Độc đáo làng bí đao khổng lồ xứ Nẫu
Vốn nổi tiếng từ lâu với sản phẩm bí đao khổng lồ, nhưng người dân làng Chánh Trạch 1 (Mỹ Thọ, Phù Mỹ, Bình Định) vẫn gặp khó khăn trong việc thu lợi nhuận từ sản phẩm độc đáo này.
Hiện nay, một số gia đình đã có những chuyển đổi trong cách thức trồng, chăm sóc, chế biến để gắn việc gìn giữ giống bí đao khổng lồ với các tour du lịch cộng đồng.
* Gian nan tìm đầu ra cho bí khổng lồ
Tới làng Chánh Trạch 1 vào thời điểm tháng 5, chúng tôi không khỏi trầm trồ khi chiêm ngưỡng những giàn bí đao khổng lồ đang vào mua thu hoạch.
Rất nhiều gia đình trồng giàn bí trước sân nhà, trên các khung giàn đan kín bằng tre, gỗ chắc chắn có hàng chục quả bí khổng lồ.
Nói là khổng lồ vì mỗi quả bí nặng từ 50 - 80 kg, nặng đến nỗi phải nâng đỡ, gia cố bằng hệ dây buộc xung quanh. Không ai biết giống bí đao khổng lồ đã được trồng ở làng từ khi nào, nhưng người dân ở đây luôn có ý thức trong việc trồng và giữ gìn giống bí đặc biệt này, vì khi trồng ở nơi khác bí sẽ không thể to được.
Ông Nguyễn Đảm năm nay đã 80 tuổi, sinh ra và lớn lên dưới những giàn bí khổng lồ. Ông cho biết, nghề này đã tồn tại ít nhất từ 4 đời trước, những hạt giống khổng lồ được truyền lại từ đời này qua đời khác giống như một nét truyền thống.
Để trồng loại bí này, ngoài việc dùng loại giống đặc biệt, còn phải thiết kế bộ giàn theo cách đặc biệt; đồng thời chăm chỉ bón phân gấp nhiều lần các cây trồng khác, rất vất vả nhưng lợi nhuận thu hoạch lại không cao.
Ông Nguyễn Đảm lo lắng: “Loại bí này nếu bán ra chợ thì phải chia nhỏ từng quả để bán, nên nếu bán không hết thì rất nhanh hỏng. Các thương lái địa phương khác về thu mua thì được số lượng nhiều hơn, nhưng họ trả giá khá thấp.
Năm nay, thương lái thu mua với giá 5.000 đồng/kg, mỗi quả bí nặng 50 kg có giá 250.000 đồng, gần như không có lãi sau cả năm chăm sóc”.
Một nông dân khác luôn trăn trở gìn giữ giống bí của làng Chánh Trạch là ông Nguyễn Bảy khẳng định, mình vẫn sẽ trồng giống bí này dù có khó khăn đến đâu.
Trước mắt, khi chính quyền và người dân địa phương chưa tìm được giải pháp đầu ra bền vững, gia đình ông vẫn trồng để ăn, một nguồn thức ăn sạch và tốt cho sức khỏe.
Ông Bảy cho biết: “Quả bí, ngọn bí thì dùng để làm thức ăn, rất bổ dưỡng. Lấy chai sạch thu nước bí chảy ra từ cuống dây sau khi thu hoạch, khi uống rất mát và tốt cho sức khỏe. Quả bí có thể dùng làm mứt tết hoặc cắt nhỏ phơi khô làm trà bí đao để dùng dần. Vì vậy, tôi quan niệm nếu không bán được giá thì cũng vẫn trồng để giữ lại giống bí cho các đời con cháu”.
Tuy nhiên, không còn nhiều hộ gia đình có điều kiện để tiếp tục gìn giữ giống bí khổng lồ này. Theo báo cáo của UBND xã Mỹ Thọ, có những thời điểm diện tích trồng bí đao trên toàn xã lên 20 ha, giờ đây chỉ còn chưa tới 1 ha, với khoảng 60 hộ trồng bí. Rõ ràng, nếu không ổn định được đầu ra cho sản phẩm, nguy cơ mai một giống bí này đang tăng dần.
* Tìm hướng phát triển theo mô hình du lịch cộng đồng
Theo Chủ tịch Hội Nông dân xã Mỹ Thọ Phạm Văn Thọ, nếu tìm được hướng phát triển tốt, mang lại thu nhập ổn định cho bà con thì việc phục hồi và phát triển nghề truyền thống - trồng bí đao khổng lồ sẽ rất thuận lợi.
Ông Thọ cho hay: “Hiện nay, các hộ chủ yếu trồng từ 100m2 cho đến 500m2 bí, mỗi vụ (6 tháng) thu được khoảng 1 tấn bí/100m2. Nếu tính theo giá thương lái thu mua hiện nay khoảng 5.000 đồng/kg bí đao thì mỗi sào thu được 5 triệu đồng. Tiền bán bí đã ít mà số lượng bí thương lái thu mua mỗi năm mỗi khác, không ổn định, dẫn đến tâm lý chán nản cho người nông dân”.
Theo ông Thọ, các cấp chính quyền cùng người trồng bí rất tích cực giới thiệu, quảng bá giống bí này tại các hội chợ, trên các phương tiện truyền thông, nhưng vì quả bí rất nặng, khó di chuyển, lại không để được lâu nên vẫn chưa tìm được thị trường tiêu thụ.
Tuy nhiên, sau khi tuyên truyền trên báo, đài, cũng có nhiều du khách hiếu kỳ tới tham quan, vì vậy ở địa phương đang dần hình thành các dịch vụ về du lịch cộng đồng.
Anh Nguyễn Ngọc Thạch, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Du lịch Bình Long là người đầu tiên có ý tưởng hình thành các tour đưa khách du lịch về khám phá vùng quê tươi đẹp của Bình Định này.
Vốn là một người con của huyện Phù Mỹ, anh Ngọc Thạch luôn mong muốn góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa độc đáo của quê hương mình.
Theo anh Thạch, các tour du lịch tham quan vườn bí đao khổng lồ, khám phá đầm Châu Trúc, các danh thắng biển, đảo của huyện Phù Mỹ chỉ mới được anh triển khai trong vòng 2 năm nay.
Tuy còn nhiều khó khăn do cách thành phố Quy Nhơn khoảng 70 km, nhiều dịch vụ địa phương còn hạn chế nhưng các đoàn khách trong nước và quốc tế luôn rất ấn tượng về đặc sản bí đao khổng lồ, cũng như tính cách mến khách của người dân nơi đây.
Anh Thạch nói: “Bí đao khổng lồ tại làng Chánh Trạch 1 là loại đặc sản hiếm có trong nước và trên thế giới, khách du lịch luôn trầm trồ thích thú mỗi khi được tham quan và chụp hình với chúng. Nhưng có một điều khó là bí to nhất và chỉ thu hoạch được trong khoảng tháng 4 âm lịch, chứ không có quanh năm, nên cũng rất khó để thu hút khách trong suốt mùa du lịch”.
Chính vì vậy, anh Thạch đã chủ động bàn với một số người dân trong làng thay đổi về thời gian gieo hạt, để các giàn bí của các hộ sẽ lần lượt tới kỳ thu hoạch trong các khoảng thời gian khác nhau.
Nhưng cũng chỉ kéo dài được trong khoảng 3 tháng, từ tháng 4 - 6 dương lịch, nếu trái mùa sẽ không ra quả được. Anh cũng sẽ trả phí 10.000 đồng/khách tham quan để hỗ trợ các hộ dân.
Hộ ông Nguyễn Bảy là một trong những hộ thường xuyên đón du khách tới tham quan. Gia đình ông còn kết hợp nấu các món ăn truyền thống từ bí đao phục vụ khách và làm mứt bí, trà bí phơi khô cho khách mua mang về làm quà.
Kể từ ngày có khách trong và ngoài nước tới tham quan, ông Bảy vui hơn hẳn: “Tuy lượng khách còn ít, thu nhập chưa nhiều, nhưng thấy họ về thăm quê mình, tôi cũng tự hào lắm. Nếu có thể thu hút thêm nhiều du khách tới tham quan, tôi sẽ trồng nhiều hơn và cùng các anh em khôi phục lại nghề trồng bí của cha ông để lại”.
Trong những năm gần đây, Quy Nhơn - Bình Định đang là một điểm đến du lịch nổi bật tại khu vực duyên hải miền Trung. Nếu phát triển và đẩy mạnh những tuyến du lịch cộng đồng để khám phá các nét độc đáo, thiên nhiên, con người tại các vùng nông thôn thì tỉnh không những gìn giữ được các truyền thống quý báu, mà còn tạo động lực phát triển cho các vùng khó khăn và góp phần quảng bá thêm nhiều hình ảnh đẹp của Bình Định đến với du khách trong nước và quốc tế./.
Tin liên quan
-
Kinh tế tổng hợp
Bình Định tổ chức chương trình “Tôi yêu Quy Hòa – Tìm giải pháp để ngừng xả rác”
20:43' - 12/05/2019
Chương trình biểu diễn nghệ thuật – trò chơi nhằm tuyên truyền bảo vệ môi trường cho thiếu nhi với tên gọi “Tôi yêu Quy Hòa – Tìm giải pháp để ngừng xả rác” được tổ chức tại biển Quy Hoà (Bình Định).
-
Kinh tế tổng hợp
Báo Thái Lan đánh giá cao vẻ đẹp của thành phố biển Quy Nhơn
20:22' - 09/05/2019
Nhật báo tiếng Anh có uy tín ở Thái Lan “Bangkok Post”" ngày 9/5 đã đăng bài giới thiệu về thành phố Quy Nhơn của Việt Nam trong mục phóng sự đặc biệt.
-
Đời sống
Ghé thăm “thiên đường” biển đảo Nhơn Lý
09:55' - 05/05/2019
Nhơn Lý hiện là xã có nhiều điểm du lịch nổi tiếng nhất của tỉnh Bình Định, với các địa danh: Kỳ Co, Eo Gió, Hòn Sẹo, đồi cát Phương Mai…
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Hướng dẫn kiểm tra địa chỉ thường trú, quê quán mới trên VNeID từ 1/7/2025
14:35'
Người dân có thể dễ dàng kiểm tra địa chỉ thường trú và quê quán mới ngay trên ứng dụng định danh điện tử VNeID.
-
Đời sống
Bão lớn hoành hành, gây thiệt hại lớn tại Đông Nam Australia
12:35'
Những cơn mưa dữ dội kéo dài suốt đêm. Chỉ trong vòng 6 giờ, một số khu vực đã phải hứng chịu lượng mưa tương đương cả tháng.
-
Đời sống
Ngược dòng thời gian bằng Google Maps: Trào lưu mới gây sốt trên mạng xã hội
10:56'
Chỉ với vài thao tác trên Google Maps, người dùng mạng xã hội đang rần rần chia sẻ cách "du hành thời gian" để gặp lại chính ngôi nhà của mình từ nhiều năm trước.
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm dương hôm nay 2/7
05:00'
Bnews. Xem ngay lịch âm hôm nay 2/7 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ tốt xấu ngày 2/7, việc nên làm, không nên làm hôm nay và lịch vạn niên tháng 7, chuyển đổi lịch âm - dương 2025.
-
Đời sống
Hà Nội điều chỉnh phân làn phương tiện giao thông trên đường Phạm Văn Đồng
20:06' - 01/07/2025
Sở Xây dựng Hà Nội thông báo về việc điều chỉnh tổ chức giao thông phân làn cho các phương tiện trên đường Phạm Văn Đồng.
-
Đời sống
Nhật Bản mở cửa núi Phú Sĩ cho mùa leo núi Hè 2025
16:54' - 01/07/2025
Ngày 1/7, Nhật Bản đã mở cửa núi Phú Sĩ cho mùa leo núi Hè 2025 trên đường mòn Yoshida từ phía tỉnh Yamanashi.
-
Đời sống
Đoàn tàu Hoàng gia Anh chính thức dừng vận hành để tiết giảm chi phí
15:48' - 01/07/2025
Sau gần hai thế kỷ hoạt động, đoàn tàu Hoàng gia - một biểu tượng gắn liền với hình ảnh Hoàng gia Anh từ thời Nữ hoàng Victoria - sẽ chính thức ngừng vận hành theo quyết định của Vua Charles III.
-
Đời sống
Cháy rừng lớn trên núi Bàn Cờ (Nghệ An)
08:17' - 01/07/2025
Chiều ngày 30/6, trên địa bàn thôn 9, xã Thuận Long, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An đã xảy ra vụ cháy lớn trên núi Bàn Cờ (còn có tên gọi là Núi Lớn).
-
Đời sống
Người Mỹ đang tiết kiệm cho hưu trí ở mức cao kỷ lục
07:00' - 01/07/2025
Theo báo cáo "Người Mỹ Tiết kiệm như thế nào 2025" của Tập đoàn tư vấn đầu tư Vanguard, người lao động Mỹ đã dành tỷ lệ thu nhập kỷ lục để đóng góp vào tài khoản hưu trí 401(k) của họ trong năm 2024.