Nam Phi có thể đối mặt với khó khăn ngân sách trong năm nay

Tàu chở hàng hóa xuất nhập khẩu tại cảng Port Elizabeth của Nam Phi. Ảnh: TTXVN

Nhóm Nghiên cứu bờ vực tài chính (FCSG-Fiscal Cliff Study Group) mới đây đã gửi văn bản tới Bộ trưởng Tài chính Nam Phi Tito Mboweni sau khi người đứng đầu ngành tài chính nước này trình bày Tuyên bố Chính sách ngân sách trung hạn (MTBPS) trước Quốc hội vào cuối tháng Mười vừa qua.
Báo cáo của Nhóm FCSG cho thấy chi tiêu công, các khoản trợ cấp xã hội và chi phí trả nợ đã tăng dần trong thập kỷ qua với mức từ 55% doanh thu thuế trong năm tài chính 2007-2008 (từ 1/4/2007 đến ngày 31/3/2008) lên 75,5% số thuế thu nộp ngân sách tháng 2/2020 và ở mức lớn hơn 100% doanh thu thuế ước tính của năm 2020. Năm 2014, FCSG đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ bờ vực tài chính đối với Nam Phi.
FCSG dự đoán Nam Phi có thể đối mặt với khó khăn ngân sách trong năm nay với tính toán doanh thu giảm khoảng 19,83 tỷ USD.

Ngoài ra, Chính phủ Nam Phi dành khoảng 2,6 tỷ USD trợ cấp xã hội và các khoản vay bổ sung khiến nợ công và chi phí dịch vụ nợ trong năm tài chính 2020-2021 tăng thêm 234,6 triệu USD.

FCSG ghi nhận khả năng phục hồi sau sự gia tăng chi tiêu ngân sách năm nay. Tuy nhiên, những thay đổi cấu trúc cho thấy Nam Phi đang tiến rất gần đến khó khăn ngân sách.
FCSG khuyến nghị Chính phủ Nam Phi cần nhanh chóng thực hiện các bước cần thiết để tránh một cuộc khủng hoảng tài khóa vĩnh viễn và khẳng định chỉ có tăng trưởng kinh tế rất nhanh mới có thể xoay chuyển tình thế hiện nay.

Chính phủ Nam Phi cần bảo vệ các thể chế đang hoạt động hiệu quả, nhưng hạn chế hỗ trợ các doanh nghiệp nhà nước đang hoạt động yếu kém và không đóng vai trò thiết yếu như Alexkor (khai thác kim cương), Denel (sản xuất và kinh doanh vũ khí, khí tài), SA Express và SAA (hai hãng hàng không nhà nước).

Chính phủ Nam Phi cũng nên hạn chế hoặc giảm mức lương và tiền thưởng của lãnh đạo các doanh nghiệp nhà nước./.