Giới chuyên gia cảnh báo về triển vọng kinh tế Canada năm 2023

Các nhà kinh tế - Kevin Milligan của Đại học British Columbia, Carolyn Wilkins của Đại học Princeton và Anil Arora thuộc Cơ quan Thống kê Canada - đã lên tiếng cảnh báo chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau về triển vọng kinh tế của Canada trong năm nay. Theo đó, nền kinh tế này có nguy cơ sẽ suy giảm mạnh, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng và áp lực lạm phát không giảm nhanh như kỳ vọng.

Theo chuyên gia  Milligan, "có một số rủi ro nghiêm trọng trong năm tới" và các nhà hoạch định chính sách nên ghi nhớ điều đó trước khi cam kết thực hiện bất kỳ khoản chi tiêu lớn mới nào - nhân tố có thể tạo ra một lỗ hổng lớn cho ngân sách liên bang ở thời điểm nền kinh tế đang lung lay.

Ottawa đang cân nhắc một số khoản chi tiêu mới, bao gồm một khoản đáng kể để hỗ trợ hệ thống chăm sóc y tế vốn đang đối mặt với nhiều thách thức. Là một phần của thỏa thuận với đảng Dân chủ mới (NDP), chính phủ đảng Tự do cũng đã đồng ý duy trì một số chương trình dược phẩm - một chính sách có thể sẽ tiêu tốn hàng tỷ CAD của kho bạc liên bang.

Trong khi đó, chuyên gia Wilkins không loại trừ nguy cơ "hạ cánh cứng" của nền kinh tế. "Hạ cánh cứng" là tình trạng suy thoái kinh tế rõ rệt sau một thời kỳ tăng trưởng nhanh. Các nhà hoạch định chính sách và ngân hàng trung ương đang cố gắng thu xếp một cuộc "hạ cánh mềm" - một sự suy giảm theo chu kỳ trong tăng trưởng kinh tế.

Một nền kinh tế đình trệ có thể làm suy yếu sức khỏe tài chính của Canada, tiếp tục đẩy thâm hụt ngân sách tăng và khiến gánh  nợ thêm chồng chất. Nợ quốc gia đã tăng từ 628,9 tỷ CAD (471,09 tỷ USD) năm 2015 lên 1.100 tỷ CAD (823,92 tỷ USD) vào năm 2022.

Trong khi đó, một gói kích thích đầy tham vọng để hỗ trợ nền kinh tế có thể gây lạm phát nghiêm trọng - vốn đã ở mức cao chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ. Trong một phát biểu ngày 24/1, Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland cho biết, với triển vọng kinh tế ảm đạm, chính phủ phải hành động thận trọng. Nếu nguồn thu thuế giảm, chính phủ sẽ làm ít hơn. "Tôi nghĩ đó là cách tiếp cận mà các chính phủ nên luôn thực hiện. Chúng tôi rất tập trung vào việc thực hiện cách tiếp cận có trách nhiệm về mặt tài chính", bà Freeland nói.

Nghị sĩ Randy Boissonnault, một quan chức cấp cao của Bộ Tài chính, ngày 24/1 cũng thừa nhận rằng đây sẽ là một năm "bất ổn" đối với nền kinh tế. Ông khẳng định chính phủ vẫn còn dư địa chi tiêu cho các ưu tiên lớn và Ottawa sẵn sàng thực hiện các hạng mục quan trọng một cách có trách nhiệm.

Trong bản cập nhật tài chính hồi tháng 11/2022, bà Freeland đã trình bày một kịch bản mà bà đánh giá là "kịch bản tiêu cực" đối với tăng trưởng và việc làm — trong đó suy thoái dẫn đến hàng nghìn việc làm bị mất, nguồn thu thuế thấp hơn, các khoản thanh toán bảo hiểm việc làm tăng đột biến và thâm hụt ngân sách lên đến 49,1 tỷ CAD trong tài khóa 2022-2023./.