Đồng hành cùng khát vọng nông nghiệp Việt Nam

Bà Nguyễn Thị Phượng, Phó Tổng Giám đốc Agribank. Ảnh: Thanh Hương/BNEWS/TTXVN

Được thành lập theo Nghị định số 53/HĐBT, ngày 26/3/1988, của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ), trải qua mỗi thời kỳ phát triển, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) luôn khẳng định vị thế, vai trò của một trong những ngân hàng thương mại hàng đầu Việt Nam, đồng hành cùng sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông thôn, đóng góp tích cực thúc đẩy quá trình tái cơ cấu kinh tế, xây dựng nông thôn mới và bảo đảm an sinh xã hội.

Nhìn nhận, đánh giá xu hướng chuyển dịch từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, với vai trò, trách nhiệm của Agribank trong thực hiện sứ mệnh cung cấp tài chính phục vụ cho những mục tiêu, khát vọng của ngành nông nghiệp Việt Nam, bà Nguyễn Thị Phượng, Phó Tổng Giám đốc Agribank đã chia sẻ với BNEWS.

Phóng viên: Với vai trò đồng hành cùng nông nghiệp, nông thôn và nông dân, bà đánh giá như thế nào về triển vọng của nông nghiệp Việt Nam giai đoạn hiện nay?

Bà Nguyễn Thị Phượng: Với lợi thế của Việt Nam là đất nước đa dạng sinh học, mỗi vùng miền đều có thế mạnh sản xuất với những nông sản đặc sản khác nhau, Đảng và Nhà nước nước đã tập trung chiến lược đầu tư cho kinh tế nông nghiệp - nông thôn và hỗ trợ nông dân. Chúng ta có thể thấy trong 3 thập kỷ qua, bức tranh nông nghiệp, nông thôn đã hoàn toàn thay đổi, từ chỗ thiếu đói trở thành cường quốc xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới với 10 mặt hàng xuất khẩu hơn 1 tỷ USD.

Tuy nhiên, với thay đổi về nhu cầu tiêu dùng của xã hội và những yêu cầu như không chỉ ăn no mà ăn ngon hơn, sử dụng những sản phẩm với chất lượng cao hơn, gắn với những yêu cầu khắt khe hơn về an toàn thực phẩm, môi trường, chất lượng sản phẩm, đòi hỏi chúng ta phải có những thay đổi trong tư duy sản xuất nông nghiệp.

Với yêu cầu đó, một bộ phận nông dân không đáp ứng được yêu cầu sản xuất, chưa tìm thấy hướng đi và hiệu quả vì sản xuất manh mún nên chấp nhận ly nông, ly hương. Muốn phát triển nông nghiệp, muốn người nông dân không ly hương mà tham gia vào quá trình tái cơ cấu nông nghiệp, chúng ta phải đa dạng các mô hình sản xuất, chuyển sang tư duy kinh tế nông nghiệp thay vì tư duy sản xuất nông nghiệp. 

Trong quá trình chuyển đổi tư duy đó, những doanh nghiệp nông nghiệp đủ lớn mạnh cần tham gia với vai trò đầu tàu dẫn dắt các HTX, tổ hợp tác, nông dân và những thành viên khác tham gia chuỗi sản xuất. Và để mô hình sản xuất chuỗi đó thành công, chúng ta phải có nguồn lực đầu tư, có cơ chế hỗ trợ đủ sức hút để các doanh nghiệp sẵn sàng tham gia đầu tư.

Cơ chế, chính sách cho đầu tư nông nghiệp thời gian qua đã được Đảng, Chính phủ và các Bộ, ngành quan tâm rất nhiều, nhưng tôi cho rằng vẫn cần những chính sách mạnh mẽ hơn nữa.

Đối với Agribank, chúng tôi quan tâm đến xu hướng này, nhất là khi chúng ta đang đứng trước những thách thức mới, như vấn đề biến đổi khí hậu, vấn đề đòi hỏi của xã hội tiêu dùng với những tiêu chuẩn khắt khe hơn về chất lượng, về các tiêu chí đảm bảo an toàn sức khỏe, an toàn môi trường, phát triển bền vững… Như thế có nghĩa là nhu cầu đầu tư vốn cho các mô hình phát triển sản xuất chúng ta đang triển khai chắc chắn sẽ cao vì suất đầu tư sẽ cao hơn.

Như vậy, ngoài chính sách về vốn, chúng ta cần những chính sách mạnh hơn về đất đai, hỗ trợ đào tạo lao động, chính sách thuế… để các doanh nghiệp, người nông dân yên tâm hơn với đầu tư của mình trên những dự án đang thực hiện.

Agribank chú trọng đầu tư ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Thanh Hương/BNEWS/TTXVN

Phóng viên: Không thể phủ nhận sự đồng hành của nguốn vốn Agribank đối với sự lớn mạnh của ngành nông nghiệp Việt Nam kể từ thời thí điểm cho vay hộ sản xuất cá thể đến nay. Xu hướng chuyển dịch từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp sẽ đòi hòi những nhu cầu lớn về nguồn lực đầu tư. Agribank sẽ đồng hành cùng với xu hướng này của ngành nông nghiệp nói riêng và nền kinh tế đất nước nói chung như thế nào, thưa bà?

Bà Nguyễn Thị Phượng: Có thể nói, cùng với sự đổi mới của nền kinh tế, Agribank cũng lớn mạnh không ngừng. Thành lập tại thời điểm đất nước bắt đầu bước vào thời kỳ đổi mới, Agribank khi đó có tổng tài sản chưa tới 1.500 tỷ đồng; tổng nguồn vốn 1.056 tỷ đồng, dư nợ cho vay nền kinh tế chỉ hơn 1.100 tỷ đồng, nợ xấu hơn 10%, khách hàng chủ yếu là những doanh nghiệp quốc doanh và các hợp tác xã phần lớn làm ăn thua lỗ, sáp nhập, giải thể, tự tan rã…

Sau 35 năm đồng hành cùng nền kinh tế đổi mới, quy mô tín dụng của Agribank đã tăng lên 1.260 lần và quy mô nguồn vốn tăng tới 1.619 lần. Dư nợ vượt trên 1,44 triệu tỷ đồng, trong đó gần 1 triệu tỷ đồng dành cho Tam nông. 

Nhờ đồng vốn từ Agribank, nông nghiệp và nông thôn được khởi sắc, nền nông nghiệp được cơ cấu mạnh mẽ, bộ mặt nông thôn đổi mới, nhiều người dân vươn lên làm giàu. Trong quá trình thực hiện sứ mệnh Tam nông của mình, Agribank đã trở thành người bạn đồng hành thân thiết của người nông dân, doanh nghiệp ở nông thôn.

Đặc biệt, với sứ mệnh phục vụ Tam nông, hiện có tới 70% tổng dư nợ của Agribank phục vụ lĩnh vực này. Riêng cho vay nông nghiệp của Agribank đã chiếm tới một nửa tổng dư nợ cho vay nông nghiệp của cả nền kinh tế.

Đến nay, Agribank đang là ngân hàng có quy mô và mạng lưới giao dịch lớn nhất hệ thống và cũng là ngân hàng tích cực nhất trong thực hiện các chương trình tín dụng chính sách với 7 chương trình tín dụng chính sách và 2 chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. 

Thông qua các chương trình tín dụng và cung ứng sản phẩm dịch vụ ngân hàng tiện ích, Agribank đã cơ bản đáp ứng đủ vốn với lãi suất cho vay ưu đãi, phục vụ kịp thời nhu cầu sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp, góp phần chung tay cùng các cấp, các ngành đẩy lùi tình trạng tín dụng đen, đồng thời tiếp tục khẳng định vai trò chủ đạo của ngân hàng thương mại nhà nước trong việc cung ứng vốn và sản phẩm, dịch vụ ngân hàng tiện ích phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân theo đúng mục tiêu cơ cấu lại, góp phần tạo những bước bứt phá trong tái cơ cấu nền nông nghiệp Việt Nam. 

Agribank góp phần mở ra cơ hội cho hàng triệu người nông dân Việt Nam được tiếp cận với kỹ thuật nông nghiệp hàng đầu trên thế giới, ứng dụng thành quả cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 vào sản xuất, kinh doanh, góp phần đưa nền nông nghiệp Việt Nam có những bước tiến lớn trong gia nhập “sân chơi” toàn cầu.

Sự đồng hành về vốn và sản phẩm dịch vụ của Agribank đã khẳng định được vai trò chủ đạo của ngân hàng thương mại nhà nước trong phát triển Tam nông, góp phần quan trọng để lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn không ngừng phát triển, tạo thế và lực mới cho vai trò “trụ đỡ” của nền kinh tế quốc gia.

Với xu hướng chuyển dịch từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp hiện nay Agribank sẽ tiếp tục đồng hành cùng với xu hướng này. Hiện chúng tôi đã và đang cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các bộ, ngành khác xây dựng đề án tái cơ cấu nông nghiệp với trọng tâm thời gian tới là tập trung đầu tư cho một số vùng nguyên liệu chế biến. 

Trong thời gian qua, đã có rất nhiều mô hình kinh tế là điểm sáng của các địa phương thể hiện khát vọng làm giàu của nông dân, thúc đẩy thanh niên nông thôn khởi nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư sâu hơn nữa vào khu vực nông nghiệp, nông thôn.

Chúng tôi cũng đã tìm thấy những mô hình sản xuất, những nhà đầu tư mang tư tưởng, tầm nhìn xa với sự đồng hành của nhà khoa học, nhà đầu tư cùng với nông dân. Với những mô hình này, Agribank luôn dành những khoản tín dụng ưu đãi để dự án phát huy hiệu quả.

Bắt nhịp với xu hướng chuyển dịch từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, bên cạnh việc cho vay kinh tế hộ, Agribank đã và đang đầu tư những mô hình sản xuất lớn trong đó tập trung vào chuỗi giá trị, tập trung những doanh nghiệp lớn, có năng lực, có kinh nghiệm, có bề dày và khả năng từng bước làm chủ các thị trường để giảm thiểu rủi ro trong quá trình đầu tư. 

Chúng tôi cũng mong muốn các địa phương cùng với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các cơ quan chuyên ngành sẽ lựa chọn những doanh nghiệp lớn, đủ mạnh, có khả năng đầu tư những chuỗi sản xuất, nhất là tại những vùng nông nghiệp trọng điểm, làm đầu tàu, nòng cốt trong liên kết chuỗi, thu hút sự tham gia của nông dân, HTX sản xuất với vai trò chủ thể, từ đó tạo sức bật cho địa phương, cho vùng. 

Và với vai trò, nhiệm vụ của mình, Agribank sẽ luôn chủ động, tích cực trong chuỗi liên kết đó. Trong những năm qua, Agribank đã xây dựng những chính sách hỗ trợ cho nông nghiệp, đầu tư cho ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp, trong đó những mô hình ứng dụng công nghệ cao quy mô lớn lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng.

Hiện nay tại nhiều địa phương, Agribank đang dành những nguồn kinh phí rất lớn cho những mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, giảm tác động môi trường, hướng tới xuất khẩu với nhiều ưu đãi để đồng hành cùng các địa phương phát triển và nhân rộng những mô hình này với mong muốn sản phẩm nông nghiệp vững chắc ở thị trường trong nước và gia tăng ở thị trường nước ngoài.

35 năm đồng hành cùng nền kinh tế, Agribank đã đạt trên 1 triệu tỷ đồng dư nợ tín dụng cho Tam nông. Ảnh: Thanh Hương/BNEWS/TTXVN

Phóng viên: Như bà từng chia sẻ, trong sự phát triển và đi lên của từng hộ gia đình nông dân đã vay vốn Agribank, nhìn rộng ra từng địa phương, từng vùng miền, chúng ta thấy khát vọng của nông nghiệp Việt Nam. Bà có thể chia sẻ về khát vọng đó? 

Bà Nguyễn Thị Phượng: Nếu nói về khát vọng nông nghiệp, chúng tôi mong muốn bức tranh nông nghiệp Việt Nam trong tương lai sẽ là những cánh đồng không có giới hạn, không có ngăn cách, có nghĩa là quy mô sản xuất sẽ ngày càng nâng lên, sức sản xuất của ngành nông nghiệp ngày càng mạnh hơn. 

Hiện nay ở rất nhiều địa phương, nếu chúng ta đi sẽ thấy những hộ gia đình bỏ hoang ruộng đất hoặc sản xuất hiệu quả không cao, trong khi rất nhiều nhà đầu tư không tiếp cận được với quỹ đất, không có cơ chế để sử dụng, thuê, hợp tác với những nông hộ nhỏ lẻ đó một cách dài hạn, có cam kết bền vững.

Chúng ta cần thay đổi cơ chế để làm sao có những mô hình sản xuất với quy mô lớn với thời hạn lên tới 30-50 năm hoặc lâu hơn nữa để doanh nghiệp và ngân hàng yên tâm đầu tư cho những dự án lớn.

Đầu tư cho nông nghiệp là đầu tư vào lĩnh vực nhiều rủi ro. Agribank cũng là ngân hàng thương mại, tuy nhiên xác định sứ mệnh của Agribank là sự phát triển của nền nông nghiệp Việt Nam, chính vì vậy Agribank luôn trăn trở và xây dựng chiến lược để làm sao quá trình phát triển của Agribank mang lại sự đóng góp nhiều nhất cho kinh tế đất nước, mà trước hết là trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và nông dân.

Chuyển đổi tư duy kinh tế nông nghiệp Agribank mong muốn để nông nghiệp Việt Nam chuyển hướng. Ngoài vai trò của các chủ thể tham gia vào quá trình sản xuất như hộ nông dân, HTX, doanh nghiệp thì vai trò của Nhà nước quan trọng nhất, tiếp đến là vai trò của các cấp chính quyền địa phương nơi mô hình kinh tế được triển khai. Và hơn cả, chúng ta cần sự liên kết chặt chẽ hơn giữa các "nhà", đặc biệt là vai trò của doanh nghiệp trong mô hình sản xuất. 

Đồng hành với quá trình đó, sự tham gia của ngân hàng với vai trò cung ứng nguồn vốn rất quan trọng. Agribank cũng mong muốn tham gia trực tiếp với những mô hình có tính khả thi ngay từ khi xây dựng dự án. Hiện chúng tôi cũng tích cực đồng hành cùng các địa phương tham gia xây dựng dự án đầu tư sản xuất với nhiệm vụ lồng ghép việc thẩm định hiệu quả, tính khả thi của dự án để cùng với các nhà đầu tư có quá trình chuẩn bị nguồn vốn tốt hơn, đảm bảo hiệu quả cao hơn cho dự án.

Điển hình như các mô hình chuỗi sản xuất rau quả ở Sơn La, bưởi da xanh ở Đồng Tháp, lúa - tôm ở An Giang…, Agribank tham gia đánh giá toàn diện về cơ sở hạ tầng, điều kiện kho bãi, tiềm năng tiềm lực sản xuất của nông dân, HTX, từ đó đánh giá hướng đầu tư của doanh nghiệp và tham gia đồng hành cùng doanh nghiệp…

Chúng tôi luôn có chính sách ưu đãi về tín dụng trung hạn, dài hạn và ngắn hạn đáp ứng cho mọi nhu cầu sản xuất với xu hướng mới, trong đó hướng tới các mô hình ứng dụng công nghệ cao với quy mô sản xuất, chất lượng cao hơn, đáp ứng những nhu cầu ngày càng cao hơn của thị trường trong nước và nước ngoài, góp phần chắp cánh cho những khát vọng vươn xa của nông nghiệp Việt Nam.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn bà./.