Các nhà quan sát mới đây đã đưa ra dự báo rằng lượng sữa dư thừa khổng lồ ở Ấn Độ được xuất khẩu ra thị trường quốc tế có thể ảnh hưởng đến giá sữa bột toàn cầu, sau khi các khoản trợ cấp của chính phủ nước này nhằm hỗ trợ nông dân trong nước có thể thúc đẩy hoạt động xuất khẩu mặt hàng trên tăng đột biến.
Theo đó, lượng xuất khẩu sữa bột tách kem (SMP) của Ấn Độ được dự báo sẽ tăng lên 100.000 tấn trong tài khóa 2018-2019 (bắt đầu từ ngày 1/4/2018 và kết thúc vào ngày 31/3/2019), vượt xa mức 11.500 tấn của tài khóa trước đó.

Nguyên nhân là do các chính sách hỗ trợ của chính phủ Ấn Độ đã tạo điều kiện cho xuất khẩu và giúp giá SMP của nhà sản xuất sữa lớn nhất thế giới có tính cạnh tranh hơn trên thị trường toàn cầu.
Việc đẩy mạnh xuất khẩu cũng sẽ giúp Ấn Độ giảm lượng sữa tồn kho, vốn đã kéo giá sữa nguyên liệu tại nước này xuống mức thấp nhất trong ba năm và thấp hơn chi phí sản xuất, kéo theo các cuộc biểu tình của người nông dân lan rộng tại nước này.
Để đối phó với những cuộc biểu tình, các bang sản xuất sữa chủ lực của Ấn Độ là Gujarat và Maharashtra đã trợ giá 50.000 rupee (727,86 USD) cho mỗi tấn SMP xuất khẩu. Chính quyền trung ương cũng đồng ý trợ cấp thêm 10% giá xuất khẩu mặt hàng này.
Hoạt động xuất khẩu của Ấn Độ hiếm khi có tác động đến thị trường sữa bột thế giới. Bộ Nông nghiệp Mỹ gần đây đã đưa ra dự báo lượng SMP xuất khẩu của Ấn Độ trong tài khóa 2018-2019 chỉ khoảng 15.000 tấn, so với 410.000 tấn từ New Zealand (Niu Di-lân) và 720.000 tấn từ Mỹ.
Vì thế, việc Ấn Độ sẽ xuất khẩu lớn hơn đáng kể so với dự báo nêu trên có thể tác động tới giá sữa tách béo trên thị trường thế giới – vốn chỉ mới hồi phục mức thấp kỷ lục ghi nhận hồi tháng 1/2018 là 1.550 USD/tấn. Giá chuẩn trên sàn giao dịch CME hiện đang ở mức 1.730 USD/tấn.
Trên thị trường toàn cầu, giá sữa SMP của Ấn Độ được giao dịch với mức 1.700 USD/tấn so với giá tại thị trường nội địa là 1.900 USD/tấn, đồng thời thấp hơn nhiều so với chi phí sản xuất 2.900 USD/tấn.
Ông Devendra Shah, Chủ tịch công ty Parag Milk Foods có trụ sở tại bang Maharashtra, miền Tây Ấn Độ cho biết, các nhà sản xuất sữa nước này trước đây không xuất khẩu SMP do sự chênh lệch khá lớn giữa giá bán nội địa và nước ngoài. Nhưng với sự trợ cấp của chính phủ, mức chênh lệch này đã được thu hẹp, dù vẫn thấp hơn so với chi phí sản xuất.
Trong khi đó, Giám đốc công ty sữa Gokul tại bang Maharashtra, ông Arun Narke nhận định rằng dự trữ sữa SMP của Ấn Độ đã tăng lên hơn 300.000 tấn và việc gia tăng xuất khẩu vẫn có thể chưa đủ để cắt giảm đáng kể lượng hàng tồn kho này.
Ngành công nghiệp sữa của Ấn Độ đã là nguồn sống cho hàng triệu hộ nông dân nhỏ trên khắp nước này, giúp họ có nguồn doanh thu quan trọng, đặc biệt trong những năm mùa màng thất bát. Theo ước tính của ngân hàng Rabobank, sản lượng sữa của nước này đã tăng trưởng với tốc độ trung bình hàng năm là 4,9% trong một thập niên qua và dự kiến đạt 180 triệu tấn trong tài khóa hiện hành.
Nhưng giá sữa nguyên liệu đã giảm 20-25% trong 18 tháng qua ở Ấn Độ, ngay cả khi giá thức ăn gia súc và cỏ khô tăng lên. Diễn biến này đã làm giảm thu nhập của người nông dân, vốn đã bị ảnh hưởng bởi giá nông sản thấp hơn và qua đó tạo áp lực buộc chính quyền nước này phải hành động.