Du lịch Việt Nam: Khôi phục và bảo tồn hoa văn cổ trên thổ cẩm Chăm
Nhằm đa dạng hóa các sản phẩm dệt thổ cẩm với mẫu mã và hoa văn độc đáo cung cấp cho thị trường, những nghệ nhân ở làng dệt thổ cẩm Chăm Mỹ Nghiệp (huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận) đang nỗ lực sưu tầm, nghiên cứu và khôi phục lại những kỹ thuật tạo hình hoa văn cổ tinh xảo vốn đang dần bị mai một, thất truyền để đưa vào sản xuất.
Hiện nay, những thợ dệt ở làng Chăm Mỹ Nghiệp vẫn còn giữ nguyên những kỹ thuật dệt thủ công truyền thống trong việc tạo hình hoa văn trực tiếp ngay trên khung dệt.Bên cạnh giá trị về mặt kinh tế, những sản phẩm dệt thổ cẩm với những hoa văn độc đáo còn mang nhiều ý nghĩa, triết lý về đời sống, phong tục tập quán, tôn giáo, tư duy mỹ thuật giúp cho các sản phẩm dệt thổ cẩm của người Chăm ở Ninh Thuận mang những nét đặc trưng, tiêu biểu.
Theo thống kê, hiện có gần 100 mẫu hoa văn đã được sưu tầm và đang được sử dụng phổ biến trong các sản phẩm dệt thủ công truyền thống. Qua tư duy và đôi bàn tay khéo léo của người thợ dệt, những sợi chỉ đủ màu sắc kết hợp lại tạo thành những biểu tượng hoa văn cách điệu như hình quả trám, hình rồng, voi, chim thú, hoa lá hay các họa tiết hình học đối xứng làm viền trang trí cho nhiều loại trang phục, dây đai, khăn choàng, khăn trải bàn, khăn trải giường, túi xách, tấm mền, thảm. Ngoài những mẫu hoa văn truyền thống, phổ biến mà các nghệ nhân đang lưu giữ và sản xuất được, những mẫu hoa văn đặc biệt chỉ dành cho các vị chức sắc, quý tộc trong đồng bào Chăm trước đây theo biến đổi của thời gian đang đứng trước nguy cơ bị mai một, thất truyền. Từng có nhiều năm gắn bó, trăn trở với nghề dệt thổ cẩm truyền thống, ông Hàm Minh Thiệu - Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ, sản xuất, kinh doanh dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp cho biết: Hiện nay, một số nghệ nhân trong làng đã cao tuổi và lần lượt ra đi mang theo những kỹ thuật tạo hình hoa văn cổ độc đáo, trong khi thế hệ trẻ chưa kịp kế thừa. Số lượng nghệ nhân biết các kỹ thuật tạo hình hoa văn cổ còn rất ít. Vì vậy, trong những năm qua, với mong muốn bảo tồn và phát triển nghề dệt thổ cẩm truyền thống, hợp tác xã cùng với các nghệ nhân, thợ dệt giỏi trong làng đã và đang khẩn trương sưu tầm, phục chế lại những mẫu hoa văn cổ mà ít người Chăm còn biết đến. Để những mẫu hoa văn cổ không bị thất truyền, hàng năm vào các dịp lễ hội Katê của đồng bào, Hợp tác xã dịch vụ, sản xuất, kinh doanh dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp tổ chức các cuộc thi dệt thổ cẩm tìm thợ dệt giỏi nhằm phát hiện thêm các hoa văn cổ còn bảo lưu trong dân.Qua đó, tìm những thợ giỏi, nghệ nhân trẻ làm người hướng dẫn dạy nghề cho thế hệ trẻ, để tiếp nối cùng nhau gìn giữ những nét đẹp của nghề dệt thổ cẩm truyền thống.
Hợp tác xã cùng với các nghệ nhân cũng đang tích cực sưu tầm các mẫu hoa văn cổ thông qua tư liệu hình ảnh, trang phục còn cất giữ ở các làng Chăm trong tỉnh, để nghiên cứu phục dựng lại các mẫu hoa văn đẹp, tinh xảo nhằm đưa vào sản xuất.
Trải qua hơn 40 năm làm nghề dệt, nghệ nhân Đạt Thị Nam (60 tuổi, làng dệt Mỹ Nghiệp, huyện Ninh Phước) bộc bạch: “Việc khôi phục lại những hoa văn cổ đòi hỏi nhiều công sức, có khi chúng tôi phải suy nghĩ nhiều đêm mới biết được cách làm vì những mẫu hoa văn có họa tiết phức tạp. Chẳng hạn như bắt chỉ để tạo hình con voi đòi hỏi người thợ dệt phải đếm hàng nghìn sợi chỉ để căn cho đúng khung, dệt đều tay, thoi đánh chặt, việc phối các màu phải trùng khớp. Tuy công việc có khó khăn nhưng chúng tôi vẫn đang cố gắng khôi phục lại nhiều mẫu hoa văn cổ xưa, truyền dạy lại kỹ thuật dệt cho con cháu nắm vững để tiếp nối nghề truyền thống của ông bà để lại”. Với sự nỗ lực, kiên trì của những nghệ nhân, thợ dệt giỏi nhiều hoa văn cổ tinh xảo đã được phát hiện và khôi phục thành công, nhiều kỹ thuật mới đã được áp dụng để tạo hình hoa văn có cấu trúc phức tạp.Từ cuối năm 2017 đến nay, Hợp tác xã dịch vụ, sản xuất, kinh doanh dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp cùng với các nghệ nhân làng Chăm Mỹ Nghiệp đã sưu tầm, khôi phục thành công 8 mẫu hoa văn cổ để đưa vào sản xuất sản phẩm mới.
Trong đó, sản phẩm khăn thổ cẩm trang trí mặt bàn được thiết kế từ hoa văn cổ mới phát hiện của Hợp tác xã dịch vụ, sản xuất, kinh doanh dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp đã đạt giải chứng nhận về sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh Ninh Thuận.
Bên cạnh việc phục dựng những hoa văn cổ để đưa vào sản xuất, Hợp tác xã dịch vụ, sản xuất, kinh doanh dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp đang nghiên cứu xây dựng các chương trình thuyết minh cho du khách khi tới tham quan, mua sắm các sản phẩm thổ cẩm truyền thống về ý nghĩa các hoa văn trên sản phẩm, giới thiệu các kỹ thuật dệt độc đáo đã tạo nên nét đặc trưng riêng cho sản phẩm thổ cẩm của làng dệt Mỹ Nghiệp.Đồng thời, nghiên cứu thêm nhiều sản phẩm mới với hoa văn đẹp, độc đáo để đáp ứng thị hiếu đa dạng của người tiêu dùng; sản phẩm thổ cẩm có đầu ra ổn định cũng chính là góp phần thiết thực vào việc bảo tồn và phát triển nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Chăm./.
Tin liên quan
-
Đời sống
Đưa tinh hoa nghề dệt thổ cẩm truyền thống vươn xa
14:23' - 18/02/2018
Những bộ thổ cẩm của đồng bào dân tộc được chị ứng dụng vào thiết kế thời trang áo dài, là chất liệu tơ tằm tạo nên những tà áo thướt tha, là tranh dân gian Đông Hồ, tranh Hàng Trống in trên áo dài…
-
Đời sống
Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống
11:36' - 14/02/2018
Vào những dịp lễ, Tết, ngày cưới, người dân Tây Nguyên thường chọn mặc những bộ trang phục thổ cẩm truyền thống do chính tay các bà, các mẹ trong gia đình dệt hoặc bản thân mỗi người tự dệt.
-
Kinh tế & Xã hội
Ninh Thuận khởi công xây dựng nhà máy chế biến thức ăn gia súc công nghệ cao
12:47' - 24/12/2017
Sáng 24/12, UBND tỉnh Ninh Thuận cùng Công TNHH công nghệ cao Ninh Thuận Agritech đã khởi công xây dựng nhà máy chế biến thức ăn gia súc tại cụm công nghiệp Phước Tiến (xã Phước Tiến, huyện Bác Ái).
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Tp. Hồ Chí Minh đảm bảo nước sạch mùa nắng nóng, xâm ngập mặn
13:14'
Nắng nóng gay gắt, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đang diễn ra, Tp.Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều giải pháp đảm bảo cấp nước an toàn, liên tục cho người dân và các hoạt động sản xuất, kinh doanh.
-
Đời sống
Nhiều người Australia lầm tưởng về chứng sa sút trí tuệ
07:00'
Đa số người dân Australia không tự tin vào sự hiểu biết về cách thức giảm nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ. Đây là đánh giá khảo sát do Viện Y tế và Phúc lợi Australia (AIHW) công bố.
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm hôm nay 25/4 và ngày tốt tháng 4
05:15'
Xem ngay lịch âm 25/4 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ hoàng đạo, giờ đẹp hôm nay 25/4 và lịch vạn niên tháng 4, chuyển đổi lịch âm - dương 2024.
-
Đời sống
Mưa đá dữ dội trút xuống Lào Cai
20:43' - 24/04/2024
Khoảng 18 giờ 30 phút ngày 24/4, mưa rào kèm mưa đá dữ dội bất ngờ trút xuống tỉnh Lào Cai.
-
Đời sống
Liệu pháp tế bào gốc điều trị bệnh thoái hóa thần kinh
11:25' - 24/04/2024
Một nhóm nhà khoa học Đại học Coimbra (UC) của Bồ Đào Nha đã tạo thành công tế bào gốc của con người từ tế bào da, qua đó phát triển phương pháp có thể giúp chống lại bệnh thoái hóa thần kinh SCA3.
-
Đời sống
Không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm kéo dài từ ngày 26/4 đến hết 1/5
07:58' - 24/04/2024
Quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) kéo dài thời gian hoạt động các không gian đi bộ trên địa bàn quận tới 6 ngày, từ ngày 26/4 (thứ Sáu) đến hết ngày 1/5 (thứ Tư) trong dịp nghỉ lễ.
-
Đời sống
Xem ngay lịch âm hôm nay 24/4 và ngày tốt tháng 4
05:15' - 24/04/2024
Xem ngay lịch âm 24/4 nhanh nhất và chính xác nhất. Xem giờ hoàng đạo, giờ đẹp hôm nay 24/4 và lịch vạn niên tháng 4, chuyển đổi lịch âm - dương 2024.
-
Đời sống
Hành trình chinh phục bầu trời
15:19' - 23/04/2024
Đối với ngành hàng không dân dụng Việt Nam, Đoàn bay 919 là nơi cung cấp nhiều thế hệ phi công Việt Nam cho hàng không nước nhà, là những sứ giả đưa Việt Nam kết nối với bạn bè thế giới.
-
Đời sống
Đồng yen giảm, người tiêu dùng Nhật Bản lao đao
15:06' - 23/04/2024
Trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động, đồng yen Nhật Bản liên tục giảm giá so với USD, gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực cho đời sống người dân nước này.