Để sản phẩm chăn nuôi vươn tầm thế giới

Đông Nam Bộ là vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Đây cũng là vùng kinh tế năng động, sáng tạo, đi đầu trong đổi mới và phát triển, đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế, xuất khẩu. Với thuận lợi về tự nhiên, đất đai, đây còn là khu vực chăn nuôi trọng điểm của cả nước. 

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến, chăn nuôi của vùng phát triển nhanh cả về quy mô, chất lượng, phương thức tổ chức sản xuất, nhiều nơi khép kín từ chế biến thức ăn, sản xuất con giống, chăn nuôi, giết mổ, tiêu thụ và trở thành ngành sản xuất hàng hóa. Đông Nam Bộ đang đi đầu trong xây dựng vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh phục vụ thị trường trong nước. Đây cũng là điều kiện bắt buộc đầu tiên để đưa sản phẩm ra thị trường thế giới.

Để phát triển nhanh, bền vững tạo bước đột phá, lan toả trong phát triển kinh tế, Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045 xác định, đẩy mạnh cơ cấu lại nông nghiệp theo hướng phát triển kinh tế nông nghiệp hiệu quả cao, sinh thái, bền vững, áp dụng quy trình sản xuất an toàn; sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường; sản xuất theo chuỗi từ khâu nuôi trồng đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm.

*Xây dựng vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh

Theo Cục Thú y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn,  hiện cả nước có 2.210 vùng, cơ sở an toàn dịch bệnh tại 55 tỉnh, thành phố với 4.125 lượt chứng nhận an toàn dịch bệnh. Phần lớn cơ sở, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh hiện tập trung tại khu vực Đông Nam Bộ, vùng chăn nuôi trọng điểm của cả nước. Đặc biệt, tỉnh, thành phố nào ở Đông Nam Bộ cũng đã có vùng an toàn dịch bệnh với gia cầm.

Về gia cầm, các tỉnh, thành phố thuộc khu vực Đông Nam Bộ đã xây dựng và cấp giấy chứng nhận 959 cơ sở chăn nuôi gia cầm an toàn dịch bệnh còn hiệu lực đối bệnh: cúm gia cầm, Newcastle. Đáng chú ý là khu vực này đã xây dựng thành công 21 vùng an toàn dịch bệnh cấp huyện tại Đồng Nai (7 huyện), Bình Dương (5 huyện), Tây Ninh (1 huyện), Bình Phước (6 huyện) và Bà Rịa - Vũng Tàu (2 huyện). Riêng Tp. Hồ Chí Minh hiện đã xây dựng vùng an toàn dịch bệnh cấp tỉnh –  địa phương hiện duy nhất cả nước.

Về chăn nuôi lợn, các tỉnh, thành phố thuộc khu vực Đông Nam Bộ đã xây dựng được 579 cơ sở chăn nuôi lợn an toàn dịch bệnh còn hiệu lực đối với một hoặc nhiều bệnh như lở mồm long móng, dịch tả lợn cổ điển và dịch tả lợn châu Phi; trong đó, có 264 cơ sở chăn nuôi lợn an toàn dịch bệnh đối với bệnh dịch tả lợn châu Phi.

Các tỉnh, thành phố thuộc khu vực đã xây dựng được 6 vùng an toàn dịch bệnh cấp huyện đối với bệnh lở mồm long móng và dịch tả lợn cổ điển, gồm 4 huyện của tỉnh Bình Dương và 2 huyện thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Điển hình như tỉnh Bình Phước đã có 6 huyện, thành phố được chứng nhận an toàn dịch bệnh trên gia cầm. Có 133 cơ sở chăn nuôi lợn an toàn dịch bệnh. Có được kết quả này, bà Trần Tuệ Hiền, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước cho biết, từ năm 2019, tỉnh cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Thú y xây dựng vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh để hướng tới đưa sản phẩm chăn nuôi xuất khẩu.

Bà Trần Thị Thu Phương,Trưởng phòng Hợp tác quốc tế và Truyền thông, Cục Thú y chia sẻ, trên động vật có rất nhiều mầm bệnh có thể lây truyền sang con người, chẳng hạn cúm gia cầm. Không chỉ bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng các nước còn bảo vệ đàn vật nuôi của nước họ trước các nguy cơ về mầm bệnh… Do vậy, các nước thường yêu cầu kiểm soát rất kỹ các sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu.

Các nước nhập khẩu đều có những rào cản kỹ thuật: như sản phẩm phải được sản xuất ở cơ sở, vùng, quốc gia an toàn dịch bệnh, điển hình nhất là bệnh cúm gia cầm, Newcastle. Thậm chí nhiều nước còn yêu cầu phải được công nhận an toàn dịch bệnh của  Tổ chức Thú y thế giới (OIE).

Bà Trần Thị Thu Phương cho biết, Cục Thú y đang nỗ lực hỗ trợ các địa phương, doanh nghiệp xây dựng các chuỗi sản xuất lớn đáp ứng các yêu cầu về cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh theo tiêu chuẩn Việt Nam, từng bước tiến tới tiêu chuẩn quốc tế để đẩy mạnh xuất khẩu.

Kinh nghiệm của các địa phương là tổ chức xây dựng cơ sở (hộ chăn nuôi, trang trại chăn nuôi) đạt an toàn dịch bệnh (giai đoạn 1), sau đó xây dựng cơ sở cấp xã rồi xây dựng cả huyện đạt an toàn dịch bệnh.Tất cả các huyện đều có kế hoạch được chủ tịch UBND huyện chỉ đạo tổ chức xây dựng, phê duyệt, bố trí kinh phí và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, đơn vị tổ chức triển khai thực hiện.

*Đẩy mạnh xuất khẩu

Sau khi hỗ trợ thành công Công ty TNHH Koyu & Unitek tại tỉnh Đồng Nai xuất khẩu được thịt gà chế biến sang thị trường Nhật Bản (năm 2017), Cục Thú y tiếp tục đẩy mạnh hỗ trợ các doanh nghiệp, địa phương xây dựng thành công các cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh để mở cửa xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi. Đông Nam Bộ là vùng đã hình thành nhiều chuỗi chăn nuôi an toàn dịch bệnh phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.

Điển hình Công ty TNHH CPV Food Bình Phước xây dựng thành công chuỗi sản xuất thịt gà an toàn dịch bệnh từ nhà máy thức ăn, con giống, trang trại chăn nuôi gà thương phẩm, nhà máy giết mổ, chế biến sản phẩm xuất khẩu. Đến tháng 10/2022, đã có 7 quốc gia, vùng lãnh thổ chấp nhận và cho phép nhập khẩu thịt gà chế biến của Việt Nam. Dự kiến trong thời gian tới sẽ tiếp tục xuất khẩu sang các nước: Lào, Campuchia,  Hàn Quốc, Philippines, Sri Lanka, Trung Đông...

Một số công ty như Japfa, Greenfeed đã khảo sát các vị trí đất ở khu vực để thực hiện các dự án chăn nuôi lợn an toàn theo khuyến cáo của OIE để xuất khẩu. Bước đầu hình thành chuỗi sản xuất thịt lợn hướng tới xuất khẩu của Công ty Japfa.

Bà Trần Tuệ Hiền, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước cho biết, Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Phước lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 định hướng phát triển nông nghiệp với 3 sản phẩm xuất khẩu chủ yếu là sản phẩm chăn nuôi (lợn, gà); hạt điều; sản phẩm từ gỗ.

Mục tiêu của Bình Phước đến 2030 là xây dựng thành công 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh an toàn dịch bệnh đối với bệnh cúm gia cầm và Newcastle trên gà theo tiêu chuẩn Việt Nam; trong đó, có 6 huyện, thành phố đạt theo tiêu chuẩn OIE.

Bà Trần Tuệ Hiện cho biết, Bình Phước tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư xây dựng phát triển các vùng chăn nuôi công nghiệp, tập trung áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, phương thức quản lý hiện đại, hướng đến chăn nuôi an toàn dịch bệnh, an toàn sinh học, bền vững. Tỉnh định hướng phát triển chăn nuôi theo chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến, tiêu thụ để nâng cao giá trị sản phẩm, cung cấp sản phẩm an toàn cho trong nước và xuất khẩu.

Chăn nuôi quy mô lớn ở Đông Nam Bộ đang phát triển mạnh, cũng là một trong những yếu tố quan trọng giúp xây dựng các vùng an toàn dịch bệnh. Theo ông Nguyễn Trường Giang, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y Đồng Nai, các trang trại lợn, gà quy mô lớn ở tỉnh này đang chiếm tới 90-91% tổng đàn.

Các trang trại quy mô lớn chú trọng đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào quá trình sản xuất, nhất là chăn nuôi an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh, tổ chức sản xuất theo chuỗi khép kín. Đây là những điều kiện thuận lợi để xây dựng cơ sở, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, ngành tiếp tục cùng các địa phương, doanh nghiệp xây dựng các chuỗi, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh theo quy định của Việt Nam và tiến tới tiêu chuẩn của Tổ chức Thú y thế giới (OIE) tại vùng Đông Nam Bộ.

Từ đó, nhân rộng mô hình, vận dụng xây dựng các vùng an toàn dịch bệnh tại các địa phương khác trên phạm vi cả nước; tạo điều kiện nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững; cung cấp sản phẩm an toàn phục vụ tiêu dùng trong nước, thúc đẩy tăng nhanh xuất khẩu động vật và sản phẩm động vật./.