Gỡ điểm nghẽn cho sản xuất nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long
Trong khuôn khổ Diễn đàn Phát triển bền vững Đồng bằng Sông Cửu Long, tầm nhìn 2045 (SDMD 2045), ngày 22/3, Trường Đại học Cần Thơ phối hợp cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức Tọa đàm “Công nghệ thực phẩm: Sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản vùng Đồng bằng sông Cửu Long” theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Tọa đàm thu hút sự tham gia, đóng góp ý kiến của gần 400 chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp trong và ngoài nước, các sở, ngành, xoay quanh nhận diện điểm nghẽn và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao giá trị chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ nông sản của Vùng.
Nhận diện “điểm nghẽn”
Giáo sư, Tiến sỹ Hà Thanh Toàn, Ban Chỉ đạo Chương trình phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long tầm nhìn 2045 (SDMD 2045) cho rằng, Đồng bằng sông Cửu Long là vùng sản xuất và xuất khẩu lương thực, thực phẩm, thủy, hải sản và trái cây lớn nhất của cả nước; đóng góp khoảng 50% sản lượng lúa, 95% lượng gạo xuất khẩu, gần 65% sản lượng thủy sản nuôi trồng, 60% lượng cá xuất khẩu và gần 70% các loại trái cây của cả nước. Đây cũng là khu vực có hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt và nhiều vườn cây, rừng cây rộng lớn; nhiều khu dự trữ sinh quyển, vườn quốc gia, khu bảo tồn tự nhiên được công nhận là khu Ramsar của thế giới.
Lợi thế là vậy nhưng liên kết vùng trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản còn yếu. Liên kết chuỗi giá trị ngành hàng nông sản cũng bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập, lỏng lẻo, do chưa có sự hài hòa về lợi ích giữa các bên liên quan trong chuỗi giá trị nông sản.
Theo ông Toshinao Tanaka (Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thực phẩm Takesho Việt Nam), Đồng bằng sông Cửu Long đã hình thành đa dạng các liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm như: liên kết theo chuỗi giá trị; liên kết ngành, cụm ngành hàng chủ lực; liên kết theo chuỗi sản xuất và chế biến; liên kết hướng đến thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước; liên kết vận tải - logistics và liên kết công nghệ thông tin.
Tuy nhiên, ông Toshinao Tanaka cho rằng, việc liên kết đó hiệu quả không cao, thiếu tính bền vững, vẫn còn tình trạng “bẻ kèo” hợp đồng khi giá cả thị trường thay đổi. Các hình thức liên kết còn lại chỉ dừng ở giai đoạn thử nghiệm. Do vậy, việc hình thành các chuỗi liên kết giá trị có tính chuyên nghiệp cao là rất cần thiết, làm hạn chế việc không đồng bộ về cung cầu, khắc phục tính dễ bị tổn thương, gây đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa. Trong đó, vai trò của hợp tác các bên như: Doanh nghiệp - Viện, Trường - Chính quyền - Người dân là vô cùng quan trọng. Ông Toshinao Tanaka nhấn mạnh vai trò định hướng chính sách, điều hướng thị trường và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ hiện đại vào chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ nông sản của chính quyền.
Các đại biểu đã nêu một hạn chế trong sản xuất nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long là luôn thiếu hụt nguồn cung ứng giống cây trồng chất lượng, thiếu năng lực kỹ thuật, quản lý của người nông dân, cơ sở hạ tầng kỹ thuật nông nghiệp chưa được đầu tư đồng bộ. Chế biến và gia công sản phẩm nông nghiệp là khâu yếu nhất. Các nhà máy chế biến chưa đáp ứng được nhu cầu của nguồn nguyên liệu đến từ nông dân, gây lãng phí và giảm giá trị sản phẩm nông nghiệp.
Thêm vào đó, thiếu “nhạc trưởng” trong điều phối, định hướng chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ nông sản vùng Đồng bằng sông Cửu Long cũng là một trong những điểm nghẽn. Do không có “nhạc trưởng", các tỉnh, thành phố, đơn vị trong Vùng mỗi nơi phát triển một kiểu; vận dụng, thực hiện và thiết lập chính sách khác nhau; trong đó, đa phần ít chú ý đến sự hỗ trợ các doanh nghiệp phụ trợ, doanh nghiệp nhỏ. Điều này khiến cho “hệ sinh thái” không thể thực sự hình thành, hoặc không thể vận hành trơn tru.
Kiến nghị giải pháp
Đẩy mạnh liên kết Vùng là giải pháp căn cơ nhất mà các đại biểu đề cập đến. Ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam kiến nghị các địa phương trong Vùng cần tăng cường liên kết trong các lĩnh vực đầu tư hạ tầng giao thông kết nối, đầu tư hệ thống cấp nước sinh hoạt; phòng, chống hạn, mặn, trữ ngọt, nạo vét luồng lạch…
Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam cho rằng, việc liên kết Vùng hiệu quả sẽ đồng thời tạo nên các vùng nguyên liệu tập trung, bảo đảm sản lượng và chất lượng nông sản, nhất là đối với các loại trái cây có thế mạnh của từng địa phương. Nông sản nhờ đó sẽ được sản xuất với quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao cho các vùng lúa, rau, cây ăn trái, dừa, vùng nuôi tôm, cá trọng điểm…, từ đó đưa Đồng bằng sông Cửu Long trở thành trung tâm sản xuất, chế biến cung ứng một số sản phẩm nông sản đặc sản, chất lượng cao, không chỉ cho thị trường trong nước mà còn cho xuất khẩu.
Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thanh Phương, Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học Cần Thơ cho rằng, vai trò “nhạc trưởng” của Cần Thơ trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã được các cấp lãnh đạo Trung ương nhìn nhận, đã và đang ban hành một số chính sách, giải pháp khẩn thiết nhằm thúc đẩy chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ nông sản cho Vùng. Trong đó, việc xúc tiến hành lập Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp tại thành phố Cần Thơ được coi là động lực thúc đẩy phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Trung tâm liên kết được xác định sẽ trở thành “Một điểm đến, đa dịch vụ” góp phần hình thành chuỗi sản xuất liên kết gắn nhà nông, nhà sản xuất (thương nhân, doanh nghiệp nông sản) và doanh nghiệp xuất, nhập khẩu; khuyến khích thiết lập mối liên kết giữa vùng sản xuất nguyên liệu với công nghiệp chế biến sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường, góp phần gia tăng lượng hàng hóa xuất, nhập khẩu và giá trị gia tăng của sản phẩm.
Trung tâm liên kết xây dựng tại Cần Thơ có diện tích 300 ha, được chia thành hai khu (Khu 1 rộng 50 ha tại quận Bình Thủy, Khu 2 rộng 250 ha tại huyện Cờ Đỏ) với 10 chức năng hoạt động. Để phát huy tốt hiệu quả, Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thanh Phương cho rằng, Trung tâm này phải làm những dịch vụ mà các địa phương khác không có hoặc không thể làm như: hệ thống kho lạnh lớn, hiện đại, khép kín quy trình tiêu thụ nông sản; có dịch vụ logistics đường biển, đường hàng không để đáp ứng đa dạng nhu cầu của khách hàng.
Về "điểm nghẽn" nguồn nhân lực, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Lý Nguyễn Bình, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm (Trường Đại học Cần Thơ) cho rằng, thành phố sẽ là đầu tàu, dẫn dắt để các địa phương trong Vùng chú trọng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu phát triển công nghệ, chuỗi sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông - thủy sản cho Đồng bằng sông Cửu Long. Bên cạnh việc chung tay vào cuộc của các viện, trường trong công tác đào tạo nguồn nhân lực, các địa phương cần xây dựng cơ chế ưu đãi đủ mạnh đề thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao về đây làm việc.
Tin liên quan
-
Thị trường
ĐBSCL cần tuyển dụng gần 33.600 vị trí việc
12:41' - 22/03/2024
Sáng 22/3, Trung tâm Dịch vụ việc làm thành phố Cần Thơ phối hợp với các tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ tổ chức Phiên giao dịch việc làm trực tuyến năm 2024.
-
Kinh tế & Xã hội
Trên 29.000 ha lúa ở ĐBSCL có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn
17:42' - 09/03/2024
Cục Thủy lợi cho biết, vùng có khoảng 56.260 ha lúa và 43.300 ha cây ăn trái có nguy cơ ảnh hưởng cao.
-
Kinh tế & Xã hội
Cao điểm xâm nhập mặn ở ĐBSCL có khả năng ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt
17:26' - 06/03/2024
Theo Cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang vào giai đoạn giữa mùa khô 2023-2024, cao điểm của nắng nóng và xâm nhập mặn.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nổi bật tuần từ 22-26/4/2024
12:10'
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 21/4/2024 về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương tăng kiểm soát hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung
11:04'
Uỷ ban Cạnh tranh Quốc gia cho biết, hiện trong một số lĩnh vực, việc cung ứng hàng hóa, dịch vụ cho người tiêu dùng được thực hiện thông qua việc ký kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung.
-
Kinh tế Việt Nam
Loạt chính sách liên quan kinh tế mới hiệu lực từ tháng 5/2024
09:50'
Một loạt chính sách liên quan kinh tế như Chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển cụm công nghiệp; Quy định mới về quản lý seri tiền mới in; ... sẽ chính thức có hiệu lực từ tháng 5/2024.
-
Kinh tế Việt Nam
Thời hạn chuyển nhượng quyền thu phí sử dụng tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ
08:00'
Chính phủ ban hành Nghị định số 44/2024/NĐ-CP quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.
-
Kinh tế Việt Nam
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có Tổng Giám đốc mới
22:03' - 26/04/2024
Ông Nguyễn Tiến Thanh, Tổng Biên tập Tạp chí Đời sống và Pháp luật làm Chủ tịch Hội đồng thành viên, đồng thời là Tổng Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
-
Kinh tế Việt Nam
Sân bay Tân Sơn Nhất thông thoáng, nhiều tuyến đường cửa ngõ TP. HCM ùn ứ
20:33' - 26/04/2024
Một số khu vực cửa ngõ TP.HCM ùn ứ cục bộ nhưng không quá nghiêm trọng. Trong khi đó, các bến xe, nhà ga nhộn nhịp hành khách, bắt đầu hành trình nghỉ Lễ 30/4 và 1/5.
-
Kinh tế Việt Nam
Đưa vào hoạt động nhiều trạm dừng nghỉ tạm trên cao tốc Bắc - Nam dịp nghỉ lễ
17:45' - 26/04/2024
Cục Đường cao tốc Việt Nam đã có văn bản về việc tổ chức các điểm dừng nghỉ tạm dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông với những đoạn đã hoàn thành nhưng chưa có trạm dừng nghỉ.
-
Kinh tế Việt Nam
Thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu ở Lạng Sơn dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5
17:39' - 26/04/2024
Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn thông tin, phía Cục Thương mại Bằng Tường, Trung Quốc thông báo việc làm thủ tục thông quan xuất nhập khẩu hàng hóa trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
-
Kinh tế Việt Nam
Giá vé máy bay dự báo tăng theo xu hướng toàn cầu
17:05' - 26/04/2024
Báo cáo xu hướng toàn cầu (Global Trend Report) do FCM Consulting dự báo giá vé máy bay toàn cầu sẽ tăng từ 3-7% trong năm 2024 và sẽ tiếp tục tăng trong những năm tiếp theo.