Đảm bảo đưa trẻ trở lại trường học an toàn, linh hoạt, tránh cực đoan

Với những nghiên cứu, dự báo về sự tồn tại lâu dài của virus SARS-CoV-2, các giải pháp đưa trẻ trở lại trường phải mang tính dài hơi, trên tinh thần chủ động, không mất cảnh giác, không cực đoan; thống nhất chỉ đạo và thực hiện trên cả nước nhưng không áp dụng máy móc, cứng nhắc giữa các địa phương có cấp độ dịch khác nhau, giữa đô thị và nông thôn…, tránh tình trạng “mạnh ai nấy làm”.

Đây là yêu cầu của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại cuộc họp trực tuyến với 63 tỉnh, thành phố nhằm đánh giá tình hình mở cửa trường học của các địa phương, diễn ra vào sáng 17/2, tại Trụ sở Chính phủ.

Nhất quán tinh thần đưa trẻ đến trường an toàn

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, sau hơn 2 năm phòng, chống dịch COVID-19, đến nay, các điều kiện, năng lực phòng, chống dịch trong nước đã khác với tỷ lệ bao phủ vaccine cao; đã có thuốc, kinh nghiệm và phác đồ điều trị; ý thức của người dân khá tốt… , từng bước thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh.

Trong khi đó, việc mở cửa trường học là yêu cầu bức thiết bởi trẻ ở nhà lâu sẽ kéo theo những hệ luỵ khôn lường cho xã hội.

Thời gian qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo, các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều cố gắng để sớm cho các trẻ đến trường an toàn, theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

“Sau hơn 1 tuần thực hiện cho trẻ trở lại trường, cuộc họp nhằm đánh giá lại những việc cần lưu ý, điều chỉnh hoặc phải chuẩn bị thêm các điều kiện để trẻ đến trường an toàn”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo các nghiên cứu khoa học, virus SARS-CoV-2 vẫn tiếp tục xuất hiện biến chủng, vì vậy, tiêm phòng vaccine là biện pháp quan trọng để giảm tỷ lệ lây nhiễm hoặc nếu lây nhiễm sẽ giảm tỷ lệ chuyển nặng, phải nhập viện, tử vong.

Đối với trẻ em nhóm tuổi dưới 12 tuổi, yếu tố giảm tỷ lệ lây nhiễm chưa có do chưa được tiêm vaccine. Vì vậy, nếu trường học mở lại, khả năng lây nhiễm của trẻ em sẽ tăng rất nhanh, trong khi tỷ lệ chuyển nặng rất thấp.

Đây là hai yếu tố cần tính toán để có các biện pháp ứng phó phù hợp, kiểm soát hiệu quả, giảm tối đa nguy cơ lây nhiễm không để vượt khả năng của ngành Y tế trong xét nghiệm, điều trị, cách ly ca mắc trong trường học.

Về việc tổ chức dạy học sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán năm 2022 (tính từ ngày 7/2 đến nay), theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, 54/63 tỉnh, thành phố đã tổ chức cho toàn bộ trẻ mầm non học trực tiếp; 59/63 tỉnh, thành phố cho học sinh tiểu học học trực tiếp; 63/63 tỉnh, thành phố cho học sinh Trung học cơ sở, Trung học phổ thông đi học trực tiếp; 100% các cơ sở giáo dục Đại học đã có kế hoạch tổ chức dạy học trực tiếp. Tổng số học sinh học trực tiếp chiếm 93,71% tổng số học sinh trên cả nước.

Dự kiến, từ ngày 21/2, có 59/63 tỉnh, thành phố cho toàn bộ trẻ mầm non học trực tiếp (Hà Nội, Đà Nẵng, An Giang có kế hoạch cho trẻ em mầm non đi học trong tháng 2 nhưng chưa xác định được thời gian cụ thể.

Tiền Giang cho trẻ em mầm non 5 tuổi đi học trực tiếp từ ngày 21/2 và trẻ em dưới 5 tuổi đi học trực tiếp từ ngày 24/2). 63/63 tỉnh, thành phố cho học sinh Tiểu học, Trung học cơ sở, Trung học phổ thông đi học trực tiếp.

Đánh giá chung về tình hình triển khai, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nhận định, chủ trương đưa học sinh quay trở lại trường để học trực tiếp được xã hội, nhà trường, phụ huynh, các chuyên gia... ủng hộ, đồng tình, được đánh giá đúng lúc và kịp thời. Các địa phương thống nhất chủ trương và đã chỉ đạo triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả.

Tuy nhiên, dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương, đặc biệt, sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, khi tổ chức các hoạt động dạy học trực tiếp, một số địa phương có tỷ lệ giáo viên, học sinh mắc COVID-19 tăng mạnh khiến nhiều cơ sở giáo dục phải chuyển đổi hình thức dạy học trực tiếp kết hợp học trực tuyến.

Một số ít địa phương chưa quyết định mốc thời gian cụ thể cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học đến trường. Một số địa phương còn quan điểm khác nhau về thời gian, thời điểm, cách thức, quy mô cho trẻ em, học sinh đi học trực tiếp.

Có nơi triển khai đồng loạt, có nơi thận trọng triển khai từng bước và có thí điểm thăm dò, đặc biệt đối với cấp mầm non và tiểu học.

Một số cơ sở giáo dục còn lúng túng khi xử lý các trường hợp học sinh F0, F1 (phát hiện tại gia đình hoặc phát hiện tại trường học).

Việc khoanh vùng xác định F1 chưa hợp lý dẫn đến nhiều học sinh phải nghỉ học trên lớp, chuyển sang học trực tuyến vì trong lớp có F0. Cá biệt có nơi cho cả lớp hoặc cả khối dừng học trực tiếp khi phát hiện F0 trong một lớp.

Một số địa phương yêu cầu 100% học sinh phải xét nghiệm COVID-19 trước khi đến trường học trực tiếp, phần lớn kinh phí do phụ huynh chi trả gây phản ứng không cần thiết (một số huyện tại Thanh Hóa, Bà Rịa - Vũng Tàu).

Khi tổ chức dạy học trực tiếp, các cơ sở giáo dục rất khó thực hiện việc giãn cách theo quy định vì số lượng học sinh đông, vẫn còn hiện tượng học sinh các lớp tương tác trực tiếp trong giờ nghỉ giải lao.

Việc rà soát, phân loại học sinh để củng cố, bổ sung kiến thức khi học sinh trở lại trường gây khó khăn cho các trường trong việc bố trí giờ dạy, có thể phát sinh kinh phí...

Bên cạnh đó, việc thiếu giáo viên (đặc biệt ở cấp mầm non và tiểu học) tạo áp lực rất lớn cho các cơ sở giáo dục trong việc triển khai dạy trực tiếp.

Nhân lực y tế trường học còn thiếu và yếu ở nhiều địa phương; kinh phí chi cho việc mua sắm thiết bị phòng, chống dịch trong các cơ sở giáo dục (nước sát khuẩn, khẩu trang, máy đo thân nhiệt, kít xét nghiệm nhanh…) còn thiếu.

Một số phụ huynh học sinh còn chưa yên tâm cho con trở lại trường học trực tiếp, đặc biệt đối với cấp Mầm non và Tiểu học.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị Chính phủ chỉ đạo các địa phương xây dựng kế hoạch nhất quán việc đưa trẻ đến trường đảm bảo an toàn; quan tâm, đầu tư kinh phí và nhân lực y tế cơ sở cho các trường học trên địa bàn để đảm bảo công tác phòng, chống dịch khi tổ chức các hoạt động giáo dục trực tiếp.

Đồng thời, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đề nghị Bộ Y tế xem xét, điều chỉnh quy định về thời gian cách ly y tế và số lần xét nghiệm cho trường hợp F1 tại Công văn số 10696/BYT-MT ngày 16/12/2021 và Công văn số 647/MT-VP ngày 16/11/2021, theo hướng rút gọn thời gian cách ly y tế và số lần xét nghiệm đối với trường hợp F1 là giáo viên, học sinh; sớm ban hành hướng dẫn và thống nhất với các địa phương về việc test sàng lọc học sinh khi tới lớp; đẩy mạnh việc tập huấn, hướng dẫn trong điều trị, thuốc chữa bệnh cho trẻ mắc COVID-19. Bộ Y tế ban hành Sổ tay hướng dẫn cho nhà trường và phụ huynh việc chăm sóc trẻ em F0 tại nhà…

UBND các tỉnh, thành phố thống nhất chỉ đạo việc tổ chức dạy học trực tiếp; chỉ đạo Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Y tế, các ban, ngành liên quan, tăng cường tổ chức tuyên truyền, tập huấn, diễn tập việc xử trí F0, F1 trong trường học và các biện pháp đảm bảo an toàn phòng, chống dịch…

Từ 1-15/2 có 15.800 trẻ dưới 5 tuổi mắc COVID-19

Là địa bàn có quy mô trường học lớn nhất cả nước (hơn 12.800 trường) nhưng số ca mắc/ngày luôn dẫn đầu cả nước (gần 4.000 ca/ngày), tại cuộc họp, đại diện UBND thành phố Hà Nội đề nghị Bộ Y tế sớm có phác đồ điều trị cho trẻ em mắc COVID-19 ở các cơ sở y tế, đặc biệt thông tin đến các gia đình nắm được để có biện pháp phòng, chống và điều trị; sớm có vaccine tiêm cho trẻ từ 5-11 tuổi, nghiên cứu vaccine tiêm cho trẻ dưới 5 tuổi.

Cho rằng hướng dẫn của Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo về các trường hợp F1 khác nhau, lãnh đạo UBND Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo xem xét lại việc xác định các trường hợp F1 khi phát hiện học sinh mắc COVID-19 trong lớp nhằm thống nhất việc theo dõi sức khỏe và tổ chức đi học an toàn, ổn định.

Đại diện các địa phương: Hải Phòng, Nam Định, Vĩnh Long, An Giang, Hậu Giang… thống nhất tinh thần tổ chức linh hoạt, phù hợp, đảm bảo cho học sinh đi học trực tiếp trở lại.

Theo đó, các yếu tố quan trọng để đưa trẻ trở lại trường về kinh nghiệm phòng, chống dịch; tỷ lệ tiêm vaccine cho giáo viên, học sinh từ 12 đến dưới 18 tuổi; sự đồng thuận, tập trung của cả hệ thống chính trị với những phương án cụ thể, rõ trách nhiệm với từng khâu, từng thành viên Ban Chỉ đạo các cấp...

Một số ý kiến đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế có hướng dẫn cụ thể, kịp thời, rõ ràng phòng, chống dịch trong trường học để triển khai thực hiện thuận lợi; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, làm rõ trách nhiệm của nhà trường, phụ huynh, xã hội trong tạo điều kiện học tập an toàn cho học sinh.

Liên quan đến ý kiến của các địa phương, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết, từ ngày 1-15/2, cả nước ghi nhận khoảng 329.000 ca mắc COVID-19, trong đó, số ca mắc từ 5-18 tuổi là 28.314 ca (chiếm khoảng 8,6% tổng số ca mắc); trẻ dưới 5 tuổi mắc COVID-19 khoảng 15.800 trường hợp (chiếm 4,8% tống số ca mắc).

Ngày 29/12, Bộ Y tế đã có Hướng dẫn 11042/BYT-DP về việc điều chỉnh định nghĩa ca bệnh COVID-19, quy định thời gian điều trị, cách ly, xét nghiệm đối với ca mắc, trường hợp F1…

“Đề nghị lãnh đạo các địa phương, Sở Y tế cũng như Sở Giáo dục và Đào tạo không quy định học sinh phải xét nghiệm sàng lọc trước khi đến trường, lớp. Chỉ xét nghiệm với những trường hợp có triệu chứng nghi nhiễm hoặc dấu hiệu dịch tễ tiếp xúc với F0”, Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn nêu rõ.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn cho biết, không có sự khác biệt về nguy cơ lây nhiễm cho học sinh học 1 buổi, 2 buổi hoặc ăn bán trú. Vì vậy, các trường học đủ điều kiện, bảo đảm an toàn phòng, chống dịch có thể tổ chức học bán trú cho học sinh để tạo thuận tiện, giảm phiền hà cho phụ huynh và gia đình.

Đồng thời, Bộ Y tế sẽ sớm có hướng dẫn về chăm sóc, thuốc điều trị cho học sinh mắc COVID-19 nhằm tạo sự an tâm cho phụ huynh và xã hội.

Thống nhất trên cả nước nhưng không cứng nhắc

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, việc đi học của trẻ em rất quan trọng, không chỉ khi có dịch bệnh; liên quan đến vấn đề bảo đảm nhân lực, lao động trong phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội.

Với những nghiên cứu, dự báo về sự tồn tại lâu dài của virus SARS-CoV-2, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, các giải pháp đưa trẻ trở lại trường phải mang tính dài hơn, trên tinh thần chủ động, không mất cảnh giác, không cực đoan, khôi phục lại các hoạt động kinh tế - xã hội trong điều kiện bình thường mới, “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh”.

Bên cạnh đó, việc đưa trẻ trở lại trường phải có sự chỉ đạo thống nhất trên cả nước nhưng không áp dụng máy móc, cứng nhắc giữa các địa phương có cấp độ dịch khác nhau, giữa đô thị và nông thôn…, tránh tình trạng “mạnh ai nấy làm”. Các phương án phòng, chống dịch trong nhà trường phải chi tiết, liên tục cập nhật, tập huấn, hướng dẫn, truyền thông xuyên suốt.

Phó Thủ tướng lưu ý, trong thời gian tới, cần tiếp tục triển khai kế hoạch tiêm vaccine cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi theo hướng dẫn của Bộ Y tế; kiểm soát tốc độ lây nhiễm trong trường học; có phương án xử lý khi có F0, F1 hợp lý, nhất là liên tục cập nhật hướng dẫn điều trị… Bộ Y tế sớm có văn bản hướng dẫn xét nghiệm trong trường học; theo dõi sức khỏe trẻ em mắc bệnh nền hoặc có vấn đề về sức khỏe; thời gian cách ly tại nhà đối với trẻ em là F1...

Đồng thời, Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục tổ chức, kiện toàn các phương thức dạy học trực tuyến, qua truyền hình, như một phần của chương trình cải cách giáo dục, thay vì chỉ triển khai trong thời gian dịch bệnh./.