Đề xuất "Khung phát thải ròng bằng 0" của IMO gặp trở ngại

Thông tin trên được đưa ra trong tuyên bố chung của Ngoại trưởng Marco Rubio, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick, Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright và Bộ trưởng Giao thông Vận tải Sean Duffy, trước khi IMO bỏ phiếu về đề xuất này tại cuộc họp vào tháng 10 tới. “Khung phát thải ròng bằng 0” được đưa ra nhằm giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính từ ngành vận tải biển.

Theo tuyên bố, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump kiên quyết bác bỏ đề xuất này của IMO, cũng như không chấp nhận bất kỳ hành động nào làm tăng chi phí cho người dân, khách du lịch, nhà cung cấp năng lượng, công ty vận tải biển và khách hàng của họ. Tuyên bố cũng lưu ý Mỹ sẽ hối thúc các thành viên khác trong IMO phản đối “Khung phát thải ròng bằng 0” và sẽ thực hiện biện pháp đáp trả đối với những thành viên ủng hộ đề xuất.

Mỹ - một trong 176 nước thành viên của IMO, đã rút khỏi các cuộc đàm phán về "Khung phát thải ròng bằng 0" vào tháng 4 vừa qua, đồng thời kêu gọi các nước thành viên của IMO cân nhắc rút lại sự ủng hộ đối với đề xuất.

Tại kỳ họp tháng 4/2025 của Ủy ban Bảo vệ Môi trường Biển (MEPC), các quốc gia thành viên IMO đã nhất trí thông qua “Khung phát thải ròng bằng 0” sau cuộc bỏ phiếu theo nguyên tắc đa số, với 63 nước bỏ phiếu ủng hộ và 16 nước bỏ phiếu phản đối.

“Khung phát thải ròng bằng 0” của IMO được đưa vào Chương 5 mới của Phụ lục VI (Ngăn ngừa ô nhiễm không khí từ tàu biển) thuộc Công ước quốc tế về ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu biển (MARPOL). Hiện Phụ lục VI đã có 108 nước phê chuẩn, chiếm 97% đội tàu thương mại trên thế giới tính theo trọng tải.

IMO chỉ tiến hành bỏ phiếu khi không có sự đồng thuận giữa các nước thành viên. Theo kế hoạch, tháng 10 tới, IMO sẽ tiến hành bỏ phiếu về đề xuất “Khung phát thải ròng bằng 0”. Để được thông qua, đề xuất cần nhận được sự ủng hộ của 2/3 trong số 108 quốc gia đã phê chuẩn Phụ lục IV.

Nếu vượt qua cuộc bỏ phiếu, “Khung phát thải ròng bằng 0” sẽ có hiệu lực từ năm 2027, trở thành yêu cầu bắt buộc đối với các tàu biển lớn, có tổng trọng tải trên 5.000 tấn, vốn chiếm khoảng 85% tổng lượng khí thải CO₂ từ vận tải biển quốc tế.

Các tàu biển vận chuyển khoảng 80% khối lượng hàng hóa thương mại toàn cầu và chiếm gần 3% lượng khí thải CO2 của thế giới. Lĩnh vực này đang chịu sức ép từ các nhà bảo vệ môi trường và các nhà đầu tư phải đưa ra hành động cụ thể hơn để chống biến đổi khí hậu.