Hợp đồng tương lai VN100: Mở rộng lựa chọn, nâng hiệu quả phòng vệ rủi ro cho nhà đầu tư

Từ ngày 10/10, sản phẩm hợp đồng tương lai (HĐTL) chỉ số VN100 sẽ chính thức được giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Với tính đại diện cao, bám sát diễn biến thị trường và khả năng phản ánh tới 88% giá trị vốn hóa VN-Index, HĐTL VN100 được kỳ vọng sẽ giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro danh mục hiệu quả hơn, đồng thời góp phần làm sâu rộng thêm cấu trúc thị trường phái sinh Việt Nam — ông Nguyễn Quang Thương, Phó Tổng giám đốc Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) cho biết như vậy  khi trao đổi với phóng viên TTXVN về sản phẩm mới HĐTL VN100.

Ông Nguyễn Quang Thương – Phó Tổng giám đốc Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX). Ảnh: Văn Giáp/Bnews/vnanet.vn

Phóng viên: Được biết, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam sắp đưa HĐTL chỉ số VN100 vào giao dịch. Ông có thể cho biết cụ thể hơn về kế hoạch vận hành chính thức sản phẩm này? Tại sao VNX lại quyết định đưa sản phẩm mới vận hành trong giai đoạn này?

Ông Nguyễn Quang Thương: Sản phẩm HĐTL VN100 đã được các Sở GDCK, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC), các thành viên thị trường và các bên liên quan khác phối hợp hoàn tất kiểm thử trên hệ thống công nghệ thông tin mới (KRX). Theo đề nghị của Sở GDCK Việt Nam, HĐTL VN100 cũng đã được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phê duyệt cho ra mắt, chính thức đưa vào giao dịch trên Sở GDCK Hà Nội từ ngày 10/10/2025.

Việc HĐTL VN100 được chính thức đưa vào vận hành là nhằm mục tiêu thực hiện đa dạng hóa sản phẩm trên thị trường phái sinh nói riêng và thị trường chứng khoán nói chung theo Chiến lược Phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 đã được Chính phủ phê duyệt. Việc đa dạng hóa sản phẩm kỳ vọng phục vụ được cả mục tiêu đầu tư và mục tiêu phòng vệ rủi ro của nhà đầu tư trên thị trường. HĐTL mới với chỉ số cơ sở VN100 có tính đại diện tốt, được kỳ vọng sẽ góp phần vào sự phát triển của thị trường cả về quy mô và chiều sâu.

Phóng viên: Sản phẩm HĐTL VN100 là mô phỏng chỉ số VN100 với tính đại diện tốt hơn hay nói cách khác là độ phủ tốt hơn và cấu trúc cân bằng hơn. Điều này ông có thể chia sẻ chi tiết hơn về đặc tính kỹ thuật của sản phẩm này?

Ông Nguyễn Quang Thương: Đúng vậy, chỉ số VN100 đúng là có tính đại diện tốt hơn. Theo số liệu thống kê tháng 9/2025, chỉ số VN100 đại diện cho khoảng 88% giá trị vốn hóa của VN-Index; và tỷ trọng giá trị giao dịch của các cổ phiếu trong rổ chỉ số VN100 so với VN-Index đạt khoảng 89%.

Do tính đại diện của chỉ số VN100 trên thị trường tốt hơn nên tỷ trọng top 10 cổ phiếu trong VN100 cũng thấp hơn đáng kể (top 10 chỉ đại diện khoảng 51% giá trị vốn hóa rổ chỉ số VN100, trong khi rổ VN30 là 64%). Điều này sẽ góp phần giúp chỉ số VN100 có độ ổn định cao hơn, sát diễn biến chung của thị trường hơn, đồng thời cũng ít chịu tác động hơn từ các biến động mạnh từ một số cổ phiếu vốn vốn hóa lớn.

Ngoài ra, chỉ số VN100 được triển khai từ năm 2014, đã cho thấy sự ổn định và hiện cũng đã có một số quỹ ETF mô phỏng (như các quỹ VinaCapital VN100 ETF, IPAAM VN100 ETF…).

Đó là một số ưu điểm kỹ thuật của chỉ số cơ sở của HĐTL VN100 được chính thức triển khai vào ngày 10/10/2025 này.

Phóng viên: Như ông vừa chia sẻ, bên cạnh việc gia tăng lựa chọn cho nhà đầu tư thì HĐTL chỉ số VN100 còn tạo thêm công cụ hỗ trợ cho nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro. Đâu là cơ sở để HĐTL VN100 sẽ tạo điều kiện tốt hơn để nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro danh mục, hỗ trợ thị trường cơ sở ổn định hơn, thưa ông?

Ông Nguyễn Quang Thương: Ngoài việc cung cấp thêm lựa chọn về sản phẩm đầu tư cho thị trường, HĐTL trên chỉ số VN100 cũng được đánh giá là một công cụ phòng vệ rủi ro tốt cho nhà đầu tư.

Trên thực tế, hệ số tương quan với VN-Index của VN100 lên tới 98,6%. Chỉ số VN100 có mối liên kết thống kê với thị trường chặt chẽ hơn, bám sát chỉ số VN-Index hơn, qua đó nâng cao hiệu quả của sản phẩm phái sinh HĐTL VN100 trong phòng ngừa rủi ro danh mục đầu tư cổ phiếu, đặc biệt là các danh mục đầu tư quy mô lớn, phụ thuộc nhiều vào biến động toàn thị trường như các quỹ đầu tư chứng khoán đại chúng, qua đó hỗ trợ thị trường hoạt động ổn định, an toàn hơn.

Phóng viên: Mặc dù thị trường chứng khoán phái sinh đã cho thấy sự phát triển mạnh mẽ, song vẫn chưa đa dạng sản phẩm. Ông có thể cho biết sơ lược về việc nghiên cứu và phát triển thêm các sản phẩm, dịch vụ khác cho thị trường này trong tương lai?

Ông Nguyễn Quang Thương: Thị trường chứng khoán phái sinh thời gian qua đã có sự phát triển tương đối mạnh mẽ. Việc đa dạng hóa sản phẩm, trong đó có sản phẩm phái sinh trên thị trường rất được cơ quan quản lý nhà nước và thị trường quan tâm, đẩy mạnh triển khai theo Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đã được phê duyệt.

Đối với thị trường chứng khoán phái sinh, chúng tôi đang tập trung nghiên cứu để báo cáo, đề xuất với cơ quan quản lý triển khai các sản phẩm theo thông lệ quốc tế, bao phủ cơ bản đầy đủ các loại sản phẩm thiết yếu phục vụ mục tiêu đầu tư và phòng vệ rủi ro, tận dụng thế mạnh của hệ thống công nghệ thông tin thị trường chứng khoán mới được triển khai; trong đó, hợp đồng quyền chọn trên chỉ số cổ phiếu và trên cổ phiếu đơn lẻ là một số trong những sản phẩm đang được các sở giao dịch chứng khoán nghiên cứu tính khả thi để báo cáo cấp có thẩm quyền cho phép triển khai khi hội tụ đầy đủ các điều kiện.