Hướng tới chuẩn mực kế toán toàn cầu cho doanh nghiệp Việt

Ngày 24/7, tại Hà Nội, Tạp chí Kinh tế - Tài chính tổ chức Tọa đàm trực tuyến với chủ đề "Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế - Giải pháp và lộ trình cho doanh nghiệp Việt", quy tụ các chuyên gia đầu ngành cùng đại diện các doanh nghiệp để trao đổi, làm rõ các vấn đề đặt ra trong quá trình chuyển đổi từ Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) sang Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS).

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc áp dụng IFRS đang trở thành yêu cầu cấp thiết đối với các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp có định hướng niêm yết, thu hút vốn ngoại và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bà Vũ Thị Ánh Hồng, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Kinh tế - Tài chính nhấn mạnh, việc áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) tại Việt Nam được đánh giá là một bước đi quan trọng và mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho nền kinh tế và doanh nghiệp.

Ngay từ năm 2020, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 345/2020/QĐ-BTC phê duyệt phương án lộ trình áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) tại Việt Nam. Đến năm 2024, tại Luật số 56/2024/QH15 ngày 29/11/2024, sửa đổi, bổ sung 9 luật; trong đó, có Luật Kế toán, đã quy định Bộ Tài chính hướng dẫn chuẩn mực kế toán của Việt Nam trên cơ sở chuẩn mực quốc tế; hướng dẫn phạm vi, lộ trình và các nội dung khác liên quan đến việc áp dụng chuẩn mực quốc tế về kế toán.

Như vậy, lộ trình từng bước áp dụng IFRS được đặt ra nhằm giúp các doanh nghiệp nâng cao năng lực, chủ động chuẩn bị thực hiện, phù hợp với thông lệ quốc tế trong lĩnh vực tài chính, kế toán; đồng thời, đây cũng là tiền đề quan trọng thúc đẩy sự minh bạch, hiệu quả trong quản lý tài chính, góp phần để nền kinh tế Việt Nam phát triển bền vững và hội nhập.

Trên thực tế, triển khai IFRS tại Việt Nam vẫn còn không ít rào cản: từ năng lực nhân sự, hệ thống dữ liệu, đến tư duy quản trị tài chính theo chuẩn mực quốc tế.

Trên thế giới hiện có hơn 160 quốc gia và vùng lãnh thổ đã áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS), cho thấy đây là xu hướng tất yếu cần thiết đối với các quốc gia có mục tiêu hội nhập sâu rộng và hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Từ góc độ chuyên gia IFRS, ông Trần Hồng Kiên, Phó Tổng Giám đốc PwC Việt Nam, đã chia sẻ những hiểu biết sâu sắc về IFRS, việc áp dụng IFRS trên thế giới và những kiến nghị cho Việt Nam.

"IFRS là hệ thống chuẩn mực dựa trên nguyên tắc, yêu cầu doanh nghiệp phải phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch. Để làm được điều đó, Ban Giám đốc cần chủ động xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ và quy trình tài chính minh bạch ngay từ đầu. Việc áp dụng IFRS thành công không bắt đầu từ bộ phận kế toán, mà từ cam kết thực chất của lãnh đạo", ông Trần Hồng Kiên nhấn mạnh.

Với vai trò doanh nghiệp cung cấp dịch vụ đào tạo kế toán - kiểm toán cho doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Thủy - Giám đốc Đào tạo Công ty Auditcare & Partners Việt Nam (ACV) cho biết, khó khăn lớn nhất không phải là chi phí hay công nghệ, mà là tư duy lãnh đạo. Nếu lãnh đạo không nhìn IFRS là một chiến lược nâng cao năng lực cạnh tranh thì sẽ không có hành động cụ thể. Đây là thời điểm rất thuận lợi để chuyển đổi vì Bộ Tài chính và các hiệp hội nghề nghiệp đã tạo hành lang pháp lý và hỗ trợ đào tạo khá đầy đủ.

Qua các ý kiến chuyên gia tại tọa đàm cho thấy, IFRS không chỉ đơn thuần là thay đổi kỹ thuật kế toán mà là sự chuyển dịch toàn diện về tư duy quản trị tài chính, đòi hỏi doanh nghiệp phải chuẩn hóa hệ thống dữ liệu, nâng cấp công nghệ, tái cấu trúc quy trình và đặc biệt là đào tạo đội ngũ nhân sự có năng lực chuyên môn và hiểu biết về chuẩn mực quốc tế.

Từ góc độ quản lý, ông Trịnh Đức Vinh cho biết, GDP của Việt Nam năm qua đạt khoảng 470 tỷ USD, trong khi kim ngạch xuất nhập khẩu lên tới 786 tỷ USD, tương đương 165% GDP. Đây là con số phản ánh mức độ hội nhập sâu rộng của nền kinh tế Việt Nam vào chuỗi thương mại toàn cầu. Từ thực tiễn đó, có thể khẳng định rằng việc tham gia "cuộc chơi" IFRS không còn là vấn đề mang tính mong muốn, mà đã trở thành yêu cầu tất yếu. Việc áp dụng Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) đang là xu hướng không thể đảo ngược trên toàn cầu.

Ông Trịnh Đức Vinh cũng cho rằng, IFRS không phải là "rào cản" mà là "cơ hội" giúp doanh nghiệp tăng tính minh bạch, chuẩn hóa thông tin tài chính, nâng cao khả năng tiếp cận vốn và khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Việc áp dụng IFRS không chỉ giúp cải thiện chất lượng báo cáo tài chính, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng hạng thị trường chứng khoán và khẳng định Việt Nam là nền kinh tế thị trường đầy đủ…