Doanh nghiệp Fintech “mòn mỏi” chờ khung pháp lý

Ngày 10/9, tại Tp. Hồ Chí Minh đã diễn ra Hội thảo Phát triển hệ sinh thái công nghệ tài chính: Bài học kinh nghiệm và đề xuất nhằm hướng tới phát triển bền vững tại Việt Nam do Ngân hàng Nhà nước phối hợp với Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tổ chức.

Tại hội thảo, nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ tài chính (Fintech) cho biết vẫn đang “ngóng” khung pháp lý để có thể rộng đường phát triển trong thời gian tới.
Ông Vương Quang Huỳnh, Tổng giám đốc Công ty TNHH Chào Đại Việt, người sáng lập trang Laisuat.vn – một website chuyên về công nghệ tài chính cá nhân, cho biết, mặc dù hoạt động gần 10 năm nay, nhưng doanh nghiệp vẫn chưa lấy được giấy phép hoạt động trong lĩnh vực Fintech.

Doanh nghiệp đã nộp đơn đăng ký ở nhiều nơi nhưng không có cơ quan nào cung cấp giấy phép để hoạt động.

Theo ông Huỳnh, một dịch vụ tài chính cá nhân nhưng chưa có giấy phép thì chỉ có thể hoạt động cầm chừng. Do vậy, ông Huỳnh cũng như nhiều doanh nghiệp Fintech khác đang rất mong chờ Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước sớm xây dựng cơ chế hoạt động cho các doanh nghiệp Fintech cũng như hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đối với lĩnh vực thanh toán điện tử.
Trong vài năm gần đây, hoạt động Fintech phát triển mạnh mẽ trên toàn thế giới, Việt Nam cũng nằm trong xu thế chung và có nhiều tiềm năng phát triển.
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, hiện có khoảng 150 doanh nghiệp Fintech đang hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau, chủ yếu là lĩnh vực thanh toán, có 30 tổ chức trung gian thanh toán được Ngân hàng Nhà nước cấp phép.

Ngoài ra, còn có các lĩnh vực khác như cho vay ngân hàng, cung cấp giải pháp ngân hàng như xác thực điện tử, ứng dụng blockchain, dịch vụ tài chính cá nhân…
Ông Ngô Văn Đức, Phó Trưởng phòng Giám sát hệ thống thanh toán, Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước cho biết, mặc dù phát triển mạnh trong những năm gần đây, tuy nhiên thể chế quản lý hoạt động Fintech hiện chưa được đề cập tại bất kỳ văn bản pháp lý cụ thể nào cũng như chưa có quy định về đơn vị chuyên trách hỗ trợ xử lý các vấn đề liên quan đến hoạt động Fintech.
Ngoại trừ hoạt động trung gian thanh toán, cơ bản các hoạt động khác của Fintech chưa được quy định và điều chỉnh bởi các văn bản pháp lý hiện hành.

Bên cạnh đó, các quy định pháp lý hiện hành liên quan tới hoạt động nghiệp vụ của các tổ chức tín dụng chưa cho phép việc áp dụng các giải pháp công nghệ hiện đại, đặc biệt là trong lĩnh vực thanh toán.
Với những rào cản về mặt pháp lý trên, việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tổng thể cho lĩnh vực Fintech đang là nhu cầu cấp thiết trong bối cảnh phát triển của cuộc cách mạng 4.0.

Đặc biệt, trong thời gian ngắn khi chưa thể ngay lập tức xây dựng một khuôn khổ pháp lý tổng thể thì cơ chế quản lý thử nghiệm cho hoạt động Fintech lĩnh vực ngân hàng (Regulatory Sandbox) sẽ tạo hành lang pháp lý cho các Fintech phát triển lành mạnh, đúng hướng.
Theo Đại diện Ngân hàng Nhà nước, mục tiêu của Sandbox là thúc đẩy sự đổi mới, sáng tạo và hiện đại hóa lĩnh vực ngân hàng, qua đó thúc đẩy mục tiêu phổ cập tài chính cho người dân; đồng thời, hạn chế rủi ro cho khách hàng khi tham gia sử dụng các dịch vụ Fintech chưa được cấp phép chính thức…

Hiện, Ngân hàng Nhà nước đã trình lên Thủ tướng đề án xây dựng cơ chế thử nghiệm cho các doanh nghiệp Fintech.
Với kinh nghiệm phát triển Fintech ở Singapore, ông Arthur Leong, Phó Chủ tịch cao cấp và Trưởng ban chiến lược, các dự án đặc biệt và đầu tư Fintech của Ngân hàng UOB Singapore cũng cho biết, để hình thành hệ sinh thái Fintech vững mạnh ở Việt Nam cần thiết lập trung tâm dữ liệu trong việc nhận diện khách hàng; đồng thời, đảm bảo cung cấp vốn ổn định để khuyến khích các công ty Fintech hoạt động và có chính sách thu hút nhân lực trong lĩnh vực này ở cả ngoài nước.

Nhà nước cũng cần có chính sách khuyến khích các định chế tài chính chấp nhận sự tham gia của Fintech…/.