Doanh nghiệp FDI vắng chủ - Bài 1: Hàng loạt doanh nghiệp biến mất
Trong quá trình hội nhập, Nhà nước đã có nhiều chính sách ưu đãi nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Doanh nghiệp FDI không ngừng phát triển cả chất và lượng, đóng góp tích cực cho nền kinh tế.
Tuy nhiên, hoạt động của doanh nghiệp FDI ở Việt Nam cũng như Đồng Nai vẫn tồn tại nhiều bất cập. Không chỉ kinh doanh thua lỗ mà thậm chí có lãi nhưng vẫn có doanh nghiệp FDI tẩu tán tài sản, trốn khỏi Việt Nam để lại nhiều khoản nợ không có khả năng thu hồi từ thuế, bảo hiểm cho đến lương công nhân.
Thực trạng này được nhìn nhận do chính sách, hệ thống pháp luật vẫn còn "kẽ hở" trong khi chế tài xử lý chưa đủ mạnh. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật cũng như đổi mới phương thức quản lý đang là đòi hỏi cấp bách.
Bài 1: Hàng loạt doanh nghiệp biến mất
Tại Đồng Nai, trước đây, số lượng doanh nghiệp FDI có chủ bỏ trốn chỉ đếm trên đầu ngón tay. Thế nhưng, vài năm gần đây, tình hình ngày một phức tạp. Hàng loạt doanh nghiệp vắng chủ bỏ lại cho ngành chức năng hàng loạt những hệ lụy và đang phải tự mày mò tìm cách xử lý.
* 65 dự án vắng chủ
Theo Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai, lũy kế đến nay, trên địa bàn có 65 trường hợp doanh nghiệp FDI có chủ bỏ trốn, không liên lạc được.
Con số này chiếm 5% tổng số 1.154 doanh nghiệp FDI đang hoạt động; số vốn của các doanh nghiệp này khoảng hơn 200 triệu USD, chiếm 1% tổng số vốn FDI tỉnh đã thu hút.
Doanh nghiệp vắng chủ sử dụng gần 4.700 lao động, chiếm tỷ lệ nhỏ trong số hàng trăm nghìn công nhân đang làm việc.
Nhà đầu tư bỏ trốn phần lớn đến từ Hàn Quốc, Trung Quốc, liên doanh Nhật Bản – Đài Loan (Trung Quốc) với ngành nghề chủ yếu là sản xuất, gia công hàng may mặc, đồ gỗ, linh kiện xe máy. Doanh nghiệp vắng chủ đa phần thuê nhà xưởng để hoạt động.
Ông Mai Văn Nhơn - Phó Trưởng Ban Quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai cho biết, hệ lụy khi nhà đầu tư bỏ trốn vô cùng lớn, bởi khi rời đi họ còn nợ bảo hiểm, thuế, lương và chế độ khác của người lao động.
Điều này gây thất thoát ngân sách, ảnh hưởng đến quyền lợi của nhiều công nhân, tình hình an ninh trật tự diễn biến phức tạp.
Hơn 10 năm trước, Công ty KL Texwell Vina (100% vốn Hàn Quốc) đến Khu công nghiệp Bàu Xéo, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai mở nhà máy sản xuất hàng may mặc và hoạt động tốt. Đến cuối năm 2017, doanh nghiệp này vẫn xuất, nhập hàng hóa bình thường.
Tuy nhiên, tối 8/2/2018, ông Chang Jeen Kim, Tổng Giám đốc Công ty KL Texwell Vina cùng 11 cán bộ quản lý công ty âm thầm rời Việt Nam về Hàn Quốc khi còn nợ gần 14 tỷ đồng tiền lương tháng 1/2018 của hơn 1.900 công nhân, nợ khoảng 20 tỷ đồng bảo hiểm, thuế.
Việc lãnh đạo công ty bỏ đi khi chưa thực hiện nghĩa vụ với người lao động khiến công nhân bức xúc, tập trung đòi quyền lợi. Ngành chức năng Đồng Nai phải lập tổ công tác, dùng nhiều cách nhưng vẫn không liên lạc được với lãnh đạo doanh nghiệp.
Tỉnh phải tạm ứng ngân sách để chi 50% lương tháng 1, đóng bổ sung bảo hiểm cho công nhân - ông Nhơn dẫn chứng.
Tổ công tác giải quyết vấn đề liên quan Công ty KL Texwell Vina cho hay, công ty này hiện chỉ có nhà xưởng với máy móc, trang thiết bị cũ và khoảng vài container hàng, với giá trị tài sản không cao.
Ngoài Công ty KL Texwell Vina, các doanh nghiệp FDI khác ở Đồng Nai như: Công ty TNHH quốc tế APL (Khu công nghiệp Gò Dầu), Công ty TNHH K. Y. Seritech Việt Nam (Khu công nghiệp Amata), Công ty nhựa Richway (Khu công nghiệp Nhơn Trạch 3) cũng "mất tích" khi chưa thực hiện xong nhiều nghĩa vụ ở Việt Nam.
Trước khi rời đi, một số doanh nghiệp âm thầm chuyển máy móc giá trị ra ngoài. Khi người lao động, ngành chức năng phát hiện thì đã muộn. Họ bỏ đi để lại tài sản ít ỏi, không bù đắp được các khoản nợ.
*Loay hoay tìm hướng xử lý
Theo ông Mai Văn Nhơn, năm 2014 trở về trước, Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp cũ không quy định về xử lý dự án vắng chủ nên Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai phải tự rà soát, tìm mọi biện pháp liên lạc với chủ đầu tư; khi không có kết quả thì phối hợp với các cơ quan và tòa án để phân loại, tự xử lý.
Khi Luật Đầu tư 2014 có hiệu lực, Ban Quản lý tiến hành các bước xử lý dự án vắng chủ, sau 12 tháng xóa tên dự án.
Luật quy định thời gian xóa tên dự án dài như trên là muốn doanh nghiệp vượt qua khó khăn, hoạt động trở lại nhưng điều này lại gây khó khăn trong xử lý các vấn đề về quan hệ lao động.
Hiện Luật Đầu tư không quy định xử lý tài sản của doanh nghiệp ngừng hoạt động do vắng chủ. Luật Dân sự và một số văn bản dưới luật có quy định điều này, nhưng chỉ đề cập việc quản lý mà không quy định về xử lý tài sản.
Nếu theo Luật Phá sản, tài sản doanh nghiệp vắng chủ sẽ xử lý được nhưng quá trình này rất phức tạp, rất lâu.
Đó là, người lao động hoặc các chủ nợ phải kiện ra tòa án; trong khi đó, lao động Việt Nam chưa bao giờ khởi kiện những trường hơp này và chủ nợ của doanh nghiệp FDI đa phần ở nước ngoài. Từ bất cập trên, ngành chức năng không xử lý được tài sản vắng chủ.
Ở Đồng Nai có nhiều doanh nghiệp chủ đầu tư bỏ đi đã lâu, tòa án đã xử nhưng chỉ có thể giao nhà xưởng, máy móc cho đơn vị khác quản lý. Không biết có căn cứ để xử lý tài sản của họ.
Có trường hợp, ngành chức năng đã phải “xé rào”, giải quyết các vấn đề liên quan khi doanh nghiệp mất tích như tạm ứng lương cho công nhân nhưng đây chỉ là giải pháp tạm thời, không có quy định trong luật - ông Nhơn chia sẻ.
Luật sư Vũ Ngọc Hà - Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật công đoàn Đồng Nai khẳng định, hệ thống pháp luật Việt Nam vẫn chưa có quy định nào để xử lý doanh nghiệp FDI có chủ bỏ trốn.
Muốn phá sản các doanh nghiệp này phải tiến hành các thủ tục rườm rà. Chủ doanh nghiệp phải tuyên bố phá sản, trong khi họ đã bỏ đi, không liên lạc đươc.
Ngoài ra, ngành chức năng phải mời chủ nợ đến làm việc, đàm phán, chủ nợ đồng ý tòa án mới cho phá sản. Điều này cũng khó vì chủ nợ doanh nghiệp vắng chủ ở nước ngoài. Nếu giải thể thì phải họp các chủ nợ, xây dựng phương án trả nợ, được chủ nợ đồng ý thì sau 5 năm mới giải thể được.
Nhà nước đã dành cho doanh nghiệp FDI nhiều ưu đãi. Điều 9, Luật Đầu tư 2014 quy định đảm bảo tài sản hợp pháp của nhà đầu tư không bị quốc hữu hóa hoặc bị tịch thu bằng biện pháp hành chính. Điều khoản này không đặt ra bất cứ ngoại lệ nào.
Như vậy, tài sản của họ để lại vẫn nguyên vẹn, nhà nước không xử lý được dù doanh nghiệp còn nhiều khoản nợ. Đây chính là một trong những bất cập lớn cần sớm tháo gỡ./.
Bài 2: Nợ thuế, nợ bảo hiểm không có khả năng thu hồi
Xem thêm:
>>>Kiến nghị xử lý đúng pháp luật đối với Phó Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Phan Thị Mỹ Thanh
>>>Công nhân Công ty Pouchen tại Đồng Nai đã trở lại làm việc
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Doanh nghiệp FDI hiến kế cho Tp. Hồ Chí Minh phát triển bền vững
17:45' - 21/04/2018
Ngày 21/4, UBND Tp. Hồ Chí Minh đã tổ chức Hội nghị gặp gỡ giữa lãnh đạo thành phố và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) năm 2018.
-
Doanh nghiệp
Ba tháng đầu năm, Hải Phòng thu hút vốn FDI tăng gấp 3 lần
11:25' - 03/04/2018
Ba tháng đầu năm 2018, thành phố Hải Phòng thu hút hơn 916 triệu USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), tăng 332,34% so với cùng kỳ năm 2017; trong đó cấp mới 15 dự án và tăng vốn 12 dự án.
-
Kinh tế Việt Nam
Tp. Hồ Chí Minh thu hút 1,28 tỷ USD vốn FDI
15:18' - 30/03/2018
Trong quý I/2018, Tp. Hồ Chí Minh thu hút được 1,28 tỷ USD vốn FDI (tăng gấp 3,8 lần so với cùng kỳ năm 2017).
-
Doanh nghiệp
Vốn đăng ký của các dự án FDI giảm trong quý I
11:50' - 28/03/2018
Tính chung trong quý I, tổng vốn đăng ký cấp mới, tăng thêm và góp vốn mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài là 5,8 tỷ USD, bằng 75,2% so với cùng kỳ năm 2017.
-
Kinh tế Việt Nam
Quý I/2018, vốn FDI đạt 5,8 tỷ USD
06:31' - 28/03/2018
Quý I/2018, tổng vốn đăng ký cấp mới, tăng thêm và góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài là 5,8 tỷ USD, bằng 75,2% so với cùng kỳ năm 2017.
Tin cùng chuyên mục
-
Doanh nghiệp
Dâu tây Mộc Châu “bay” cùng Vietnam Airlines
16:34' - 28/03/2024
Việc đưa dâu tây Mộc Châu lên các chuyến bay là một trong những hoạt động của chương trình hợp tác toàn diện giữa Vietnam Airlines và Sơn La giai đoạn 2024 - 2028
-
Doanh nghiệp
Vietnam Airlines sẽ cung ứng gần 560.000 chỗ dịp 30/4-1/5
16:25' - 28/03/2024
Dù gặp khó khăn về lực lượng máy bay đưa vào khai thác do yếu tố khách quan, hãng vẫn duy trì được tải cung ứng tăng nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái nhờ tối ưu nguồn lực và điều hành linh hoạt, chủ động.
-
Doanh nghiệp
Bảo hiểm Agribank mở rộng mạng lưới
15:14' - 28/03/2024
Năm 2023 là năm phát triển mở rộng mạng lưới mạnh mẽ nhất trong vòng 16 năm kể từ ngày thành lập ABIC.
-
Doanh nghiệp
Thúc tiến độ Dự án đường dây 500kV mạch 3, đoạn qua Nam Định, Thái Bình
08:58' - 28/03/2024
Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia và Ban quản lý dự án các công trình điện miền Bắc đã và đang rất nỗ lực điều hành, triển khai thi công dự án nhằm đáp ứng tiến độ hoàn thành theo kế hoạch,.
-
Doanh nghiệp
Novagroup tiếp tục đăng ký bán 4,4 triệu cổ phiếu
08:49' - 28/03/2024
Công ty cổ phần Novagroup vừa thông báo giao dịch cổ phiếu của tổ chức có liên quan đến người nội bộ Công ty cổ phần Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (Novaland - mã chứng khoán NVL).
-
Doanh nghiệp
Nestlé Việt Nam hỗ trợ hàng chục nghìn phụ nữ khởi nghiệp
20:37' - 27/03/2024
Mô hình dịch vụ gia đình “Cùng MAGGI nấu nên cơ nghiệp” sẽ được triển khai rộng rãi ở 8/20 tỉnh triển khai chương trình “Nestlé đồng hành cùng phụ nữ”.
-
Doanh nghiệp
Đỡ gánh nặng cho những người ở lại
16:20' - 27/03/2024
Hoạt động tín dụng luôn ẩn chứa nhiều rủi ro khi chẳng may người vay vốn tử nạn hoặc mất sức lao động thì khoản vay rơi vào nợ xấu phải khoanh nợ hoặc xử lý bằng tài sản thế chấp.
-
Doanh nghiệp
Ngăn chặn sớm sự cố trong quản lý vận hành lưới truyền tải điện
12:04' - 27/03/2024
Công ty Truyền tải điện 3 đã tăng tốc triển khai ngay nhiều công việc, giải pháp về quản lý vận hành trên lưới để ngăn ngừa xảy ra sự cố, giữ cho lưới truyền tải điện được vận hành an toàn, tin cậy.
-
Doanh nghiệp
Vietnam Airlines tổ chức Chuyến bay Thanh niên nhân dịp 26/3
16:23' - 26/03/2024
Chuyến bay đặc biệt mang số hiệu VN244 khởi hành lúc 9 giờ hôm nay 26/3 từ Tp. Hồ Chí Minh đi Hà Nội được khai thác hoàn toàn bởi các Đoàn viên của Vietnam Airlines.