Khắc phục “thẻ vàng” IUU: Kiểm soát chặt hoạt động tàu cá

Tỉnh Ninh Thuận đang quyết liệt triển khai nhiều biện pháp kiểm soát chặt chẽ hoạt động nghề cá để góp phần khắc phục cảnh báo “thẻ vàng” IUU (khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định) của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản Việt Nam.
Theo Chi cục Thủy sản Ninh Thuận, năm 2020 để thực hiện có hiệu quả việc chống khai thác bất hợp pháp, ngăn chặn tàu cá vi phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài, tỉnh đã thực hiện 4 nhóm khuyến nghị của EC để khắc phục “thẻ vàng” gồm: hoàn thiện khung pháp lý; hệ thống theo dõi, giám sát và kiểm soát hoạt động tàu cá; thực thi pháp luật và truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác.
Ông Đặng Văn Tín, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Ninh Thuận cho hay, một trong những giải pháp quan trọng đang được tỉnh đẩy mạnh triển khai là tuyên truyền cho các chủ tàu cá, tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực thuỷ sản chấp hành nghiêm Luật Thủy sản 2017 (hiệu lực từ 1/1/2019). Đặc biệt, là các quy định về chống khai thác IUU và Nghị định số 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính.
Song song với đó, trước mỗi chuyến biển, ngành chức năng thực hiện kiểm tra hồ sơ chứng nhận đăng ký, đăng kiểm, giấy phép khai thác, an toàn kỹ thuật tàu cá, nhật ký khai thác, trang thiết bị hàng hải, thiết bị giám sát hành trình, văn bằng thuyền trưởng, máy trưởng, danh bạ thuyền viên, ngư cụ, kiểm soát sản lượng và giám sát ghi nhật ký khai thác tại Văn phòng kiểm soát nghề cá tại các cảng cá; kiên quyết không cho tàu cá xuất bến khi chưa hoàn tất thủ tục.
Để tháo gỡ “thẻ vàng” của EC, tỉnh đã phổ biến, vận động ngư dân sớm triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên toàn bộ tàu đánh bắt xa bờ có chiều dài trên 15m. Các chủ tàu cá chấp hành tốt việc gắn thiết bị giám sát hành trình, đến nay có 611 tàu cá được gắn thiết bị giám sát hành trình, số tàu còn lại đang được lắp đặt theo đúng lộ trình. Thông qua thiết bị giám sát hành trình, cơ quan chức năng sẽ giám sát tàu cá, hướng dẫn tọa độ biên giới trên biển, cung cấp dữ liệu xử lý tranh chấp, cứu hộ cứu nạn trên biển.
Ông Văn Thành Thái chủ tàu cá ở phường Đông Hải, thành phố Phan Rang, Tháp Chàm chia sẻ, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình là quy định bắt buộc, thông qua đó xác định được vị trí của tàu, không để vi phạm khai thác tại vùng biển nước khác. Cũng nhờ thiết bị giám sát hành trình có thể liên lạc mọi lúc với thuyền trưởng về sản lượng, số loại hải sản thu được hàng ngày nên rất yên tâm.
Cùng với quản lý bằng thiết bị giám sát hành trình, hàng tháng, Chi cục Thủy sản tỉnh cử các kỹ sư khai thác hải sản đi cùng ngư dân ra các ngư trường khai thác thuộc các vùng biển Ninh Thuận, các tỉnh phía Nam để hỗ trợ các kỹ thuật khai thác. Đồng thời, các kỹ sư phổ biến quy định pháp luật khai thác đi đôi với bảo vệ nguồn lợi hải sản, không xâm phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài, kết hợp tư vấn cho bà con chuyển đổi nghề đánh bắt tại những ngư trường tiềm năng.
Qua hơn 2 năm thực hiện Chỉ thị 45/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), Ninh Thuận đã tổ chức 75 lớp tuyên tuyền về chống khai thác IUU cho hơn 3.300 chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân; tổ chức cho hơn 2.300 lượt chủ tàu ký cam kết không đưa tàu cá khai thác hải sản bất hợp pháp. Qua đó, giúp ngư dân hiểu rõ những tác hại khi vi phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài để không vi phạm.
Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, đến nay tỉnh Ninh Thuận chưa có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần sớm khắc phục. Từ đầu năm 2020 đến nay, qua kiểm tra, các đơn vị chức năng đã phát hiện và phạt hành chính 10 trường hợp vi phạm với số tiền 15 triệu đồng về hành vi như sử dụng công cụ khai thác mang tính tận diệt; thiếu trang thiết bị an toàn tàu cá; thuyền trưởng/máy trưởng không có văn bằng hoặc chứng chỉ theo quy định, không lưu giữ đầy đủ hồ sơ trong quá trình sản xuất...
Xác định khai thác hải sản được kiểm soát chặt sẽ góp phần đảm bảo nghề cá phát triển hiệu quả, bền vững. Thời gian tới ,cùng với triển khai quyết liệt các giải pháp chống khai thác IUU, Ninh Thuận tiếp tục tổ chức cơ cấu lại nghề khai thác thủy sản theo hướng hiện đại, cơ cấu đội tàu và cơ cấu nghề khai thác vùng lộng một cách hợp lý, phát triển các nghề lưới vây, nghề câu, nghề chụp, lưới rê hỗn hợp để khai thác các hải sản ở vùng khơi cho giá trị kinh tế cao.
Năm 2020, Ninh Thuận phấn đấu sản lượng thác thủy sản đạt 113.500 tấn. Để nâng cao năng lực sản xuất, đảm bảo công tác hậu cần nghề cá, hiện nay tỉnh tiếp tục xây dựng, mở rộng các cảng cá, bến cá, phát triển dịch vụ đóng sửa chữa tàu thuyền, cung cấp nguyên vật liệu, đa dạng hóa sản phẩm sau khai thác để giúp ngư dân phát triển sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế./.