Hơn 1.700 vụ kiện liên quan đến biến đổi khí hậu trong năm 2020
Con số trên phần nào phản ánh thất vọng của người dân trước sự thiếu trách nhiệm của chính phủ các nước hay những doanh nghiệp gây phát thải lớn nhất trong công cuộc chống biến đổi khí hậu.
Theo Giám đốc điều hành Trung tâm Sabin - Michael Burgur, 5 năm qua ghi nhận sự tăng vọt số các vụ kiện tại Mỹ và toàn thế giới.
Viện nghiên cứu Grantham của Anh chuyên về biến đổi khí hậu cho biết chỉ có khoảng 40 vụ kiện ghi nhận tại các nước đang phát triển, trong khi số vụ kiện chủ yếu tập trung tại những nước giàu có, và con số này không ngừng tăng.
Bất cứ vụ kiện tụng nào tại tòa án đều có bên thắng và bên thua. Trong các vụ kiện liên quan đến biến đổi khí hậu, phán quyết thường không đứng về phía những người tìm cách bảo vệ môi trường.
Tại Mỹ, tòa phúc thẩm Oregon vào tháng 1/2020 đã bác đơn kiện năm 2015 mà bên nguyên đơn là trẻ em nhằm tìm cách buộc Chính phủ Mỹ bảo vệ quyền các nguồn sống trước tình trạng biến đổi khí hậu.
Lý do được đưa ra là bên nguyên đơn chưa đủ tư cách pháp lý. Trong khi đó, theo nhà nghiên cứu Marta Torre-Schaub thuộc Đại học Pantheon-Sorbonne của Pháp, rất ít vụ kiện liên quan đến biến đổi khí hậu thực sự thành công, song các vụ kiện trở thành yếu tố uy hiếp mà chính quyền các bang và doanh nghiệp e ngại, khiến họ phải nhìn nhận một cách nghiêm túc về các vấn đề liên quan đến bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu, để tránh dính dáng đến các vụ kiện pháp lý rùm beng.
Đáng nhớ có vụ kiện năm 2019, Tòa án tối cao Hà Lan đã ra phán quyết buộc nước này đến năm 2020 phải cắt giảm ít nhất 25% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính so với mức phát thải năm 1990.
Các vụ kiện tương tự cũng đang diễn ra tại Pháp. Các nhà vận động ở nước này được sự ủng hộ của 2 triệu công dân, đang tìm cách buộc chính phủ giải trình về thiếu các hành động bảo vệ khí hậu trong cái gọi là "Vụ kiện thế kỷ".
Không chỉ chính phủ các nước, các công ty sản xuất nhiên liệu hóa thạch chịu trách nhiệm về việc phát thải lượng lớn khí CO2, đang đứng trước trong vòng vây pháp lý. Bên nguyên đơn không chỉ yêu cầu bồi thường, mà còn đòi hỏi các công ty phải thay đổi hoạt động vận hành.
Tháng 11/2017, một tòa án Đức quyết định tiếp nhận vụ kiện mà bên nguyên đơn là một nông dân Peru và bên bị đơn là công ty năng lượng RWE về những tác động tiêu cực của tình trạng biến đổi khí hậu tại dãy Andes.
Các tổ chức phi chính phủ cũng đã có hành động pháp lý tại Pháp chống lại Tập đoàn dầu mỏ Total vì thiếu hành động giảm khí thải carbon. Mới đây nhất, trong tháng này, một số nhóm bảo vệ môi trường đã đối mặt với Tập đoàn Shell tại một tòa án ở Hà Lan để buộc tập đoàn dầu khí này đáp ứng đạt được mục tiêu giảm phát thải theo Hiệp định Paris chống biến đổi khí hậu.
Trong khi đó, có một số vụ kiện đặc biệt có mục đích buộc các dự án "chết yểu". Năm 2019, các tòa án Australia đã từ chối cấp phép hoạt động khai thác một hầm mỏ than đá Rockey Hill.
Nhờ sự đấu tranh của các nhà bảo vệ môi trường, trong những năm gần đây, nhiều địa điểm tự nhiên hầu hết ở châu Á và Mỹ Latinh đã được cấp quyền pháp lý.
Sông Atrato của Colombia được công nhận là một thực thể hợp pháp với các quyền theo quy định của tòa án hiến pháp vào năm 2016. Tòa án tối cao Colombia đã cấp quy chế tương tự cho vùng Amazon vào năm 2018.
Có thể thấy rằng các vụ kiện liên quan đến vấn đề khí hậu tuy chưa mang thể mang đến kết quả như ý nguyện của bên nguyên đơn là thúc đẩy hành động chống biến đổi khí hậu ngay lập tức, song phần nào đã gây chú ý tới công luận, để chính phủ các nước, các doanh nghiệp có ý thức trách nhiệm hơn trong việc hoạch định chính sách, chiến lược kinh doanh để sao cho yếu tố môi trường là điều phải được cân nhắc tới./.
Tin liên quan
-
Ngân hàng
Các ngân hàng đưa ra cam kết để chống biến đổi khí hậu
08:08' - 02/12/2020
Các ngân hàng phát triển thuộc sở hữu công trên thế giới vừa qua đã cam kết điều chỉnh nguồn tài chính theo Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.
-
Kinh tế Thế giới
Nước Mỹ và Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu: Một chặng đường dài
06:30' - 19/11/2020
Trong lúc tranh cử, ông Joe Biden hứa hẹn sẽ hướng tới những mục tiêu giảm khí thải nhà kính đầy táo bạo, song liệu ông có thể thúc đẩy chương trình nghị sự về biến đổi khí hậu toàn cầu hay không?
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế và pháp luật
Vụ cựu Chủ tịch Vimedimex: Hậu quả được ngăn chặn nhờ phát hiện kịp thời của cơ quan chức năng
14:09'
Sáng 19/4, tiếp tục phần tranh luận tại phiên tòa xét xử cựu Chủ tịch Vimedimex cùng 10 bị cáo khác trong vụ án sai phạm đấu giá quyền sử dụng đất ở Đông Anh, Hà Nội.
-
Kinh tế và pháp luật
Vụ nghiệm thu "khống" công trình thủy lợi ở Đắk Lắk: “Con voi suýt chui lọt lỗ kim”
13:04'
Đây là dự án bị nghiệm thu “khống” các hạng mục công trình để rút vốn của Nhà nước, nhưng hơn 10 năm sau mới bị phát hiện, xử lý.
-
Kinh tế và pháp luật
Vụ án Tập đoàn Thuận An: Mở rộng điều tra, xử lý nghiêm sai phạm, thu hồi triệt để tài sản
11:44'
Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đang tập trung lực lượng, mở rộng điều tra, làm rõ hành vi vi phạm của các bị can, sai phạm tại Tập đoàn Thuận An.
-
Kinh tế và pháp luật
Chủ tịch tỉnh Phú Yên yêu cầu kiểm tra các dự án liên quan Tập đoàn Thuận An
11:39'
Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên Tạ Anh Tuấn giao cho các cơ quan chức trách kiểm tra, báo cáo các dự án liên quan đến Tập đoàn Thuận An và các đơn vị thành viên thực hiện tại tỉnh Phú Yên.
-
Kinh tế và pháp luật
Europol: Mạng lưới tội phạm Italy nguy hiểm nhất châu Âu
07:00'
Các tổ chức kiểu mafia Italy đã mở rộng đáng kể hoạt động ra nước ngoài, thâm nhập hơn 45 quốc gia trên toàn thế giới. Trong EU, các tổ chức này có phạm vi hoạt động rộng rãi.
-
Kinh tế và pháp luật
Mất gần 3 tỷ đồng khi tham gia đầu tư cho website giả mạo
16:48' - 18/04/2024
Ngày 18/4, Công an thành phố Hà Nội cho biết, một nạn nhân bị chiếm đoạt hơn 2,7 tỷ đồng khi tham gia đầu tư cho website giả mạo trang Thương mại điện tử Carousel có đường link www.carousell888.com.
-
Kinh tế và pháp luật
Tăng kiểm soát ghi âm, ghi hình trong khu vực hạn chế tại sân bay
11:48' - 18/04/2024
Cục Hàng không Việt Nam vừa có văn bản gửi các đơn vị có liên quan về việc tăng cường việc quản lý, kiểm soát đối với hoạt động ghi âm, ghi hình trong khu vực hạn chế tại cảng hàng không, sân bay.
-
Kinh tế và pháp luật
Bắt nhanh đối tượng cướp tiệm vàng tại Hà Tĩnh
10:52' - 18/04/2024
Ngày 18/4, thông tin từ Công an huyện Can Lộc (Hà Tĩnh), lực lượng Công an huyện phối hợp với các lực lượng chức năng nhanh chóng bắt đối tượng cướp tiệm vàng manh động, táo tợn xảy ra trên địa bàn.
-
Kinh tế và pháp luật
Phạt FPT, VTV 135 triệu đồng vì phát quảng cáo trang thông tin điện tử cá độ bất hợp pháp
08:04' - 18/04/2024
Với hành vi phát sóng trực tiếp trận đấu có hình ảnh quảng bá, quảng cáo website cá độ vi phạm pháp luật Việt Nam, FPT Telecom và VTV vừa bị phạt hành chính lần lượt 85 triệu đồng và 50 triệu đồng.