Giải Khoảnh Khắc Vàng: Khắc họa hình ảnh một Việt Nam đang vươn mình

Khoảnh Khắc Vàng là Giải ảnh báo chí do Thông tấn xã Việt Nam tổ chức trên quy mô toàn quốc, nhằm tôn vinh những tác giả xuất sắc, những tác phẩm báo chí ghi trọn những khoảnh khắc ấn tượng thông qua lăng kính nhiếp ảnh.

Mùa giải Khoảnh Khắc Vàng lần thứ Bảy, năm 2024 (KKV7) được phát động từ ngày 24/10 đã nhận được sự quan tâm của đông đảo các phóng viên, nhiếp ảnh gia cả nước.

Nhân dịp này, bà Vũ Việt Trang, Bí thư Đảng ủy, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải chia sẻ về ý nghĩa và những điểm mới của giải thưởng năm nay.

Dấn thân ghi lại những ‘khoảnh khắc vàng’

Phóng viên: Thưa Tổng Giám đốc Vũ Việt Trang, bà có đánh giá như thế nào về vai trò của nhiếp ảnh trong hoạt động báo chí?

Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang: Nhiếp ảnh có một vai trò rất quan trọng đối với báo chí. Chúng ta đều biết rằng trong báo chí có một thể loại là ảnh báo chí, có thể tồn tại độc lập như một tác phẩm báo chí hoàn chỉnh, có đời sống riêng, hoặc song hành cùng các tác phẩm báo chí để tăng tính thuyết phục, tính nghệ thuật, nâng tầm cho tác phẩm báo chí. Hình ảnh luôn là yếu tố để lại ấn tượng mạnh trong ký ức của chúng ta.

Tôi lấy ví dụ như hai tác phẩm ảnh báo chí của nghệ sỹ nhiếp ảnh Lâm Hồng Long: Bức ảnh “Bác Hồ bắt nhịp bài ca kết đoàn” đã trở thành một biểu tượng vô cùng đẹp đẽ và đầy ý nghĩa trong sự nghiệp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, và bức ảnh “Ngày hội ngộ” khắc họa giây phút vỡ oà hạnh phúc và xúc động khi hai mẹ con đoàn tụ ngay sau khi đất nước hòa bình, thống nhất…

Gần đây nhất, những hình ảnh của cuộc chiến chống đại dịch COVID-19, công tác phòng chống bão lũ, hay khi đời sống kinh tế-xã hội phát triển trở lại thì có hình ảnh của các kỹ sư công nhân ở trên các công trình của ngành điện, ngành dầu khí, ngành giao thông đều để lại những ấn tượng vô cùng sâu sắc đối với công chúng.

Phóng viên: Với vai trò quan trọng như vậy, Giải ảnh báo chí Khoảnh Khắc Vàng có ý nghĩa như thế nào đối với hoạt động báo chí nước nhà, thưa bà?

Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang: Câu nói "một bức ảnh hơn ngàn con chữ" cho thấy nhiếp ảnh luôn có một vị trí đặc biệt trong hoạt động báo chí. Để có được những khoảnh khắc giá trị, người cầm máy không chỉ làm chủ được kỹ thuật nhiếp ảnh, hơn thế, còn có vốn kiến thức sâu rộng, khả năng phán đoán nhanh nhạy, cái tâm với nghề để thực sự đắm mình vào tác phẩm. Thực tế cho thấy, nhiều nhà báo, nhiếp ảnh gia đã không quản ngại khó khăn, gian khổ, sẵn sàng dấn thân, theo đuổi sự kiện, kể cả trong điều kiện hiểm nguy, để ghi lại những “khoảnh khắc vàng.”

Giải ảnh Khoảnh Khắc Vàng là diễn đàn quy tụ các nhà báo, nhà nhiếp ảnh trong và ngoài nước thể hiện tài năng, tính chuyên nghiệp trong xử lý kỹ thuật và sự nhanh nhạy, tính phát hiện để chớp được những khoảnh khắc ấn tượng nhất trong mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội, khoa học-kỹ thuật, công nghệ, thể thao...

Qua 6 mùa giải, hàng nghìn tác phẩm ảnh báo chí chất lượng, có sức lan tỏa và lay động người xem đã được gửi đến dự thi, cho thấy đời sống nhiếp ảnh báo chí vô cùng sôi động, không ngừng phát triển theo nhịp sống của đất nước và ngày càng hội nhập sâu rộng với nhiếp ảnh thế giới.

Phản ánh đời sống ảnh báo chí sôi động

Phóng viên: Trong mùa giải thứ Bảy, bà có kỳ vọng như thế nào về các tác phẩm tham gia?

Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang: Đúng như tên gọi của giải thưởng, những bức ảnh giá trị là những bức ảnh chớp được khoảnh khắc cảm xúc nhất, ý nghĩa nhất của sự kiện.

Để ghi lại được “khoảnh khắc vàng” ấy, đòi hỏi rất nhiều yếu tố, trong đó có tài năng nhiếp ảnh và sự nhạy cảm của người cầm máy với thời cuộc. Những điều này đã được ghi nhận trong một số tác phẩm được vinh danh ở 6 mùa giải trước. Những tác phẩm được trao giải đã để lại ấn tượng với người xem bằng sự chân thật và giá trị nghệ thuật. Yếu tố đặc trưng của giải đó là tính báo chí và hiệu ứng xã hội mà những tác phẩm ảnh xuất sắc mang lại.

Ở Giải Khoảnh Khắc Vàng lần thứ Bảy, Ban Tổ chức nhận các tác phẩm chụp từ ngày 15/8/2023 đến hết ngày 30/11/2024. Trong suốt thời gian hơn một năm đó, rất nhiều sự kiện quan trọng đã diễn ra, để lại dấu ấn và tác động xã hội rất mạnh mẽ. Chúng tôi cho rằng đấy chính là chất liệu để các nhà báo có thể thu vào ống kính của mình hình ảnh về một đất nước Việt Nam đang vươn mình, nỗ lực để có thể khẳng định được vai trò trên trường quốc tế.

Đây cũng là nhiệm vụ của những nhà nhiếp ảnh, những người làm báo cần đem lại những hình ảnh thực tiễn, khơi dậy những khát vọng đóng góp vào sự phát triển của đất nước trong thời kỳ mới.

Phóng viên: Có ý kiến cho rằng ảnh chụp các sự kiện chính trị lớn của đất nước trong năm thường đoạt giải cao. Trong khi đó, các nhiếp ảnh gia không phải là phóng viên ở các cơ quan báo chí lớn rất khó để tiếp cận các sự kiện đó. Liệu có phải phóng viên ở các cơ quan báo chí lớn có lợi thế hơn ở giải thưởng này hay không, thưa bà?

Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang: Hội đồng Giải không hạn chế về đề tài hay đề cao một chủ đề nào. Ban Giám khảo chỉ đánh giá tác phẩm về mặt thông tin, chất lượng hình ảnh, thông điệp, khoảnh khắc tuyệt vời mà tác giả ghi lại được.

Tôi xin đưa ra dẫn chứng về tỷ lệ tác phẩm đoạt giải trong những năm gần đây.

Tại Giải ảnh Khoảnh Khắc Vàng lần thứ Năm, năm 2018, Hội đồng Giải đã quyết định chọn 25 tác phẩm để trao giải, trong đó: Lĩnh vực chính trị có 2 tác phẩm, chiếm 8%; lĩnh vực du lịch-văn hóa có 9 tác phẩm, chiếm 36 %; lĩnh vực thể thao có 3 tác phẩm, chiếm 12%; lĩnh vực an ninh-quốc phòng có 4 tác phẩm, chiếm 16%; lĩnh vực kinh tế có 3 tác phẩm, chiếm 12%; lĩnh vực thiên tai-lũ lụt có 3 tác phẩm, chiếm 12%.

Giải ảnh Khoảnh Khắc Vàng lần thứ Sáu, năm 2023, có 22 tác phẩm xuất sắc được trao giải, trong đó: Lĩnh vực chính trị có 3 tác phẩm, chiếm 14%; lĩnh vực du lịch-văn hóa có 9 tác phẩm, chiếm 41%; lĩnh vực thể thao có 4 tác phẩm, chiếm 18%; lĩnh vực an ninh-quốc phòng có 2 tác phẩm, chiếm 9%; lĩnh vực kinh tế có 4 tác phẩm, chiếm 18%.

Bà Yunko, nạn nhân bom nguyên tử từ Hirosima, Nhật Bản nghẹn ngào ôm cháu Lê Thị Hà, nạn nhân chất độc da cam Việt Nam. Bức ảnh của tác giả Văn Sơn đoạt Giải Nhất Giải ảnh Khoảnh Khắc Vàng lần thứ Hai.

Như vậy, có thể thấy lĩnh vực văn hóa, xã hội, du lịch thường được các tác giả quan tâm hơn và chiếm tỷ lệ đoạt giải rất cao.

Thực tế, năm 2023, sau một thời gian dài du lịch bị “nén lại” do đại dịch COVID-19 thì khi mở cửa trở lại, ngành du lịch có sức bật mạnh mẽ, truyền cảm hứng cho các tay máy tham gia sáng tác và số tác phẩm ảnh văn hóa-du lịch đoạt giải Khoảnh Khắc Vàng năm 2023 chiếm đến 41% tổng số tác phẩm đoạt giải.

Phóng viên: Đã qua 6 mùa giải, Thông tấn xã Việt Nam có sự chuẩn bị như thế nào trong công tác tổ chức giải năm nay, thưa bà?

Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang: Với chức năng, nhiệm vụ cung cấp thông tin bằng ảnh đến hệ thống báo chí trong, ngoài nước và uy tín trong nền báo chí nước nhà, Thông tấn xã Việt Nam tiếp tục đồng hành cùng Tập đoàn Dầu khí Việt Nam trong mùa giải lần thứ Bảy. Năm nay, Thông tấn xã Việt Nam tiếp tục ứng dụng công nghệ trong hoạt động quảng bá giải, chấm giải, nộp tác phẩm.

Thông tấn xã Việt Nam mong muốn Giải Khoảnh Khắc Vàng ngày càng trở thành một sân chơi hấp dẫn, thu hút đông đảo các nhà báo, nhiếp ảnh gia tham dự. Đây cũng là trách nhiệm của cơ quan thông tấn quốc gia nhằm góp phần thúc đẩy sự phát triển của ảnh báo chí, nâng cao hiệu quả thông tin tuyên truyền trong giai đoạn mới.

Ban Tổ chức mong muốn giải ngày càng vững vàng, trở thành sân chơi hấp dẫn thu hút đông đảo các nhà báo, nhà nhiếp ảnh; là nơi hội tụ của các tác phẩm báo chí đa dạng về nội dung, chất lượng về hình ảnh và hấp dẫn về cách thể hiện.

Đúng như tên gọi, qua 6 mùa tổ chức, giải là nơi hội tụ, lan tỏa giá trị của những tác phẩm ảnh đa dạng về nội dung, chất lượng về hình ảnh, độc đáo về cách thể hiện của các nhà báo, nhiếp ảnh gia là người Việt Nam ở cả trong và ngoài nước.

Chúng tôi vui mừng khi giải ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm, tham gia của đông đảo nhà báo, nhiếp ảnh gia, công chúng. Các tác phẩm đoạt giải đã khẳng định sự nhạy bén, sức sáng tạo, sự dấn thân không mệt mỏi của các tác giả.

Chúng tôi vui mừng khi giải ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm, tham gia của đông đảo nhà báo, nhiếp ảnh gia, công chúng. Các tác phẩm đoạt giải đã khẳng định sự nhạy bén, sức sáng tạo, sự dấn thân không mệt mỏi của các tác giả. Các tác phẩm có sự đầu tư nghiêm túc, công phu, làm chủ kỹ thuật, thể hiện sự sáng tạo để thu vào ống kính những khoảnh khắc nổi bật trong mọi mặt đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội, khoa học-kỹ thuật, thể thao... cùng những sự kiện thời sự của đất nước trên khắp mọi nẻo đường tác nghiệp.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Tổng Giám đốc Vũ Việt Trang.