Kiểm toán nhà nước: Thu chi bảo hiểm y tế còn nhiều hạn chế

Người dân có thẻ bảo hiểm y tế làm thủ tục khám, chữa bệnh tại bệnh viện đa khoa tỉnh Sơn La. Ảnh: Hữu Quyết - TTXVN

Ngày 2/4, thông tin từ Kiểm toán Nhà nước cho biết, từ ngày 11/9/2018- 9/11/2018, Đoàn kiểm toán chuyên ngành VII đã triển khai kiểm toán việc quản lý, sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế và việc thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp tại Bảo hiểm xã hội Việt Nam tại 40 tỉnh, thành phố trên cả nước.
Qua kết quả kiểm toán cho thấy, về cơ bản, các đơn vị đã chấp hành pháp luật, chính sách, chế độ trong quản lý, sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế, nhưng việc ban hành chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế chưa đầy đủ.

Hoạt động thu, chi Bảo hiểm y tế còn nhiều hạn chế. Việc xây dựng giá dịch vụ khám chữa bệnh Bảo hiểm y tế còn nhiều bất cập, nhiều định mức tiêu hao vật tư y tế được quy định quá cao. Các cơ sở y tế chỉ sử dụng dưới 50% định mức nhưng thanh toán 100% định mức.

Nhiều đơn giá vật tư y tế trong kết cấu giá dịch vụ chưa hợp lý, cao hơn rất nhiều so với giá mua thực tế. Giá dịch vụ y tế phiên tương đương còn nhiều bất cập do nhiều dịch vụ không có quy trình kỹ thuật chuyên môn.

Nhiều nội dung chi khám chữa bệnh tại cơ sở y tế từ nguồn quỹ Bảo hiểm y tế không đúng quy định.
Về tình hình chi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2017, Kiểm toán Nhà nước đã xuất toán 168,177 tỷ đồng do thanh toán Bảo hiểm y tế không đúng.

Cụ thể: Các cơ sở y tế đã thanh toán chi phí dịch vụ kỹ thuật không đúng quy định 110,952 tỷ đồng, bao gồm: Áp sai giá dịch vụ kỹ thuật; dịch vụ kỹ thuật không phù hợp; dịch vụ kỹ thuật không đủ điều kiện thanh toán; người thực hiện dịch vụ kỹ thuật không có chứng chỉ hành nghề; thanh toán tiền giường trong cơ cấu giá có điều hòa nhưng sử dụng không điều hòa; thanh toán thừa dịch vụ kỹ thuật; thanh toán trùng trong cơ cấu giá dịch vụ kỹ thuật.
Bên cạnh đó, các cơ sở y tế thanh toán chi phí thuốc không đúng quy định 5,003 tỷ đồng; thanh toán chi phí vật tư y tế không đúng quy định 2,949 tỷ đồng; giảm trừ 4,178 tỷ đồng qua kiểm toán hồ sơ khám chữa bệnh thanh toán bảo hiểm y tế năm 2017 do chỉ định thuốc không đúng, thanh toán vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật không đúng quy định...
Cũng theo kết quả kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước, hoạt động thanh toán dịch vụ kỹ thuật vượt công suất định mức về bàn khám, nhân lực, thời gian, giường bệnh 59,647 tỷ đồng; vật tư y tế thực tế sử dụng thấp hơn định mức tiêu hao trong cơ cấu giá dịch vụ kỹ thuật 679,192 tỷ đồng.
Kết quả kiểm tra tại 4 tỉnh Bình Thuận, An Giang, Tiền Giang, Cần Thơ còn nhiều trường hợp vật tư y tế thực tế sử dụng thấp hơn so với định mức tiêu hao vật tư y tế như găng tay, kim châm cứu, cáp điện tim... Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang thu trùng tiền giường của bệnh nhân bảo hiểm y tế 2,729 tỷ đồng.
Từ thực tế đó, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Bảo hiểm xã hội Việt Nam nộp Ngân sách nhà nước do cấp trùng thẻ bảo hiểm y tế 18,757 tỷ đồng; thu hồi về Quỹ Bảo hiểm y tế từ các cơ sở y tế 168,177 tỷ đồng.
Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Bộ Y tế rà soát và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về Bảo hiểm xã hội để đảm bảo các quy định được xây dựng đầy đủ, phù hợp.

Bộ Y tế khẩn trương, phối hợp Bộ Tài chính, Bảo hiểm xã hội Việt Nam rà soát và điều chỉnh các định mức, đơn giá vật tư y tế phù hợp với thực tế sử dụng và mua sắm tại các cơ sở y tế điều chỉnh, bổ sung giá dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế đảm bảo tính đúng, tính đủ các chi phí theo quy định.
Đối với quy định về đấu thầu thuốc, Bộ Y tế cần nghiên cứu, điều chỉnh, bổ sung theo hướng: Mở rộng phạm vi, danh mục đấu thầu tập trung thuốc quốc gia; có chế tài xử phạt khi cơ sở y tế không ký kết hợp đồng mua thuốc hoặc không thực hiện đúng cam kết về số lượng đã đề xuất; quy định chi tiết về cách ghi quy cách, dạng bào chế trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu, hồ sơ mời thầu...
Bên cạnh đó, Bộ Y tế nghiên cứu trình Thủ tướng Chính phủ cho thí điểm xác định mức giá trần của một số loại thuốc để tạo điều kiện cho các cơ sở y tế mua sắm với các Công ty cung ứng thuốc đảm bảo không cao hơn mức giá trần nhằm khắc phục những hạn chế của việc thực hiện đấu thầu tập trung hiện nay; triển khai xây dựng ban hành bộ tiêu chí thống nhất về quy cách sản phẩm đối với thuốc đông y; xây dựng hệ thống quản lý giá đối với dược liệu cổ truyền, vật tư, hóa chất trên phạm vi toàn quốc làm cơ sở xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
Bộ Y tế chủ trì phối hợp Bộ Tài chính, Bảo hiểm xã hội Việt Nam nghiên cứu xây dựng trình Chính phủ phê duyệt Đề án cân đối Quỹ Bảo hiểm y tế trung, dài hạn nhằm có các giải pháp tổng thể trong cân đối quỹ một cách chủ động và để thực hiện đúng trách nhiệm của Bộ Y tế theo quy định; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực Bảo hiểm y tế, đặc biệt công tác thanh tra, kiểm tra chuyên ngành về Bảo hiểm y tế nhằm phát hiện các tồn tại, bất cập để kịp thời tham mưu sửa đổi chính sách phù hợp, đúng quy định; thực hiện nghiêm việc xử phạt các cơ sở y tế vi phạm quy định về thanh quyết toán chi khám chữa bệnh.