Khai mạc Phiên họp thứ 49 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Tập trung chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 10

Chủ trì và phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ: Ủy ban Thường vụ Quốc hội khai mạc phiên họp thường kỳ tháng 9 - Phiên họp thứ 49, cùng với thời điểm ngành giáo dục cả nước tiến hành khai giảng năm học mới; sau thành công của Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, với khí thế sôi nổi, niềm tin và quyết tâm cao trong các cấp, các ngành, nhân dân; sau cuộc gặp mặt diễn ra trang trọng, ý nghĩa của Tổng Bí thư Tô Lâm với gần 2.000 đại biểu Quốc hội qua các thời kỳ, hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946 - 6/1/2026).

Cho biết Phiên họp được tổ chức thành 3 đợt, kéo dài gần 6 ngày, với 32 nội dung chính thức và một số nội dung dự phòng, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: Đây là phiên họp quan trọng để tập trung chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 10, triển khai ngay những nhiệm vụ mới theo quy định của pháp luật, bảo đảm hoàn thành trọn vẹn chương trình công tác của cả nhiệm kỳ.

Theo Chủ tịch Quốc hội, dự kiến, ngày 15/9, Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội sẽ họp với Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ về chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 10 với tinh thần quyết tâm, quyết liệt để hoàn thành các nội dung của Kỳ họp. Nhấn mạnh Kỳ họp thứ 10 là kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ: Tinh thần của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban là đồng hành, ủng hộ cùng với Chính phủ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về kinh tế - xã hội trong năm 2025 và những năm tiếp theo, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030; để đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, Việt Nam là nước thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, Việt Nam là nước thu nhập cao.

Tại Phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ dành phần lớn thời gian cho công tác lập pháp, xem xét 14 dự án luật (trong đó có 7 dự án sửa đổi toàn diện), phạm vi rộng, tác động lớn. Các dự án liên quan trực tiếp đến thể chế kinh tế thị trường, quyền con người, quốc phòng, an ninh, khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhằm thể chế hóa kịp thời những chủ trương, định hướng lớn của Đảng sau các nghị quyết Trung ương mới ban hành.

Do các dự án luật đều sẽ trình Quốc hội thông qua theo quy trình tại 1 kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan trình chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng, bảo đảm cơ sở chính trị, cơ sở khoa học và thực tiễn vững chắc, tuân thủ các quy định về tham vấn chính sách và các quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Các cơ quan thẩm tra phát huy tính chủ động, phản biện trách nhiệm với tinh thần xây dựng, nêu rõ những vấn đề cần xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đề xuất cụ thể hướng xử lý. Việc thảo luận cần tập trung vào những vấn đề cốt lõi, tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn, để luật ban hành đi vào cuộc sống, tạo động lực phát triển đất nước.

Kinh nghiệm từ Kỳ họp bất thường lần thứ 9 và Kỳ họp thứ 9 cho thấy, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội đã phối hợp với các cơ quan chủ trì soạn thảo từ sớm, từ xa, xem đây là công việc của chung và làm việc rất hiệu quả. Vì thế, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã thông qua 34 luật và một số nghị quyết quan trọng, trong đó có Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Chủ tịch Quốc hội lưu ý tiếp tục phát huy tinh thần chủ động tại Kỳ họp thứ 10, dứt khoát phải thông qua Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Quy hoạch (sửa đổi). "Trung ương đã cho ý kiến định hướng, chúng ta phải làm theo định hướng; vấn đề nào vượt thẩm quyền thì tiếp tục xin ý kiến", Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ.

Xem xét thấu đáo, quyết định đúng đắn

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, cùng với việc xem xét các dự án luật, tại Phiên họp thứ 49, lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội trực tiếp quyết định Chương trình lập pháp năm 2026, thay vì trước đây trình Quốc hội quyết định (thực hiện theo quy định mới của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật). Việc thay đổi thẩm quyền này nhằm bảo đảm chương trình có tính linh hoạt, bám sát thực tiễn. Chương trình lập pháp năm 2026 cần phù hợp với đặc điểm của năm 2026 - là năm chuyển giao và bước sang nhiệm kỳ mới, bảo đảm có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những dự án luật thật sự cấp thiết, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho việc triển khai các chương trình, nhiệm vụ ngay từ năm đầu nhiệm kỳ.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét các báo cáo giám sát thường niên, báo cáo kết quả giám sát của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành và thảo luận các báo cáo tổng kết nhiệm kỳ của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước và các cơ quan tư pháp.

Song song với công tác tổng kết nhiệm kỳ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ thảo luận, thông qua các nghị quyết liên tịch và nghị quyết hướng dẫn về hiệp thương, giới thiệu ứng cử, tiếp xúc cử tri. Đây là những văn bản quan trọng đối với công tác bầu cử - sự kiện chính trị trọng đại của đất nước diễn ra vào đầu năm tới.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị các nghị quyết phải được chuẩn bị hết sức chặt chẽ, rõ ràng, dễ thực hiện, phù hợp với thực tiễn, bảo đảm để quá trình hiệp thương, giới thiệu và lựa chọn đại biểu diễn ra công bằng, minh bạch, đúng pháp luật. Đồng thời, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Chính phủ phải tăng cường phối hợp, phân công trách nhiệm cụ thể, không để xảy ra thiếu sót, góp phần lựa chọn được những đại biểu thật sự tiêu biểu, đại diện xứng đáng cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân.

Nêu rõ thời gian từ nay tới Ngày Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 (ngày 15/3/2026) không còn nhiều, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu các cơ quan phải tích cực vào cuộc hết sức quyết liệt.

Một nội dung quan trọng của Phiên họp thứ 49 là cho ý kiến lần hai về việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. Dự kiến, Kỳ họp tới sẽ xem xét, quyết định gần 70 nội dung lớn, trong đó có nhiều dự án luật sửa đổi toàn diện và các nghị quyết quan trọng nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, cùng chủ trương đầu tư các chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục, y tế, chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035…

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung thảo luận kỹ lưỡng, chỉ đạo rà soát, chỉ đưa vào chương trình những nội dung đã đủ điều kiện; gửi tài liệu cho đại biểu đúng hạn, không để tình trạng gửi chậm hoặc đề nghị bổ sung vào chương trình ngay sát kỳ họp hoặc trong kỳ họp. Đối với các nội dung chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia phải nghiêm túc tuân thủ thời hạn gửi theo quy định của pháp luật. Đồng thời, tăng cường phối hợp giữa cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra, tranh thủ tối đa ý kiến chuyên gia, cử tri, nhân dân; tổ chức thật tốt Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách (dự kiến cuối tháng 9/2025) để chuẩn bị kỹ lưỡng cho kỳ họp.

Tại Phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ thảo luận một số vấn đề quan trọng khác như ngân sách, đầu tư công, cơ chế tài chính, quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm; xem xét báo cáo công tác dân nguyện tháng 8/2025 như thông lệ.

Nhấn mạnh khối lượng công việc tại Phiên họp rất lớn, đòi hỏi trách nhiệm và trí tuệ cao, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và lãnh đạo cơ quan hữu quan phát huy tinh thần trách nhiệm, nêu cao bản lĩnh chính trị, tập trung trí tuệ, thảo luận dân chủ, khoa học, bám sát định hướng của Đảng và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 12, để từng nội dung được xem xét thấu đáo, quyết định đúng đắn, khả thi, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước.