Khủng hoảng năng lượng đe dọa vị thế toàn cầu của châu Âu
Theo bài viết, giờ đây nếu đặt câu hỏi về triển vọng của "lục địa Già" thì câu trả lời trên toàn thế giới sẽ không nằm ngoài hai xu hướng. Thứ nhất là ngưỡng mộ. Với việc hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, châu Âu đã thể hiện sự đoàn kết, quyết tâm và sẵn lòng trả giá đắt cho nỗ lực này một cách có nguyên tắc. Tuy nhiên, xu hướng thứ hai mang tính cảnh báo. Sự siết chặt kinh tế nghiêm trọng sẽ đặt ra phép thử cho sức chống chịu của châu Âu vào năm 2023 và xa hơn nữa.
Ngày càng có nhiều lo ngại rằng việc xây dựng lại hệ thống năng lượng toàn cầu, chủ nghĩa dân túy kinh tế của Mỹ và những rạn nứt địa chính trị đe dọa khả năng cạnh tranh về lâu dài của Liên minh châu Âu (EU) và các nước không phải là thành viên, trong đó có Anh. Không chỉ sự thịnh vượng của châu lục bị đe dọa mà sức mạnh của liên minh xuyên Đại Tây Dương cũng vậy.Bài viết nhận định không thể ảo tưởng bởi hàng loạt tin tốt từ châu Âu trong vài tuần qua. Giá năng lượng đã giảm so với mùa Hè và thời tiết tốt đồng nghĩa với việc các kho dự trữ khí đốt được nạp gần đầy. Cuộc khủng hoảng năng lượng vẫn đang tiềm ẩn những nguy cơ. Giá khí đốt cao gấp 6 lần so với mức trung bình trong dài hạn.Ngày 22/11, Nga đe dọa đóng cửa đường ống vận hành cuối cùng tới châu Âu, ngay cả khi các cuộc tấn công bằng tên lửa đã gây ra tình trạng cắt điện khẩn cấp trên khắp Ukraine. Kho chứa khí đốt của châu Âu sẽ cần được nạp đầy một lần nữa vào năm 2023 mà không có bất kỳ đường ống khí đốt nào từ Nga.
Vũ khí năng lượng của Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ gây thiệt hại vượt ra ngoài biên giới Ukraine. Các mô hình phân tích của The Economist cho thấy trong một mùa Đông bình thường, giá năng lượng thực tế tăng 10% sẽ gắn với tỷ lệ tử vong tăng 0,6%.Do đó, cuộc khủng hoảng năng lượng trong năm nay có thể khiến hơn 100.000 người cao tuổi tử vong trên khắp châu Âu. Đây là một lý do nữa giải thích tại sao cuộc khủng hoảng của Ukraine cũng là cuộc khủng hoảng của châu Âu.
Cuộc xung đột này cũng đang tạo ra các điểm yếu tài chính. Lạm phát năng lượng đang tràn sang các nền kinh tế châu Âu, tạo ra tình thế tiến thoái lưỡng nan khẩn cấp cho Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), giờ đây cần tăng lãi suất để kiểm soát giá. Nhưng nếu đi quá xa, nỗ lực này của ECB có thể gây bất ổn cho các thành viên yếu hơn của khu vực đồng euro, không chỉ riêng Italy vốn đang mắc nợ.Khi cuộc khủng hoảng năng lượng hoành hành, cuộc xung đột đã để lộ lỗ hổng trong mô hình kinh doanh của châu Âu. Quá nhiều công ty công nghiệp của châu Âu, đặc biệt là các công ty Đức, phụ thuộc vào nguồn năng lượng dồi dào từ Nga trong khi nhiều công ty cũng phụ thuộc nhiều hơn vào Trung Quốc. Viễn cảnh quan hệ cắt đứt với Nga, chi phí cao hơn và sự tách rời giữa phương Tây và Trung Quốc đang được thảo luận tại nhiều cuộc họp hội đồng quản trị.Lo ngại này càng thêm trầm trọng bởi chủ nghĩa dân tộc kinh tế của Mỹ, vốn đe dọa sẽ thu hút các hoạt động xuyên Đại Tây Dương trong một cơn lốc trợ cấp và bảo hộ. Đạo luật Giảm Lạm phát của Tổng thống Joe Biden quy định về khoản tài trợ trị giá 400 tỷ USD cho ngành năng lượng, sản xuất và vận tải, đồng thời bao gồm các quy định đối với hàng sản xuất tại Mỹ.Theo nhiều cách, kế hoạch này giống với các chính sách công nghiệp mà Trung Quốc đã theo đuổi trong nhiều thập kỷ. Khi hai trụ cột của nền kinh tế thế giới thực hiện can thiệp và bảo hộ nhiều hơn, châu Âu, khăng khăng một cách kỳ lạ trong việc duy trì các quy định về thương mại tự do của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Các công ty đã bắt đầu phản ứng với các khoản trợ cấp của Mỹ. Northvolt, một công ty khởi nghiệp của Thụy Điển về sản xuất pin, cho biết muốn mở rộng sản xuất sang Mỹ. Công ty năng lượng Tây Ban Nha, Iberdrola, đang tăng gấp đôi đầu tư vào Mỹ so với vào EU. Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp cảnh báo giá năng lượng đắt đỏ cộng với trợ cấp của Mỹ khiến châu Âu đối mặt với nguy cơ phi công nghiệp hóa hàng loạt. Công ty hóa chất khổng lồ của Đức, BASF, gần đây công bố kế hoạch thu hẹp hoạt động ở châu Âu "một cách lâu dài".Mất đầu tư khiến châu Âu nghèo hơn và tăng trưởng kinh tế suy giảm. So với GDP trước đại dịch COVID-19, tăng trưởng của châu Âu kém hơn tất cả các khối kinh tế khác. Trong số 100 công ty giá trị nhất thế giới, châu Âu chỉ có 14 đại diện. Các chính trị gia sẽ viện dẫn các quy định ra và đối phó bằng chính các khoản trợ cấp trong một cuộc chạy đua ngày càng leo thang của các công ty. Bộ trưởng kinh tế Đức cáo buộc Mỹ "hút đầu tư", trong khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi "châu Âu thức tỉnh".Tranh cãi về trợ cấp cũng đang gây căng thẳng giữa Mỹ và châu Âu. Hỗ trợ tài chính và quân sự của Mỹ dành cho Ukraine vượt xa châu Âu, và khi nước này xoay trục sang châu Á để đối phó với thách thức từ Trung Quốc, Mỹ không hài lòng vì EU không thể chi trả cho an ninh của khối. Hầu hết các thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã không đạt được mục tiêu chi 2% GDP cho quốc phòng.
EU đã ngây thơ một cách đáng ngạc nhiên về chiến dịch quân sự của Nga. Mặc dù cuộc xung đột đã khiến Mỹ và châu Âu đoàn kết lại sau những đổ vỡ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, nguy cơ về một cuộc xung đột kéo dài và những căng thẳng về kinh tế sẽ dần chia rẽ họ.
Theo bài báo, để tránh một rạn nứt nguy hiểm, Mỹ nên nhìn vào bức tranh toàn cảnh lớn hơn. Chủ nghĩa bảo hộ của ông Biden có nguy cơ làm cạn kiệt sức sống của châu Âu ngay cả khi Mỹ hỗ trợ quân đội Ukraine và các tàu chở dầu vượt Đại Tây Dương để cung cấp năng lượng cho châu Âu.Mục đích chính của chính sách kinh tế của Tổng thống Biden, được gọi là Bidenomics, là ngăn chặn sự thống trị của Trung Quốc trong các ngành công nghiệp then chốt: Mỹ không có lợi ích chiến lược trong việc đầu tư của châu Âu bị thu hẹp, mà cần giúp các công ty châu Âu đáp ứng các điều kiện nhận trợ cấp năng lượng và hội nhập thị trường năng lượng xuyên Đại Tây Dương sâu hơn.
Trong khi đó, châu Âu cần bảo vệ nền kinh tế trước tình trạng thiếu hụt năng lượng. Các kế hoạch trợ cấp người tiêu dùng và các công ty cho các nhu cầu năng lượng cơ bản cần hạn chế nhu cầu bằng cách tính giá cao hơn, như ở Đức.Để giảm giá năng lượng trong dài hạn, châu Âu cần đẩy nhanh cuộc cách mạng năng lượng tái tạo, đồng thời mở cửa thị trường năng lượng cho cạnh tranh. Châu Âu cũng cần thích ứng với một thực tế an ninh mới, đó là chi nhiều hơn cho quốc phòng khi Mỹ chuyển hướng sang châu Á.
Một xu hướng khác chi phối các mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương là sự thất vọng. Mỹ khó chịu trước tình trạng trì trệ kinh tế của châu Âu cũng như thất bại trong việc đảm bảo quốc phòng của chính khối. Châu Âu thì phẫn nộ trước chủ nghĩa dân túy kinh tế của Mỹ. Tuy nhiên, cũng giống như châu Âu không bị chiến tranh chia cắt, điều quan trọng là liên minh dân chủ hùng mạnh nhất trong lịch sử phải thích nghi và trường tồn./.Tin liên quan
-
Phân tích - Dự báo
Khủng hoảng năng lượng có đẩy nhanh tốc độ chuyển đổi năng lượng?
06:30' - 25/11/2022
Cuộc khủng hoảng năng lượng của châu Âu có thể giáng một đòn ngắn hạn vào quá trình chuyển đổi của châu Âu khỏi nhiên liệu hóa thạch.
-
Kinh tế Thế giới
Thủ tướng Scholz: Đức đủ mạnh để vượt qua cuộc khủng hoảng năng lượng
21:50' - 23/11/2022
Theo Thủ tướng Scholz, Đức có đủ tiềm lực, sức mạnh để kiểm soát cuộc khủng hoảng và mạnh mẽ thoát khỏi cuộc khủng hoảng do căng thẳng Nga-Ukraine gây ra.
-
Doanh nghiệp
Khủng hoảng năng lượng: Giá điện tại châu Âu tăng kỷ lục, Việt Nam sẽ ra sao?
16:00' - 19/11/2022
Giá điện tại nhiều nước châu Âu đã tăng vọt lên mức kỷ lục, gấp hơn 10 lần năm ngoái. Khủng hoảng năng lượng là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này
-
Kinh tế Thế giới
Khủng hoảng năng lượng “bào mòn” ngành công nghiệp châu Âu ra sao?
20:23' - 02/11/2022
Châu Âu cần các tập đoàn công nghiệp tiết kiệm năng lượng, giữa bối cảnh chi phí năng lượng ngày càng tăng cao và nguồn cung thu hẹp.
-
Phân tích - Dự báo
EU bế tắc trước áp lực tìm giải pháp cho khủng hoảng năng lượng
05:30' - 28/10/2022
Báo Le Monde cho biết trước thực trạng giá năng lượng tăng cao, sau nhiều cuộc họp, các nước châu Âu vẫn chưa thể tìm ra giải pháp cụ thể thỏa mãn nhu cầu của 27 nước thành viên có lợi ích khác nhau.
Tin cùng chuyên mục
-
Phân tích - Dự báo
Tìm kiếm cơ hội hợp tác giữa các địa phương của Thái Lan và Việt Nam
21:30' - 02/08/2025
Đại sứ Phạm Việt Hùng đã dẫn đầu đoàn công tác của Đại sứ quán Việt Nam tại Thái Lan tới thăm và làm việc tại tỉnh Phuket nhằm tìm hiểu và thúc đẩy các cơ hội hợp tác.
-
Phân tích - Dự báo
Giới phân tích nhận định về cam kết của EU mua 250 tỷ USD năng lượng/năm từ Mỹ
14:40' - 29/07/2025
Giới phân tích nhận định cam kết của Liên minh châu Âu (EU) về việc mua 250 tỷ USD năng lượng từ Mỹ mỗi năm bị đánh giá là khó khả thi.
-
Phân tích - Dự báo
Thị trường chứng khoán Singapore: Chiến lược phục hồi bằng vốn và niềm tin
06:30' - 28/07/2025
Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) mới đây cho biết khoản đầu tư ban đầu 1,1 tỷ SGD (0,86 tỷ USD) sẽ được phân bổ cho 3 công ty quản lý tài sản để đầu tư vào thị trường chứng khoán trong nước
-
Phân tích - Dự báo
Liên minh EU – Nhật Bản: Trục quyền lực thầm lặng
05:30' - 28/07/2025
Mối quan hệ kinh tế giữa Liên minh châu Âu và Nhật Bản đã được thiết lập vững chắc thông qua hiệp định thương mại tự do và đối tác chiến lược có hiệu lực từ năm 2019.
-
Phân tích - Dự báo
Thời kỳ suy thoái ở Đức sắp qua?
06:30' - 27/07/2025
Thế giới đang trở nên phức tạp và phân mảnh hơn, giữa bối cảnh cạnh tranh ngày càng nhiều. Tuy nhiên, Đức có nhiều cơ hội để vươn lên mạnh mẽ từ những thay đổi này.
-
Phân tích - Dự báo
Cách tiếp cận chiến lược của Nhật Bản đối với đồng yen kỹ thuật số
05:30' - 27/07/2025
Kể từ đại dịch COVID-19, những người tiêu dùng Nhật Bản trẻ tuổi, am hiểu công nghệ đang dần chuyển từ tiêu dùng bằng tiền mặt sang thanh toán không dùng tiền mặt.
-
Phân tích - Dự báo
Những đánh đổi trong cuộc đua năng lượng xanh
06:30' - 26/07/2025
Báo The Guardian dẫn số liệu từ Chính phủ Anh cho biết, hiện có khoảng 1,5 triệu hộ gia đình ở nước này đã lắp đặt pin Mặt Trời, và con số này đang tăng lên.
-
Phân tích - Dự báo
Vì sao Nga vượt Đức, Nhật Bản trong bảng xếp hạng kinh tế toàn cầu?
05:30' - 26/07/2025
Theo dự báo do Ngân hàng Thế giới (WB) vừa phát hành, ước tính Nga vẫn giữ vị trí thứ tư trong danh sách các nền kinh tế lớn nhất thế giới về Tổng sản phẩm quốc nội (GDP).
-
Phân tích - Dự báo
Đàm phán thương mại Hàn Quốc – Mỹ: Áp lực đang gia tăng
06:30' - 25/07/2025
Hàn Quốc đang đứng trước sức ép lớn sau khi Nhật Bản đạt được thỏa thuận thuế quan với Mỹ. Nhiều chuyên gia cho rằng, tình hình hiện nay đòi hỏi nước này cần sớm điều chỉnh "lá bài đàm phán".