Kiến nghị thu hồi gần 464 tỷ đồng do vi phạm đầu tư xây dựng và quản lý sử dụng đất tại Cần Thơ

Kết quả thanh tra chỉ ra một số tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm. Trong đó, Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công an chỉ đạo cơ quan chức năng tiếp nhận thông tin đối với sai phạm của Trung tâm Xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Thốt Nốt tại Khu công nghiệp Thốt Nốt (giai đoạn 3) liên quan đến 3 hợp đồng thuê đất của 2 doanh nghiệp để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.

* Công tác lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch có nhiều vi phạm

Theo kết luận thanh tra, trong công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng, thành phố Cần Thơ có 3 khu vực chưa lập quy hoạch phân khu theo định hướng của quy hoạch chung gồm: Khu đô thị - công nghiệp Trà Nóc, Khu đô thị sinh thái Phong Điền, Khu đô thị mới Ô Môn.

Đến thời điểm thanh tra, các cơ quan chức năng, UBND thành phố Cần Thơ chưa lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chuyên ngành giao thông đô thị theo quy định; chậm ban hành chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở theo quy định của Luật Nhà ở, Quyết định số 2127/QĐ-TTg ngày 30/11/2011 của Thủ tướng Chính phủ.

Công tác lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch cũng có nhiều vi phạm. Cụ thể, một số đồ án quy hoạch chi tiết thiếu thành phần hồ sơ, không có hồ sơ thẩm định phòng cháy, chữa cháy; thiếu thủ tục lấy ý kiến cộng đồng dân cư nơi lập quy hoạch; không thực hiện công bố; không có hồ sơ cắm mốc và tổ chức cắm mốc ngoài thực địa; chưa thực hiện rà soát quy hoạch theo định kỳ…

Liên quan đến công tác quản lý đầu tư xây dựng, Thanh tra Chính phủ kết luận: Việc xây dựng, ban hành và giao kế hoạch đầu tư công trung hạn của thành phố Cần Thơ và một số quận, huyện không đúng thời gian quy định; chất lượng kế hoạch đầu tư công trung hạn, hàng năm của thành phố, cấp huyện còn thấp, nhiều tồn tại, hạn chế, phải điều chỉnh rất nhiều lần.

Bên cạnh đó, việc ban hành kế hoạch đầu tư công hàng năm (kể cả điều chỉnh, bổ sung) của thành phố Cần Thơ và 5 quận, huyện: Ninh Kiều, Cái Răng, Cờ Đỏ, Thốt Nốt, Thới Lai đều không thông qua thành viên UBND, vi phạm quy định về nguyên tắc tổ chức, hoạt động và thẩm quyền của UBND thành phố, UBND cấp huyện và không đúng thẩm quyền theo quy định.

Trong kỳ thanh tra, một số chủ đầu tư đã ký phụ lục hợp đồng để điều chỉnh đơn giá nhân công, máy thi công đối với các hợp đồng xây dựng áp dụng hình thức hợp đồng trọn gói hoặc theo đơn giá cố định không đúng quy định. Tổng số tiền tạm tính do điều chỉnh đơn giá nhân công, máy thi công tăng lên gần 20 tỷ đồng tại 21 gói thầu xây lắp thuộc 18 dự án đầu tư xây dựng.

* Quản lý, sử dụng đất chưa chặt chẽ, hiệu quả

Đối với công tác quản lý, sử dụng đất đai, kết quả thanh tra cho thấy, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (cũ) cấp 2.051 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 23 tổ chức kinh tế để thực hiện 26 dự án với thời hạn sử dụng đất lâu dài, vi phạm quy định tại Điều 126 Luật Đất đai năm 2013.

Một số trường hợp cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân lần đầu cũng chưa đủ các giấy tờ theo quy định.

Đáng chú ý, Công ty Cổ phần Khu công nghiệp Sài Gòn - Cần Thơ (chủ đầu tư Khu công nghiệp Hưng Phú) được Nhà nước cho thuê đất 50 năm kể từ năm 2008. Tuy nhiên, trước đó, chủ đầu tư đã cho Công ty Cổ phần Xây dựng Sài Gòn thuê đất (hợp đồng thuê đất ký năm 2006) là vi phạm quy định tại khoản 7 Điều 2 Nghị định số 17/2006/NĐ-CP.

Trung tâm Xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Thốt Nốt mặc dù chưa được UBND thành phố Cần Thơ cho thuê đất tại Khu công nghiệp Thốt Nốt (giai đoạn 3), chưa đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, nhưng đã ký hợp đồng cho thuê lại đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê, với diện tích 7,01ha.

Mặt khác, đơn giá tại 3/4 hợp đồng cho thuê lại đất cũng chưa được UBND thành phố Cần Thơ, Sở Tài chính phê duyệt, vi phạm quy định tại Điều 6 Nghị định số 142/2005/NĐ-CP, Điều 4 Nghị định số 46/2014/NĐ-CP của Chính phủ.

Ngoài ra, qua thanh tra còn phát hiện công tác quản lý, sử dụng đất công trên địa bàn thành phố Cần Thơ chưa chặt chẽ, chưa hiệu quả. Việc tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, quyền thuê đất của một số khu đất không đúng theo quy định của pháp luật.

Tại dự án Khu tái định cư quận Ninh Kiều, phường An Bình, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất không đúng quy định, với số tiền hơn 1 tỷ đồng.

Theo Thanh tra Chính phủ, những vi phạm nêu trên, nếu không kịp thời phát hiện có nguy cơ gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 213,4 tỷ đồng (tạm tính). Ngoài ra, số tiền phải thu nộp ngân sách Nhà nước do các tổ chức nợ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tính đến ngày 31/12/2022 là hơn 208,6 tỷ đồng, số tiền ký quỹ bảo đảm đầu tư hơn 193 tỷ đồng…

* Kiến nghị xử lý về kinh tế hơn 463,8 tỷ đồng

Trên cơ sở kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND thành phố Cần Thơ các thời kỳ có liên quan đến những tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm.

UBND thành phố Cần Thơ, Chủ tịch UBND thành phố chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc, đầy đủ kết luận thanh tra; chấn chỉnh, khắc phục, xử lý nghiêm các tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm.

Trong quá trình thực hiện kết luận thanh tra, trường hợp phát hiện gây thất thoát tài sản Nhà nước, có dấu hiệu vi phạm thì chuyển ngay cho cơ quan công an xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật…

Về xử lý kinh tế, Thanh tra Chính phủ kiến nghị thu hồi về ngân sách Nhà nước hơn 463,8 tỷ đồng, giảm trừ khi quyết toán dự án hơn 2,5 tỷ đồng do vi phạm trong công tác đầu tư xây dựng và quản lý sử dụng đất.

Thanh tra Chính phủ đề nghị UBND thành phố Cần Thơ chỉ đạo kiểm tra, rà soát việc điều chỉnh giá nhân công, máy thi công không đúng quy định của pháp luật tại 18 dự án, với số tiền tạm tính gần 20 tỷ đồng. Trong quá trình thực hiện, nếu phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì chuyển hồ sơ sang cơ quan công an.

Đồng thời, chỉ đạo UBND quận Ninh Kiều rà soát, thu hồi hơn 1 tỷ đồng (tạm tính) do bồi thường, hỗ trợ không đúng quy định liên quan đến dự án Khu tái định cư quận Ninh Kiều tại phường An Bình theo đúng quy định.

Tổ chức xác định số tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa đã phân bổ không đúng quy định; cân đối, bố trí nguồn vốn ngân sách thành phố năm 2025 theo hướng bố trí sử dụng số tiền bảo vệ, phát triển đất trồng lúa đã phân bổ chưa đúng để sử dụng vào mục đích bảo vệ, phát triển đất trồng lúa theo quy định.

Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị UBND thành phố Cần Thơ, Chủ tịch UBND thành phố theo thẩm quyền, tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân được phân công của UBND thành phố; chỉ đạo các địa phương, đơn vị có liên quan kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân để xảy ra những tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm.

Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công an chỉ đạo cơ quan chức năng tiếp nhận thông tin đối với sai phạm của Trung tâm Xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Thốt Nốt tại Khu công nghiệp Thốt Nốt (giai đoạn 3) liên quan 3 hợp đồng thuê đất của 2 doanh nghiệp để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.