Điều chỉnh linh hoạt chính sách tiền tệ, tài khóa để hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế

Các đại biểu Quốc hội tiếp tục chất vấn lĩnh vực kế hoạch và đầu tư. Sau nội dung này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính làm rõ các vấn đề liên quan và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

*Chủ động xây dựng giải pháp phục hồi kinh tế

Thông tin về 7 cách tiếp cận cũng như những quan điểm, nguyên tắc xây dựng giải pháp phục hồi kinh tế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, sẽ tiếp cận theo diễn biến của tình hình dịch bệnh, tiến độ tiêm vaccine và khả năng cung ứng thuốc điều trị khi chuyển sang trạng thái bình thường mới, đó là thích ứng an toàn, linh hoạt và hiệu quả. Từ đó, chủ động xây dựng các phương án.

Thứ hai, xây dựng theo hướng mở để có thể điều chỉnh một cách linh hoạt, phù hợp với nhu cầu thực tế của các đối tượng cần hỗ trợ trong từng thời gian cụ thể.

Thứ ba là phải vừa hỗ trợ để phục hồi nhanh trong ngắn hạn, vừa kết hợp lồng ghép với các chiến lược và các kế hoạch 5 năm trong dài hạn.

Thứ tư, các chính sách phải bảo đảm các mục tiêu cao nhất là phải ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo được các cân đối lớn của nền kinh tế như an toàn tài chính quốc gia, hoạt động ổn định của các tổ chức tín dụng, các chỉ tiêu về nợ công, bội chi, lạm phát…

Thứ năm, các chính sách này phải hướng tới tác động cả về phía cung và phía cầu, cả về kinh tế lẫn an sinh xã hội, lao động, việc làm và phải có trọng tâm, trọng điểm.

Thứ sáu là phải phù hợp với khả năng huy động và trả nợ. Nhóm giải pháp cuối cùng được Bộ trưởng đề cập là phải có một nhóm nhiệm vụ, giải pháp để kiểm soát, giám sát chặt chẽ, đảm bảo hiệu quả và phải đạt được các mục tiêu đã đề ra trong chương trình.

Tham gia phát biểu làm rõ nội dung liên quan có Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phước, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng.

Đối với vấn đề nợ công, theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, nếu tính GDP cũ, năm 2021 có mức nợ công 56,8%, vượt ngưỡng cảnh báo 55%, đây là vấn đề cần cân nhắc.

Bên cạnh đó, dư nợ Chính phủ 51,5% nếu tính theo GDP cũ, 40,5% theo GDP đánh giá lại; nợ công 3,75 triệu tỷ đồng, nợ Chính phủ 3,397 triệu tỷ đồng. Bộ trưởng khẳng định ủng hộ các gói kích cầu để phát triển kinh tế, tuy nhiên cho rằng các gói này phải có hiệu quả để tăng thu ngân sách, giữ được bội chi ngân sách.

Tăng bội chi ngân sách năm 2022, 2023 nhưng sẽ giảm bội chi ngân sách các năm tiếp theo và làm nền kinh tế phát triển nhanh, bền vững, giữ được sức mạnh kinh tế của đất nước.

Về 3 dự án thành phần của Dự án Đường bộ cao tốc Bắc Nam phía Đông được đầu tư theo hình thức đối tác công tư đang gặp rất nhiều khó khăn, báo cáo với Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, Bộ đã làm việc tích cực với các nhà đầu tư; tháng 5/2021 và tháng 7/2021 đã ký hợp đồng với 3 nhà đầu tư theo hình thức đối tác công tư.

Theo quy định, các nhà đầu tư được thu xếp vốn trong vòng 6 tháng nhưng đến thời điểm này, thời gian không còn nhiều trong khi tình hình thu xếp vốn gặp nhiều khó khăn.

Bộ Giao thông Vận tải đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, các bộ, ngành tổ chức một số buổi làm việc để tháo gỡ khó khăn về tín dụng. Các nhà đầu tư đã đề xuất các giải pháp, có thể sẽ huy động thêm nguồn lực của nhà đầu tư khác hoặc các loại hình khác.

Theo người đứng đầu Ngân hàng Nhà nước, đại dịch COVID-19 tác động nghiêm trọng đến tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân.

Ngay từ đầu năm 2020, trong tổ chức điều hành về lãi suất, Ngân hàng Nhà nước đã giảm 3 lần lãi suất điều hành với tổng mức giảm từ 1,5 đến 2% và đây là mức giảm sâu so với các nước trong khu vực.

Ngoài điều hành lãi suất của Ngân hàng Trung ương, Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ đạo và kêu gọi các tổ chức tín dụng thực hiện giảm các mức lãi suất đối với các khoản cho vay cũ và cho vay mới. Mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm khoảng 1,66% so với trước dịch.

Từ khi có dịch đến nay, các tổ chức tín dụng đã giảm lãi suất với tổng mức khoảng 30.000 tỷ đồng và tiếp tục thực hiện giảm đến cuối năm. Bên cạnh đó, hệ thống ngân hàng đã thực hiện giảm phí với mức giảm hơn 2.000 tỷ đồng cho các khách hàng. Việc giảm lãi suất đã giúp giảm chi phí đầu vào của doanh nghiệp và người dân.

*Thực hiện lộ trình mở cửa nền kinh tế gắn với bảo đảm an toàn dịch bệnh

Cuối phiên chất vấn, Quốc hội nghe Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính làm rõ các vấn đề liên quan và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về giải pháp phát triển hạ tầng, chính sách hỗ trợ người dân, người lao động trong thời gian tới; giải pháp để đạt các chỉ tiêu kinh tế, xây dựng Chính phủ đổi mới liêm chính, kỷ cương, hành động, hiệu quả vì Nhân dân phục vụ; chương trình hành động ứng phó với dịch COVID-19; chính sách phát triển cơ chế điều phối vùng và liên vùng đối với các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long; bài học kinh nghiệm định hướng cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, đáp ứng nhu cầu xây dựng và phát triển đất nước; chiến lược ngoại giao vắc xin của Thủ tướng; thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong và sau đại dịch COVID-19; chế độ phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo vùng cao; giải pháp về mở cửa hội nhập trong thời gian tới...

Nói về Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, sau hơn 1 tháng triển khai, Nghị quyết số 128/NQ-CP về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 đã được thực tiễn chứng minh là phù hợp, kịp thời và đang được các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và người dân tích cực triển khai thực hiện.

Cả nước đã đẩy mạnh nhập khẩu và thực hiện chiến dịch tiêm vaccine phòng dịch lớn nhất từ trước tới nay; có lộ trình từng bước tiêm vaccine cho trẻ em; đồng thời tích cực chuyển giao công nghệ nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước.

Tích cực thiết lập hệ thống trạm y tế lưu động, bệnh viện hồi sức, chăm sóc, điều trị; số ca tử vong tiếp tục được kiểm soát ở mức thấp. Tuy còn có nhiều ổ dịch xuất hiện, nhưng trạng thái bình thường mới dần được thiết lập ở tất cả các địa phương trên cả nước, tạo thuận lợi cho phục hồi và phát triển kinh tế -xã hội, thực hiện kiểm soát rủi ro.

Thực hiện lộ trình mở cửa nền kinh tế gắn với bảo đảm an toàn dịch bệnh; cùng với việc khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19, Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm như: Chuyển đổi tư duy, phương pháp, biện pháp, tổ chức thực hiện từ quản lý không COVID-19 (Zero COVID) sang quản lý rủi ro, giảm thiểu tử vong; Tập trung thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống dịch được đúc rút trong thời gian vừa qua; Tập trung bố trí nguồn lực và có kế hoạch cụ thể để nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế dự phòng, y tế cơ sở từ nay đến hết năm 2022; Rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách huy động nguồn lực cho phòng, chống dịch, thúc đẩy xã hội hóa, kết hợp công tư; Tiếp tục đổi mới công tác đào tạo nhân lực đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch và có chính sách đặc thù phù hợp cho cán bộ, nhân viên y tế và các lực lượng tuyến đầu phòng, chống dịch; Tiếp tục phát huy vai trò trung tâm, chủ thể của người dân, doanh nghiệp trong chủ động tổ chức phòng, chống dịch và sản xuất kinh doanh, bảo đảm giao thông vận tải, lưu thông hàng hóa, không để xảy ra ách tắc cục bộ; Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin; tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, góp phần tạo đồng thuận, củng cố niềm tin cho Nhân dân trong phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển kinh tế, xã hội.

Nói rõ về công tác bảo đảm an sinh xã hội, Thủ tướng cho biết, thời gian tới Chính phủ tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành khẩn trương khắc phục bằng được những hạn chế, bất cập; tiếp tục rà soát, thực hiện đồng bộ các giải pháp để hỗ trợ kịp thời, hiệu quả, thiết thực cho người dân gặp khó khăn, đặc biệt là các cháu bị mồ côi do dịch COVID-19; củng cố hệ thống an sinh xã hội dựa trên 3 trụ cột chính là phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục rủi ro.

Tiếp tục thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ hiện hành; đồng thời rà soát, hoàn thiện, báo cáo cấp có thẩm quyền một số cơ chế, chính sách hỗ trợ phù hợp cho những nhóm đối tượng khó khăn nhất.

Chú trọng thực hiện các chính sách người có công, trợ giúp xã hội, tạo việc làm, giảm nghèo bền vững và các chương trình mục tiêu quốc gia, giải quyết kịp thời các chế độ bảo hiểm xã hội cho người lao động…

Ưu tiên bố trí nguồn ngân sách Nhà nước và huy động các nguồn lực xã hội để góp phần thực hiện mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân, nhất là người dân bị tác động tiêu cực của dịch bệnh.

Chính phủ đang nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền điều chỉnh phù hợp, linh hoạt các chính sách tiền tệ, tài khóa dựa trên nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát ở mức thấp, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, nợ công được kiểm soát chặt chẽ để hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội.

Phát biểu kết luận phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, đây là kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa XV tiến hành hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn.

Việc tổ chức chất vấn có những đổi mới so với trước đây nhưng các đại biểu Quốc hội đã thể hiện nắm chắc thực tiễn với tinh thần xây dựng cao, tiến hành chất vấn bằng các câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng, bám sát nhóm vấn đề, đặc biệt là tăng cường tranh luận để làm rõ thêm vấn đề, thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, yếu kém, yêu cầu làm rõ trách nhiệm cũng như đề xuất các giải pháp khắc phục.

Qua đó cũng là những gợi ý, bổ sung giải pháp để Chính phủ, các bộ, ngành có các quyết sách phù hợp hơn trong quản lý, điều hành, đáp ứng niềm tin, sự mong mỏi của cử tri và nhân dân cả nước.

Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng, Trưởng ngành với ý thức trách nhiệm cao đã trả lời nghiêm túc, không né tránh những vấn đề khó, phức tạp, giải trình, làm rõ nhiều vấn đề đại biểu nêu; đồng thời nhận trách nhiệm về những mặt còn tồn tại, hạn chế của mình, của ngành mình, lĩnh vực mình; đưa ra các cam kết khắc phục để tạo sự chuyển biến tích cực trong thời gian tới.

*Thông qua 3 Nghị quyết, 2 Luật

Trong phiên làm việc chiều, sau khi họp riêng, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 với 460/465 đại biểu tham gia bỏ phiếu tán thành.

Nghị quyết gồm 5 Điều, trong đó đề ra 7 nhóm mục tiêu, chỉ tiêu chủ yếu đến năm 2025.

Theo đó, tốc độ tăng năng suất lao động bình quân trên 6,5%/năm, trong đó tốc độ tăng năng suất lao động ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đạt 6,5-7%/năm, tốc độ tăng năng suất lao động của các vùng kinh tế trọng điểm và 5 thành phố trực thuộc Trung ương cao hơn tốc độ tăng năng suất lao đông trung bình cả nước; nâng cao tỷ trọng đóng góp của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo vào tăng trưởng, trong đó năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) đạt khoảng 45% GDP.

Thu hẹp khoảng cách về năng lực cạnh tranh quốc gia với các nước trong nhóm ASEAN-4, đặc biệt đối với các chỉ số về thể chế, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực.

Nghị quyết về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 được thông qua với 472/472 đại biểu tham gia bỏ phiếu tán thành. Nghị quyết gồm 4 điều, trong đó đề ra 15 chỉ tiêu phát triển chủ yếu, gồm: Tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP) khoảng 6-6,5%; GDP bình quân đầu người đạt 3.900 đô la Mỹ (USD); Tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo trong GDP đạt khoảng 25,5-25,8%; Tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân khoảng 4%; Tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân khoảng 5,5%; Tỷ trọng lao động nông nghiệp trong tổng lao động xã hội đạt 27,5%.

Nghị quyết về tổ chức phiên tòa trực tuyến với 468/475 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.

Quốc hội quyết nghị cho phép Tòa án nhân dân được tổ chức phiên tòa trực tuyến để xét xử sơ thẩm, xét xử phúc thẩm vụ án hình sự, dân sự, hành chính có tình tiết, tính chất đơn giản; tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án rõ ràng, trừ các trường hợp nêu trong Nghị quyết, gồm: Vụ án hình sự, dân sự, hành chính liên quan đến bí mật nhà nước; Vụ án hình sự về một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia quy định tại Chương XIII của Bộ luật Hình sự; Vụ án hình sự về một trong các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh quy định tại Chương XXVI của Bộ luật Hình sự.

Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự đã được Quốc hội thông qua với 466/469 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành. Luật gồm 2 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/12/2021.

Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê với 462/473 đại biểu tham gia bỏ phiếu tán thành. Luật gồm 2 điều, đi kèm với Phụ lục danh mục Chỉ tiêu thống kê quốc gia, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022./.