lên 25% đối với những người tiêu thụ trên 500 kilowatt/giờ (Kw/h), tính phí nhiên liệu cho khách du lịch bằng ngoại tệ, tăng giá gấp 3 lần dịch vụ cung cấp nước bằng xe bồn (không dùng đồng hồ đo), và tăng 25% giá bình gas hóa lỏng (phần lớn người dân Cuba dùng gas đường ống). Đảo quốc Caribe cũng dự kiến áp dụng mức giá mới cho dịch vụ vận tải hành khách công cộng.

Kế hoạch điều chỉnh kinh tế vĩ mô lớn nhất trong nhiều thập kỷ này của Cuba bao gồm cả việc điều chỉnh tỷ giá hối đoái chính thức giữa đồng peso Cuba (CUP) và đồng USD trong năm 2024.

Thủ tướng Cuba cũng để ngỏ khả năng cắt giảm lực lượng lao động trong khối Nhà nước và đệ trình luật về tổ chức cơ quan hành chính trung ương nhằm tăng cường hiệu quả quản lý.