Khi thế giới nghiêng về chính sách lãi suất âm
Cũng như Fed, trước tình trạng tốc độ tăng trưởng đi xuống và để tránh rơi vào suy thoái, nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới đã hạ lãi suất.
Thậm chí, lãi suất âm và nới lỏng định lượng dường như đã trở thành biện pháp ứng cứu duy nhất. Tuy hiệu quả của nó đã giảm mạnh, hơn nữa còn có thể để lại nhiều hậu quả sau này, nhưng vấn đề ở chỗ tạm thời có lẽ chưa có biện pháp khác nào phù hợp hơn.
Trong bản tin phát đi ngày 28/10, Market Watch dẫn nghiên cứu của CME Group nhận định xác suất Fed giảm lãi suất từ mức 1,75-2% hiện nay xuống 1,5-1,75% sau cuộc họp ngày 29-30/10 đã tăng lên 93,5%.
Trước đó, hãng tin Bloomberg cũng cho rằng xác suất Fed giảm lãi suất xuống 1,5-1,75% đang tăng dần lên sau khi đạt mức gần 90%. Nếu sau cuộc họp tuần này, Fed quyết định giảm lãi suất, đây sẽ là lần thứ ba trong năm 2019, Fed giảm lãi suất sau khi đưa ra quyết định tương tự hồi tháng Bảy và tháng Chín.
Đó sẽ là một thông tin tốt đối với thị trường vốn, nhưng mặt khác cho thấy kinh tế Mỹ đang rất cần “thuốc trợ lực”. Quả thực, Fed có lý do để tiếp tục giảm lãi suất, bởi một số số liệu kinh tế Mỹ đang đi xuống.
Lấy ví dụ, Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) do Viện Quản lý Cung ứng (ISM) công bố cho thấy tháng Chín là tháng thứ hai liên tiếp, Chỉ số PMI chỉ còn 47,8 điểm, mức thấp nhất kể từ tháng 6/2009.
Đây là tháng thứ hai liên tiếp, Chỉ số PMI nằm dưới ngưỡng 50 điểm, phản ánh sản xuất bị thu hẹp, hơn nữa, tình hình này còn yếu kém hơn những gì các nhà kinh tế dự báo.
Trước đó, các nhà kinh tế tham gia khảo sát của hãng tin Reuters còn cho rằng PMI tháng Chín của Mỹ sẽ tăng lên 50,1 điểm.
Vậy kinh tế Mỹ có bao nhiêu khả năng rơi vào suy thoái trong năm 2020? Theo ước tính của Fed, dựa trên chênh lệch lãi suất huy động và lãi suất cho vay, rủi ro kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái trong 12 tháng tới là 34,8%.
Cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ Lawrence Henry Summers, Giáo sư ở Đại học Harvard, gần đây cũng cảnh báo rủi ro suy thoái của Mỹ “cao hơn nhiều so với cách đây hai tháng” và rủi ro suy thoái của Mỹ vào trước cuối năm 2020 đã lên tới hơn 30%.
Sau khi lên nắm quyền, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thúc đẩy chương trình giảm lãi suất mà ông gọi là có quy mô lớn nhất lịch sử Mỹ.
Cộng thêm việc thâm hụt ngân sách tài khóa 2019 đã vượt ngưỡng 1.000 tỷ USD, mức cao nhất trong vòng 7 năm và nợ công tương đương 108% GDP, có thể Mỹ không còn nhiều “đạn dược” cho việc kích thích tài chính.
Cho nên, Fed dường như đã trở thành chỗ dựa chủ yếu thông qua việc tiếp tục giảm lãi suất và thực thi chính sách nới lỏng định lượng. Khả năng lãi suất ở Mỹ giảm xuống mức âm vì thế không phải không có.
Cho dù có phải đối mặt với tình trạng khó khăn về tài chính hay không, hiện nay nhiều nước vẫn phải dựa vào việc ngân hàng trung ương “mở vòi” bơm tiền vào thị trường.
Không chỉ riêng Mỹ, các nền kinh tế khác như Nhật Bản, Liên minh châu Âu (EU) cũng phải làm như vậy, thậm chí là thực hiện chính sách lãi suất âm.
Theo báo cáo ổn định tài chính toàn cầu do Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) công bố vào tháng 10/2019, trong bối cảnh ngân hàng trung ương các nước đua nhau bơm tiền vào thị trường, quy mô trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp với lãi suất âm trên toàn cầu đã lên tới 1.500 tỷ USD.
Thị trường thậm chí còn dự đoán chí ít 1/5 nước trên thế giới sẽ duy trì lãi suất âm đối với trái phiếu chính phủ trong tối thiểu 3 năm. Hy Lạp là ví dụ điển hình.
Năm 2012, trái phiếu kỳ hạn 10 năm của chính phủ Hy Lạp có lãi suất gần 24%. Tuy nhiên, vào ngày 9/10 vừa qua, Hy Lạp đã bán được 478,5 triệu euro trái phiếu kỳ hạn 3 tháng với lãi suất âm 0,02%, đồng nghĩa với việc nếu nhà đầu tư giữ trái phiếu đó cho tới khi đáo hạn, họ sẽ nhận lại số tiền ít hơn số tiền mà họ bỏ ra lúc đầu.
Theo CNN Business, quốc gia nặng nợ nhất châu Âu này đã trở thành nước mới nhất trong khu vực bán trái phiếu chính phủ với lãi suất âm. Trước đó, Đức, Tây Ban Nha, Italy và một số nền kinh tế nhỏ hơn như Czech cũng bán trái phiếu với lãi suất âm.
Vấn đề ở chỗ việc ngân hàng trung ương nhiều nước tiếp tục giảm lãi suất, thậm chí thực thi chính sách lãi suất âm và nới lỏng định lượng có giúp chấn hưng kinh tế toàn cầu vào năm tới hay có ngăn chặn được khả năng kinh tế rơi vào suy thoái hay không?
Nghiên cứu của chi nhánh Fed tại San Francisco cho thấy chính sách lãi suất âm có thể giúp lãi suất trái phiếu chính phủ giảm xuống một cách hữu hiệu để đạt mục tiêu nới lỏng tài chính. Như vậy, về lý thuyết, chính sách lãi suất âm có thể mang tới công hiệu chấn hưng kinh tế nhất định.
Tuy nhiên, kinh nghiệm từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 cũng cho thấy các chính sách tiền tệ như nới lỏng định lượng và lãi suất âm có thể nhanh chóng giải quyết cuộc khủng hoảng thanh khoản bị thắt chặt, nhưng lại mang tới tác dụng hữu hạn trên phương diện kích thích tăng trưởng kinh tế.
Bởi nếu nó có công hiệu lớn, kinh tế Nhật Bản và EU đã sớm thoát khỏi “vũng lầy” chứ không tiếp tục trì trệ như hiện nay.
Cộng thêm việc một lượng lớn tiền bơm ra đểu cứu kinh tế sau khủng hoảng tài chính năm 2008 vẫn chưa được thu về và không ít ngân hàng trung ương như Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) tiếp tục thực hiện chính sách lãi suất âm, e rằng liều thuốc nới lỏng tiền tệ trong năm nay và sang năm sẽ khó mang lại công hiệu như trước.
Tuy vậy, trước tình trạng tăng trưởng suy giảm, nhiều ngân hàng trung ương đành phải vừa bơm tiền cứu kinh tế, vừa tìm cách tháo ngòi những “quả bom nổ chậm”.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Giải pháp kích thích kinh tế không phải “thuốc chữa bách bệnh”
06:30' - 28/10/2019
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với rất nhiều khó khăn, một loạt nền kinh tế lớn trên thế giới đã liên tục áp dụng các biện pháp nới lỏng chính sách tiền tệ và kích thích tài chính.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ kết thúc tài khóa 2019 với thâm hụt ngân sách lớn nhất trong bảy năm
10:48' - 26/10/2019
Bộ Tài chính Mỹ ngày 25/10 cho biết, Chính phủ nước này đã kết thúc tài khóa 2019 với khoản thâm hụt ngân sách lớn nhất trong bảy năm qua.
-
Ngân hàng
Chuyên gia kinh tế: Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất vào tuần tới
10:01' - 26/10/2019
Đa số các nhà kinh tế nhận định Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất vào tuần tới nhằm đảm bảo kinh tế Mỹ tăng trưởng.
-
Ngân hàng
Giới chuyên gia dự báo Fed sẽ tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ
08:06' - 26/10/2019
Tại thời điểm Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) chuẩn bị nhóm họp nhằm đưa ra chính sách tài chính đảm bảo kinh tế Mỹ tăng trưởng, có nhiều đồn đoán khả năng cơ quan này sẽ tiếp tục cắt giảm suất.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc đẩy nhanh đào tạo nhân tài kỹ thuật số
11:23' - 19/04/2024
9 cơ quan bao gồm Bộ Nhân lực và An sinh xã hội Trung Quốc mới đây đã ban hành kế hoạch hành động đẩy nhanh đào tạo nhân tài kỹ thuật số nhằm hỗ trợ phát triển kinh tế số (2024-2026).
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Iran - Israel: Iran kích hoạt hệ thống phòng không sau khi bị tên lửa tấn công
10:47' - 19/04/2024
Ngày 19/4, Iran đã kích hoạt hệ thống phòng không tại một số thành phố và đình chỉ các chuyến bay ở một số khu vực, trong đó có thành phố trung tâm Isfahan.
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng Iran - Israel: Mỹ và phương Tây bổ sung trừng phạt chống Iran
10:37' - 19/04/2024
Ngày 18/4, Mỹ đã công bố các lệnh trừng phạt mới với Iran nhằm vào hoạt động sản xuất thiết bị bay không người lái (UAV), và áp đặt các hạn chế đi lại bổ sung đối với phái đoàn của Ngoại trưởng Iran.
-
Kinh tế Thế giới
Ukraine cần ít nhất 42 tỷ USD trong năm 2024 cho tái thiết
08:15' - 19/04/2024
Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), bà Kristalina Georgieva, ngày 18/4 cho biết do những ảnh hưởng tới cơ sở hạ tầng của Ukraine, nước này cần ít nhất 42 tỷ USD trong năm nay.
-
Kinh tế Thế giới
Nền kinh tế lớn thứ 2 Mỹ Latinh đối mặt thách thức tài chính
08:01' - 19/04/2024
Viện Điều hành Tài chính Mexico (MIFE) hôm 18/4 cảnh báo nước này sẽ phải đối mặt với những thách thức tài chính chưa từng thấy kể từ những năm 1980 đến nay.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan hỗ trợ tài chính cho Lào cải tạo đường cao tốc nối với Việt Nam
07:53' - 19/04/2024
Nội các Thái Lan đã phê duyệt gói hỗ trợ 1,8 tỷ baht cho Lào để bảo trì, cải tạo Đường cao tốc R12 để rút ngắn thời gian từ tỉnh Nakhon Phanom (Thái Lan), qua Lào, đến biên giới Việt Nam ở Quảng Bình.
-
Kinh tế Thế giới
Việt Nam nằm trong tốp đầu châu Á về đầu tư cơ sở hạ tầng
07:52' - 19/04/2024
Việt Nam là một trong những quốc gia dẫn đầu châu Á về đầu tư cho cơ sợ hạ tầng, dành 5,7% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho các dự án trong lĩnh vực này.
-
Kinh tế Thế giới
Hơn 11,5 tỷ USD dành cho các cam kết bảo vệ các đại dương
18:54' - 18/04/2024
Ngày 17/4, Hội nghị quốc tế thường niên về bảo vệ các đại dương tại Athens (Hy Lạp) đã khép lại với kết quả huy động được các cam kết trị giá 11,5 tỷ USD.
-
Kinh tế Thế giới
Giải mã tình hình kinh tế thế giới qua dự báo tăng trưởng của IMF
10:29' - 18/04/2024
Năm 2024, nền kinh tế thế giới sẽ có mức tăng trưởng giống như năm 2023, chứng tỏ thế giới đã có một "khả năng phục hồi đáng ngạc nhiên", theo nhận định của IMF.