Hướng tới thị trường chứng khoán minh bạch

Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, việc sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán 2019 theo Luật số 56/2024/QH15, cùng các văn bản quy định chi tiết thi hành, nhằm nâng cao tính minh bạch, hiệu quả, tăng cường giám sát và thúc đẩy phát triển thị trường chứng khoán trong giai đoạn mới.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Ảnh: Văn Xuyên/Bnews/vnanet.vn

Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Luật 56/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung 17 điều, bổ sung 3 điều mới (11a, 31a, 31b) và bãi bỏ một số quy định không còn phù hợp, phản ánh yêu cầu hoàn thiện hành lang pháp lý theo chuẩn mực quốc tế.

Các sửa đổi tập trung vào ba nhóm chính: Nâng cao tính minh bạch, hiệu quả hoạt động phát hành – chào bán chứng khoán; tăng cường giám sát, xử lý nghiêm hành vi gian lận, thao túng; tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy phát triển thị trường và nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Một trong những điểm đáng chú ý là bổ sung quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là nhà đầu tư nước ngoài, qua đó mở rộng đối tượng tham gia, tăng tính hội nhập và minh bạch của dòng vốn. Điều 11a mới quy định rõ quyền tham gia, mua bán, chuyển nhượng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, có hiệu lực từ 1/1/2026.

Luật cũng sửa đổi, bổ sung điều kiện chào bán cổ phiếu, trái phiếu ra công chúng và riêng lẻ nhằm bảo đảm tuân thủ nguyên tắc công khai, minh bạch, đồng thời tăng cường trách nhiệm của tổ chức phát hành và các cá nhân liên quan trong hồ sơ, báo cáo thông tin. Những quy định mới về đình chỉ, hủy bỏ đợt chào bán chứng khoán (Điều 28, 31a, 31b) được thiết kế nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, ngăn ngừa rủi ro từ các hành vi vi phạm.

Đặc biệt, Luật 56/2024/QH15 bổ sung khái niệm “thao túng thị trường chứng khoán” tại khoản 49 Điều 4, đồng bộ với quy định trong Bộ luật Hình sự, qua đó tăng hiệu lực xử lý và răn đe các hành vi gian lận, lừa đảo trong hoạt động phát hành, chào bán chứng khoán.

Kiểm tra, giám sát đấu thầu trái phiếu điện tử. Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN

Bên cạnh đó, Luật cũng làm rõ vai trò của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) và công ty con trong hoạt động bù trừ, thanh toán, đồng thời cho phép VSDC được thành lập công ty con để thực hiện một số quyền và nghĩa vụ sau khi được Bộ Tài chính chấp thuận.

Cùng với việc ban hành Luật, Chính phủ và Bộ Tài chính đã kịp thời hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành. Nghị định 245/2025/NĐ-CP (ban hành ngày 11/9/2025) sửa đổi, bổ sung Nghị định 155/2020/NĐ-CP về quy định chi tiết thi hành Luật Chứng khoán; trong đó, bãi bỏ một số điều khoản không còn phù hợp và cập nhật nội dung theo Luật mới. Thông tư 19/2025/TT-BTC (ban hành ngày 5/5/2025) cũng được công bố, quy định cụ thể về đăng ký, hủy tư cách công ty đại chúng, báo cáo vốn điều lệ đã góp được kiểm toán, và thủ tục chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng.

Luật số 56/2024/QH15 có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, được kỳ vọng sẽ tạo môi trường pháp lý minh bạch, an toàn, thúc đẩy thị trường chứng khoán phát triển lành mạnh và bền vững, đồng thời góp phần hiện thực hóa mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.