Long An kiến nghị hỗ trợ đầu tư các công trình chống hạn, xâm nhập mặn

Theo ông Nguyễn Thanh Truyền, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Long An, trước tác động của thời tiết biến đổi không theo quy luật hàng năm, mùa lũ về vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và các huyện Đồng Tháp Mười của tỉnh Long An nói riêng đang dần xuất hiện ít đi, nguồn nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt đang bị thiếu hụt nghiêm trọng. Vì vậy khả năng mùa khô 2024 - 2025 và những năm tiếp theo sẽ tiếp tục xảy ra xâm nhập mặn sớm, lấn sâu vào các kênh, rạch nội đồng làm ảnh hưởng đến tình hình sản xuất nông nghiệp và đời sống sinh hoạt của nhân dân.

Nhằm giảm thiểu những hiểm họa, tác động có thể xảy ra trong mùa khô 2024 - 2025 và nâng cao năng lực phòng chống, ứng phó và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu, Long An kiến nghị Trung ương xem xét, sớm hỗ trợ kinh phí 157 tỷ đồng để tỉnh thực hiện đầu tư các công trình phòng chống hạn, xâm nhập mặn mùa khô 2023 - 2024 tại Long An. Đầu tư, xây dựng hệ thống thủy lợi, các hồ dự trữ nước ngọt (hồ chứa ngọt Thuận An, Thạnh Hóa; hồ chứa ngọt Bình Hiệp, thị xã Kiến Tường; hồ chứa ngọt Bàu Biển, Vĩnh Hưng; hồ chứa ngọt Tân Hưng) trên địa bàn; rà soát lại toàn bộ hệ thống kênh trục để có kế hoạch đầu tư nạo vét, tu bổ nâng cấp bờ bao, xây dựng các cống điều tiết ngăn mặn giữ nước nhằm phòng chống hạn, xâm nhập mặn, ứng phó biến đổi khí hậu, nước biển dâng.

Bên cạnh đó, tỉnh kiến nghị sớm hỗ trợ đầu tư các cống phục vụ điều tiết nước, ngăn mặn, trữ ngọt cho vùng giữa hai sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây (đoạn từ kênh Bến Lức - Thủ Thừa đến kênh Phước Xuyên, Thạnh Hóa) vì hiện nay tại các vị trí đầu kênh tiếp giáp với sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây chưa được đầu tư cống đầu mối để làm nhiệm vụ điều tiết nước ngăn mặn, trữ ngọt; đầu tư các công nghệ chuyển đổi đóng mở thông minh các cửa cống bằng áp lực nước sang đóng mở cưỡng bức kết hợp thiết bị quan trắc tự động mực nước, độ mặn, pH… tại các huyện phía Nam của tỉnh để chủ động điều tiết, vận hành, quản lý nguồn nước khi độ mặn - ngọt biến đổi bất thường.

Về lâu dài để đảm bảo thích ứng với biến đổi khí hậu, cần có giải pháp nghiên cứu đầu tư xây dựng hệ thống kiểm soát mặn trên sông Vàm Cỏ để chủ động trong việc ngăn mặn xâm nhập từ cửa sông Soài Rạp vào hai nhánh sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Long An, mùa khô năm 2023-2024, mặc dù hạn hán, xâm nhập mặn diễn biến phức tạp và gay gắt nhưng nhờ sự chủ động trong phòng chống nên tình hình sản xuất nông nghiệp trên địa bàn cơ bản không bị ảnh hưởng.

Cụ thể, mùa khô 2023 -2024, nước mặn bắt đầu xâm nhập vào các tuyến sông Rạch Cát, Vàm Cỏ từ những ngày giữa tháng 12/2023. Ranh mặn 1 g/l  trên sông Vàm Cỏ Đông xuất hiện gần cầu Đức Huệ, huyện Đức Huệ, cách cửa sông Soài Rạp khoảng 130 km (mùa khô 2022 -2023 cách 72 km); trên sông Vàm Cỏ Tây xuất hiện gần cầu Mộc Hóa, cách cửa sông Soài Rạp 164 km (mùa khô 2022 -2023 là 86 km).

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Long An, rút kinh nghiệm từ đợt hạn mặn 2015 - 2016 và 2019 - 2020, ngay từ nửa cuối năm 2023, địa phương đã chủ động triển khai phòng ngừa, ứng phó nhằm bảo vệ nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh trong mùa khô 2023-2024. Các đơn vị, địa phương kịp thời xây dựng kế hoạch, chủ động phòng ngừa ứng phó góp phần chủ động nguồn nước phục vụ sản xuất trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là tại các địa phương thực sự khó khăn về nguồn nước cũng đã chủ động xây dựng lịch sản xuất, cấp nước hiệu quả. Do đó, trong mùa khô 2023-2024, tình hình sản xuất nông nghiệp cơ bản không bị ảnh hưởng thiệt hại do hạn, mặn gây ra.

Cụ thể, đối với cây lúa vụ Đông Xuân, toàn tỉnh gieo sạ 235.718 ha/223.200 ha kế hoạch; thu hoạch đạt 100% diện tích gieo sạ. Tuy nhiên, do tình hình nắng nóng kéo dài, nguồn nước tưới bị thiếu hụt nên có gần 4.700 ha cây chanh và cây ăn trái có khả năng bị giảm năng suất.

Mặc dù sản xuất nông nghiệp không bị ảnh hưởng nhiều, nhưng do thời tiết nắng nóng diễn ra gây gắt, tình trạng xâm nhập mặn tăng nhanh, lấn sâu vào các kênh nội đồng, mùa mưa kết thúc sớm và đến trễ hơn so với trung bình nhiều năm nên xảy ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt trên diện rộng trên địa bàn huyện Cần Giuộc, Cần Đước, Tân Trụ với khoảng hơn 10.000 hộ dân bị thiếu nước sinh hoạt.