Kinh tế thế giới lỡ nhịp trong vòng xoáy xung đột Trung Đông
Nếu các nỗ lực ngoại giao thất bại, triển vọng kinh tế của các nước trong khu vực sẽ bị tổn hại nghiêm trọng, dòng chảy thương mại của hàng hóa, nhất là dầu mỏ, sẽ bị gián đoạn, gây thêm rủi ro cho đà phục hồi còn mong manh của kinh tế thế giới.
Kinh tế khu vực trượt dốc
Theo báo "The National News" của Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), xung đột lan rộng tại Trung Đông, có thể làm kinh tế Liban - vốn đã chao đảo trong nhiều năm do bế tắc chính trị - sụp đổ.
Tăng trưởng kinh tế sẽ giảm từ 10-15% trong năm nay, doanh thu của ngành du lịch giảm hơn 50%. Bộ trưởng Kinh tế Amin Salam cho biết nền kinh tế Liban đang trong "tình thế hết sức nguy hiểm", giữa lúc chính phủ đang chuẩn bị cho kịch bản chiến sự, với tổn thất có thể lên tới hàng tỷ USD.
Hãng đánh giá tín nhiệm S&P cho rằng trong kịch bản xung đột leo thang, các mục tiêu đầu tiên ở Liban có thể bao gồm các tài sản quân sự của lực lượng Hezbollah trong hoặc gần các cơ sở hạ tầng quan trọng như Sân bay quốc tế Beirut-Rafic Hariri, cảng biển Beirut, các thành phố Sidon và Tyre cũng như tất cả các cảng nhỏ hơn ở miền Nam Liban.
Theo truyền thông địa phương, Liban đang phải vật lộn với những gì mà Ngân hàng Thế giới đánh giá là một trong những cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu tồi tệ nhất kể từ giữa thế kỷ 19. Ngành ngân hàng Liban đang phải đối mặt với khoản lỗ hơn 70 tỷ USD và đồng nội tệ mất hơn 90% giá trị so với đồng USD kể từ năm 2019, thời điểm quốc gia Trung Đông này rơi vào cảnh vỡ nợ lần đầu tiên trong lịch sử.
Xung đột cũng sẽ kéo lùi đà tăng trưởng của nền kinh tế Iran vốn đang chịu sức ép lớn từ các lệnh trừng phạt của Mỹ và phương Tây. Ông Gary Dugan, Giám đốc điều hành của The Global CIO Office có trụ sở tại UAE, cho rằng Iran lo ngại rằng hành động trả đũa Israel có thể khiến triển vọng nới lỏng một số biện pháp trừng phạt trở nên mong manh hơn. Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tăng trưởng kinh tế của Iran dự kiến sẽ chậm lại ở mức 3,3% trong năm nay và 3,1% vào năm 2025.
Tăng trưởng kinh tế của Israel đã chậm lại kể từ khi nước này phát động cuộc tấn công vào dải Gaza sau cuộc tập kích bất ngờ hôm 7/10/2023 của lực lượng Hamas vào miền Nam Israel. Một cuộc xung đột đa mặt trận toàn diện sẽ càng gây thêm căng thẳng cho ngân sách nước này.
Nhà kinh tế học Elliot Garside tại hãng tư vấn và phân tích kinh tế Oxford Economics, cho biết: "Các khoản vay trong nước để tài trợ cho thâm hụt ngân sách đã gia tăng, do đó bất kỳ sự leo thang nào cũng sẽ khiến Israel phải phát hành thêm nợ. Hậu quả là xếp hạng tín nhiệm của Israel sẽ lại bị hạ khiến việc tài trợ cho các khoản thâm hụt trong tương lai sẽ trở nên khó khăn và tốn kém hơn".
Ngân hàng trung ương Israel nhận định tác động trực tiếp của xung đột đối với nền kinh tế nước này sẽ tiếp diễn cho đến đầu năm 2025. Theo ước tính trước đó của Ngân hàng, chi phí của cuộc xung đột trong giai đoạn 2023-2025 là khoảng 255 tỷ shekel (66,54 tỷ USD), tương đương 13% GDP năm 2024, với chi tiêu quốc phòng và dân sự tăng cao, trong khi nguồn thu từ thuế sụt giảm.
Xung đột cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế Palestine. Liên hợp quốc ước tính kinh tế Palestine đã giảm 29% kể từ khi xung đột nổ ra. Tỷ lệ nghèo đói ở dải Gaza là hơn 50% và tiếp tục tăng. Chi phí tái thiết sau xung đột có thể lên tới 30-40 tỷ USD.
Không những thế, xung đột một khi lan sang Liban và Iran sẽ ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư vào khu vực và sẽ tác động đến các lĩnh vực từ du lịch, hàng không, vận chuyển đến bán lẻ và bất động sản. Du lịch và nông nghiệp đã bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề bởi các cuộc giao tranh ở khu vực biên giới Liban. Một số quốc gia đã khuyến cáo công dân của họ không nên đi du lịch đến Liban, Israel và Jordan và Ai Cập.
Hiệu ứng trên diện rộng
Theo các nhà phân tích, mối đe dọa kinh tế lớn nhất có thể xuất hiện từ sự tham gia trực tiếp của Iran vào cuộc xung đột. Hậu quả sẽ là sự gia tăng đột biến của giá dầu, khiến thị trường biến động mạnh và tác động đến sự ổn định kinh tế toàn cầu.
Trung Đông vẫn là trung tâm sản xuất dầu mỏ của thế giới và những bất ổn do xung đột có thể dẫn tới hiệu ứng lan rộng ảnh hưởng đến giá năng lượng, vốn dễ biến động do căng thẳng địa chính trị đang diễn ra. Tình trạng sụt giảm nguồn cung, bất kể vì lý do gì, có thể làm chậm đà tăng trưởng cũng như làm gia tăng lạm phát toàn cầu.
Hơn nữa, các quốc gia có mối quan hệ kinh tế chặt chẽ với khu vực hoặc phụ thuộc vào nguồn cung cấp năng lượng ổn định, chẳng hạn như các quốc gia ở châu Âu và châu Á, có thể cần đánh giá lại những chính sách và chiến lược năng lượng của mình để có thể mua hàng trong dài hạn. Các công ty có thể tìm cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng của mình và đầu tư vào các nguồn năng lượng thay thế để giảm thiểu rủi ro liên quan đến sự bất ổn tiềm ẩn trong chuỗi cung ứng dầu mỏ.
Ngoài ra, những biện pháp trả đũa có thể dẫn đến các lệnh trừng phạt kinh tế của nhiều nước đối với Israel. Các lệnh trừng phạt có thể leo thang thành các cuộc đối đầu thương mại rộng lớn hơn, gây ảnh hưởng đến các lĩnh vực khác ngoài năng lượng.
Trong khi đó, các tuyến vận tải hàng hải quốc tế, đang chật vật chống đỡ trước những cuộc tấn công của lực lượng Houthi ở Biển Đỏ, có thể phải đối mặt nhiều mối đe dọa hơn. Lực lượng Houthi đã liên tiếp tấn công vào các tàu thương mại ở Biển Đỏ, tuyến vận tải huyết mạch nối châu Á với châu Âu, để trả đũa Israel và tuyên bố sẽ tiếp tục hành động.
Chuyên gia Kennedy của S&P nhận định: "Các cuộc tấn công của Houthi nhằm vào các tàu thương mại ở Biển Đỏ có thể sẽ gia tăng khi lực lượng này sử dụng thường xuyên hơn các phương tiện không người lái, trên biển hoặc chạy ngầm dưới biển, để tấn công tàu trên Biển Đỏ và Vịnh Aden. Các cuộc tấn công này sẽ mở rộng ra Biển Arab, Ấn Độ Dương và Địa Trung Hải, gây thêm nhiều thiệt hại và làm gián đoạn hoạt động vận chuyển thương mại".
Một số tổ chức tài chính hàng đầu cảnh báo đà phục hồi của kinh tế thế giới có thể chuyển biến theo chiều hướng xấu trong bối cảnh các nỗ lực hòa giải của cộng đồng quốc tế để hạ nhiệt "điểm nóng" Trung Đông có nguy cơ tan vỡ và các con đường đi đến đàm phán dường như đang bế tắc.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Trung Quốc duy trì động lực tăng trưởng mạnh
16:01' - 16/08/2024
Số liệu công bố ngày 15/8 của Cục Thống kê Trung Quốc (NBS), kinh tế nước này cho thấy động lực tăng trưởng mạnh hơn trong tháng 7/2024.
-
Kinh tế Thế giới
Cường quốc dầu mỏ Trung Đông thu hút nhà đầu tư nước ngoài
08:30' - 12/08/2024
Saudi Arabia công bố luật đầu tư sửa đổi như một phần của chiến lược cải cách "Tầm nhìn 2030" nhằm nâng cao sức hấp dẫn của nền kinh tế lớn nhất thế giới Arab đối với các nhà đầu tư quốc tế.
-
Kinh tế Thế giới
Diễn biến ở Trung Đông có đe dọa kế hoạch cắt giảm lãi suất của ECB?
07:09' - 22/04/2024
Những diễn biến địa chính trị mới nhất ở Trung Đông đang làm dấy lên lo ngại về khả năng xảy ra một cuộc xung đột rộng lớn hơn và những tác động kinh tế toàn cầu của nó.
-
Kinh tế Thế giới
Căng thẳng tại Trung Đông: Indonesia cân nhắc tìm kiếm nguồn cung dầu thô mới
14:16' - 20/04/2024
Theo phóng viên TTXVN tại Jakarta, trong bối cảnh xung đột tại Trung Đông leo thang, Indonesia đang xem xét tìm kiếm các nhà cung cấp dầu thô thay thế từ châu Phi và Mỹ Latinh.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Fed: Nợ công của Mỹ là rủi ro lớn nhất đối với sự ổn định tài chính
14:29'
Theo nhận định từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), nợ công của nước này hiện là rủi ro lớn nhất đối với sự ổn định tài chính, vượt qua cả vấn đề lạm phát cao dai dẳng.
-
Kinh tế Thế giới
Hỗ trợ các doanh nghiệp Argentina mở rộng hợp tác thương mại với Việt Nam
09:26'
Đại sứ Ngô Minh Nguyệt khẳng định sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp Argentina mở rộng hợp tác thương mại với Việt Nam, đặc biệt trong xuất khẩu các mặt hàng có thế mạnh của địa phương này
-
Kinh tế Thế giới
10 sự kiện kinh tế thế giới nổi bật tuần qua
09:25'
Giá vàng thế giới tăng mạnh nhất gần hai năm qua, đồng bitcoin tăng giá khoảng 130%, đồng USD áp sát mức cao nhất trong 13 tháng... là trong những sự kiện kinh tế thế giới nổi bật trong tuần qua.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc: Phát hiện mỏ vàng trữ lượng siêu lớn ở tỉnh Hồ Nam
20:39' - 23/11/2024
Mỏ mới ở độ sâu 2.000m bên dưới mỏ vàng Wangu ở huyện Bình Giang.
-
Kinh tế Thế giới
Các nhà điều hành kinh tế trong chính phủ của Tổng thống đắc cử Donald Trump
15:46' - 23/11/2024
Ngày 22/11, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã đề cử nhà đầu tư Scott Bessent làm Bộ trưởng Tài chính trong chính phủ mới.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống đắc cử Mỹ công bố loạt đề cử nhân sự mới
10:55' - 23/11/2024
Theo phóng viên TTXVN tại Washington, ngày 22/11, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã công bố một loạt đề cử nhân sự trong chính phủ mới.
-
Kinh tế Thế giới
Hàn Quốc thiết lập cơ chế liên ngành kinh tế đối ngoại để ứng phó thay đổi chính sách từ Mỹ
08:46' - 23/11/2024
Chính phủ Hàn Quốc đang nỗ lực nhằm ổn định nền kinh tế và đảm bảo sinh kế cho người dân.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc gia tăng biện pháp trả đũa EU
19:36' - 22/11/2024
Ngày 22/11, Trung Quốc mở rộng cuộc điều tra chống trợ cấp đối với các sản phẩm sữa nhập khẩu từ EU, bao gồm các chương trình trợ cấp của EU và của các quốc gia như Đan Mạch, Pháp, Italy và Hà Lan.
-
Kinh tế Thế giới
Chính phủ Thái Lan phê duyệt kế hoạch kích thích kinh tế
18:26' - 22/11/2024
Ủy ban chính sách kích thích kinh tế của Chính phủ Thái Lan do Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra làm Chủ tịch đã phê duyệt kế hoạch 5 điểm nhằm thúc đẩy nền kinh tế đất nước trong cả ngắn và dài hạn.