Nắm bắt thông tin, khai thác hiệu quả cơ hội từ các FTA

Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã tiếp sức và tác động đa dạng với nền kinh tế.

Cụ thể, theo Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương), nếu năm 1995, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam chỉ đạt hơn 5 tỷ USD thì năm 2020, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã đạt hơn 280 tỷ USD, tăng 55 lần so với năm 1995.

Cùng với đó, hệ thống pháp luật của Việt Nam được hoàn thiện hơn, theo đúng tiêu chuẩn quốc tế. Sau khi tham gia WTO, tư duy làm luật, thực thi luật tiến bộ hơn rất nhiều; chính sách ban hành được lấy ý kiến rộng rãi, phù hợp với quy định chung của quốc tế và khi tham gia các FTA, các chính sách này ngày càng được nâng cấp hơn.
Mặt khác, tầm của doanh nghiệp cũng lớn hơn rất nhiều và không ít doanh nghiệp lớn ở một số lĩnh vực được coi là huyết mạch của nền kinh tế như: ngân hàng, viễn thông ngày càng phát triển, vươn tầm quốc tế.
Chính vì vậy, cơ hội từ FTA mang lại đang thể hiện trên nhiều mặt và rõ nét qua con số tăng trưởng xuất khẩu tại các thị trường lớn của thế giới; trong đó, có Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đang là động lực tích cực đối với xuất khẩu của Việt Nam.
Thống kê cho thấy, kim ngạch xuất khẩu qua thị trường của hiệp định này luôn tăng trưởng, điển hình là thặng dư thương mại của Việt Nam tại hai thị trường Mexico và Canada đã đạt hơn 5 tỷ USD (năm 2019) và 6 tỷ USD (năm 2020).
Về Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA), chỉ sau 5 tháng có hiệu lực, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng trưởng khoảng 2% so với cùng kỳ năm 2019. Còn đối với Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland (UKVFTA), kim ngạch xuất khẩu nhiều mặt hàng sang Anh sau khi hiệp định có hiệu lực đã tăng trưởng cao.

Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là thách thức về thực thi cam kết bền vững, sở hữu trí tuệ, thương mại điện tử. Do vậy, nếu không cải thiện các vấn đề này, sẽ rất khó trong khai thác các lợi ích từ các FTA. Hơn nữa, vẫn còn không ít doanh nghiệp thờ ơ, chưa chủ động nắm bắt, kết nối và liên kết trong chuỗi sản xuất để tăng cơ hội xuất khẩu cho hàng hóa.

Vụ Chính sách thương mại đa biên được giao nhiệm vụ chủ trì và giải quyết những khó khăn trong thực hiện các FTA. Theo kế hoạch, Vụ sẽ tập trung xây dựng chỉ số FTA nhằm giúp các cơ quan quản lý nâng cao hoạt động, hành động thực thi FTA. Đồng thời, thúc đẩy đổi mới các hoạt động tuyên truyền về FTA phù hợp với thực tiễn hơn.
Theo đó, thay vì tổ chức hội nghị, hội thảo chung chung, Vụ sẽ đi sâu hơn vào các chuyên đề, sát với đời sống của doanh nghiệp; tăng cường gắn kết các nguồn lực khai thác FTA với nhau, tránh phân tán.
Đặc biệt, cổng thông tin điện tử FTA Việt Nam đã đi vào hoạt động nên Vụ Chính sách thương mại đa biên kỳ vọng sử dụng địa chỉ này để doanh nghiệp truy cập, tìm hiểu về các hiệp định thương mại cũng như kết nối các bộ, ngành quản lý để nắm các cơ chế, chính sách khai thác FTA./.