Liệu Dubai có giữ vững được vị thế "thủ đô tài chính" của Trung Đông?

Dubai, một trung tâm tài chính toàn cầu, đang ghi nhận tốc độ tăng trưởng bùng nổ sau đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, thành phố này cũng phải đối mặt với cạnh tranh ngày càng tăng từ các đối thủ trong khu vực, cùng những thách thức về cơ sở hạ tầng và uy tín như một trung tâm tài chính của Trung Đông.

Khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu lan rộng vào năm 2009, Trung tâm Tài chính Quốc tế Dubai (DIFC) đã trở nên vô cùng ảm đạm. Vào thời điểm đó, Dubai cần một gói cứu trợ trị giá tới 20 tỷ USD để thoát khỏi cuộc khủng hoảng nợ. Tuy nhiên, điều đó đã không xảy ra khi đại dịch COVID-19 ập đến.

Thay vào đó, tiểu vương quốc này đã đặt cược vào việc mở cửa trở lại nhanh chóng, thu hút một lượng lớn chuyên gia và nhà đầu tư trong khi các trung tâm tài chính khác như London, Hong Kong (Trung Quốc) và Singapore vẫn đang trong tình trạng phong tỏa.

Ngày nay, DIFC đang phát triển mạnh mẽ: Trong vòng 4 năm rưỡi, số lượng công ty đăng ký hoạt động tại đây đã tăng hơn gấp đôi lên đạt 7.700 công ty, với nửa đầu năm 2025 ghi nhận số lượng đăng ký mới cao kỷ lục. Số nhân viên hoạt động tại đây cũng đã tăng từ 21.000 người vào năm 2020 lên 47.900 người, bao gồm các chuyên gia London đến các nhà giao dịch từ Mumbai.

Để đáp ứng nhu cầu lên cao, DIFC đang xây dựng thêm 1,6 triệu ft2 (khoảng 148.645 m2) không gian thương mại và dự kiến hoàn thành vào năm 2027.

Sức tăng trưởng này vượt xa dự đoán của nhiều người, kể cả những người đã góp phần xây dựng nên trung tâm. Ông Ian Johnston, người vừa từ chức Giám đốc Cơ quan Dịch vụ Tài chính Dubai (DFSA) hồi tháng 5/2025 cho biết, ông không thể ngờ rằng DIFC sẽ phát triển đến quy mô này.

Nhưng dù đã khẳng định vị thế là một trung tâm kinh doanh khu vực và đang vươn lên thành một trung tâm tài chính toàn cầu, Dubai phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các thành phố lân cận. Abu Dhabi, thủ đô giàu dầu mỏ của Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) đang dùng các quỹ đầu tư quốc gia trị giá khoảng 1.700 tỷ USD để thu hút các công ty quản lý tài sản và quỹ phòng hộ. Tương tự, Saudi Arabia - nền kinh tế lớn nhất khu vực Vùng Vịnh - cũng muốn các ngân hàng và nhà tư vấn đặt trụ sở tại vương quốc này thay vì bay từ Dubai sang.

Tốc độ phát triển nhanh chóng cũng gây áp lực lên cơ sở hạ tầng và chất lượng sống tại Dubai. Nhiều nhân viên cấp thấp cảm thấy lương không theo kịp chi phí sinh hoạt ngày càng cao, trong khi giá bất động sản chót vót có thể không duy trì bền vững được. Ngoài ra, tình trạng kẹt xe, đặc biệt quanh khu vực DIFC, đã trở thành một vấn đề nhức nhối.

Để khẳng định mình là một trung tâm tài chính linh hoạt, Dubai đã đón nhận các ngành công nghiệp mới như tiền điện tử - vốn bị nhiều nhà quản lý e ngại. Bà Deepa Raja Carbon thuộc Cơ quan Quản lý Tài sản Ảo (VARA) của Dubai cho biết việc thành phố này muốn trở thành một trung tâm tiền điện tử không chỉ vì loại tài sản này mà còn vì mong muốn định vị mình là trung tâm của "nền kinh tế mới".

Tuy nhiên, học giả Kristian Ulrichsen cảnh báo rằng việc đặt cược vào nền kinh tế mới cũng tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt nếu các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI) hoặc công nghệ gặp phải suy thoái.

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, một quản lý cấp cao cho rằng Abu Dhabi có thể vượt qua Dubai nhờ chế độ quản lý thông thoáng hơn. Một số khác thậm chí còn cho rằng thị trường Abu Dhabi có chế độ pháp lý "nhẹ nhàng" hơn, hấp dẫn các nhà giao dịch và nhà môi giới hơn. Dù vậy, các chuyên gia vẫn tin rằng Dubai có nhận thức rõ về tình hình cạnh tranh và sẽ không tự mãn với những gì đã đạt được.