Dự án nâng tĩnh không cầu ở Cần Thơ chậm tiến độ vì vướng mặt bằng

Ngày 17/8, Đoàn công tác của Bộ Giao thông Vận tải do Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang làm Trưởng đoàn có buổi làm việc với lãnh đạo thành phố Cần Thơ, các sở ngành liên quan về tiến độ Dự án nâng cao tĩnh không các cầu đường bộ cắt qua tuyến đường thủy nội địa Quốc gia - giai đoạn 1 (khu vực phía Nam).

Dự án Nâng cao tĩnh không các cầu đường bộ cắt qua tuyến đường thủy nội địa Quốc gia - giai đoạn 1 (khu vực phía Nam) đầu tư xây dựng 11 cầu; trong đó xây mới 9 cầu, cải tạo một cầu, tháo dỡ một cầu trên địa bàn tỉnh Long An, Bến Tre, Cần Thơ, Đồng Tháp, Kiên Giang và Vĩnh Long. Tổng mức đầu tư các cầu này khoảng 2.155 tỷ đồng. Dự án được khởi công vào tháng 1/2024 do Ban quản lý các dự án đường thủy (Bộ Giao thông Vận tải) làm chủ đầu tư.

Cần Thơ có 5 cầu nằm trong dự án gồm: cầu Ô Môn, Thới Lai, Đông Bình, Đông Thuận và Vàm Xáng - Thị Đội thuộc gói thầu XL02 với tổng giá trị hợp đồng gần 400 tỷ đồng, tổng sản lượng thi công đến nay ước đạt trên 3,8%; trong đó, dự án cầu Ô Môn ở quận Ô Môn đang chậm khoảng 60 ngày do mặt bằng không đáp ứng được kế hoạch. Đến nay, UBND quận Ô Môn đã phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ cho 73/85 hộ và hai tổ chức với tổng số tiền 22,6 tỷ đồng. Thực hiện chi trả cho 58 hộ/73 hộ và hai tổ chức với số tiền gần 12,1 tỷ đồng. Còn 11 trường hợp vướng mắc do chưa đồng ý với đơn giá bồi thường và một trường hợp đang tranh chấp chờ tòa án giải quyết.

Cầu Ô Môn khởi công ngày 8/4/2024, đã bàn giao 30% diện tích mặt bằng (phần đất công và đất dưới nước). Hiện tại, nhà thầu đang thi công cọc thép của cầu tạm trên toàn bộ phần có mặt bằng. Thép phục vụ thi công cầu dầm tạm đang được gia công cơ khí tại nhà máy.

Kiểm tra thực tế tiến độ thi công các cầu, Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang đánh giá tiến độ thi công và giải phóng mặt bằng các cầu đang rất chậm. Tại công trường cầu Ô Môn, ông Nguyễn Xuân Sang phê bình công tác đảm bảo an toàn cho người dân trong quá trình thi công của nhà thầu, đồng thời yêu cầu phải đảm bảo an toàn cho người dân khi đi lại trên những tuyến đường dân sinh hai bên cầu.

"Nếu nhà thầu thi công không đảm bảo an toàn thì đơn vị tư vấn giám sát phải lập biên bản ngay. Người dân không có đường đi thì phải tạo lối đi khác, hoặc hướng dẫn người dân đi lại an toàn", lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo và yêu cầu trước mắt nhà thầu sẵn sàng máy móc thiết bị thi công đối với cầu Ô Môn vì đầu tháng 9 sẽ có thêm mặt bằng để thi công cầu tạm và đến hết tháng 9 phải xong cầu tạm này.

Trong số 5 cầu ở Cần Thơ thuộc dự án, có tới ba cầu còn chưa giao được mặt bằng, gồm Thới Lai, Đông Thuận và Đông Bình ở huyện Thới Lai. Trong khi đó, dự án đã được bố trí vốn đầu tư công trung hạn, đến hết năm 2025 nếu dự án không xong, đồng nghĩa không giải ngân được sẽ không còn tiền thực hiện.

Theo ông Nguyễn Xuân Sang, các dự án rất cần mặt bằng nhanh để có đủ thời gian thi công, do đó phải chốt được thời hạn bàn giao mặt bằng. Bộ Giao thông Vận tải đã làm việc nhiều lần và cũng rất chia sẻ với khó khăn của địa phương nhưng địa phương cũng phải chia sẻ với Bộ để sớm giải ngân được vốn.

Theo báo cáo của UBND huyện Thới Lai, tổng diện tích đất cần thu hồi cho ba cầu là gần 28.800 m2; trong đó, cầu Thới Lai hơn 13.000 m2, cầu Đông Thuận gần 9.500 m2 và cầu Đông Bình hơn 6.300 m2. Có 130 hộ dân bị ảnh hưởng; trong đó thị trấn Thới Lai 89 hộ, xã Đông Thuận 26 hộ và Đông Bình 15 hộ. Hiện đã thực hiện xong đo đạc, kiểm kê, xét pháp lý 129/130 hộ.

Nguyên nhân chậm tiến độ giao mặt bằng, theo UBND huyện Thới Lai vì vướng một số quy định ở Luật Đấu thầu có hiệu lực từ đầu năm 2024 nên mất thời gian để tổ chức đấu thầu theo quy định lựa chọn đơn vị tư vấn xác định giá đất. Ngoài ra, Luật Đất đai có hiệu lực từ 1/8/2024 nhưng các chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chưa được UBND thành phố ban hành các quyết định thay thế theo quy định mới.

Ông Dương Thanh Hưng, Giám đốc Ban Quản lý các dự án Đường thủy (chủ đầu tư) dự án cho biết, mặt bằng tối thiểu ở ba vị trí cầu phải được giao tối thiểu trước ngày 15/9 mới đủ thời gian để nhà thầu thi công. Có mặt bằng, nhà thầu mới có thể tập trung thiết bị, làm mố cầu trước... Chủ đầu tư  đã cùng địa phương đến vận động từng hộ dân trong suốt thời gian qua. Hiện nay, cầu Đông Thuận đã tập trung được một số thiết bị, dựng lán trại, nhưng vẫn cần mặt bằng tối thiểu để có thể thi công.

Ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ cho biết, thành phố đã giao cho huyện thực hiện tiểu dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho ba cầu trên từ tháng 2/2023. Vướng mắc hiện nay là về thủ tục hành chính và còn nhiều giải pháp để thực hiện.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Nguyễn Ngọc Hè đề nghị huyện Thới Lai và các đơn vị liên quan tập trung vận động người dân bàn giao mặt bằng, nhất là những hộ có diện tích lớn, làm sao đến 15/9 phải cơ bản bàn giao được mặt bằng ở ba cây cầu này cho đơn vị thi công.  Đối với việc di dời hạ tầng kỹ thuật, yêu cầu các đơn vị điện, nước, viễn thông có báo cáo về huyện, UBND thành phố những khó khăn, đề xuất, kiến nghị và có cam kết về tiến độ thực hiện.

Lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải thống nhất với thành phố Cần Thơ và mong muốn địa phương nỗ lực để có mặt bằng trước ngày 15/9. Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang cũng đề nghị Ban Quản lý dự án đường thủy có báo cáo hàng ngày về tiến độ mặt bằng vì mốc thời gian ngày 15/9 đã được Bộ Giao thông Vận tải và chủ đầu tư tính toán hết sức có thể, nếu chậm hơn sẽ không thể triển khai xây dựng ba cây cầu này.