Nguy cơ bùng phát bệnh lùn sọc phương Nam hại lúa

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vừa có Chỉ thị về việc tăng cường công tác phòng trừ bệnh lùn sọc đen phương Nam hại lúa ở các tỉnh, thành phía Bắc.

Bệnh lùn sọc phương Nam hại lúa lần đầu tiên xuất hiện năm 2009, gây hại nặng trên lúa Hè Thu, Mùa ở nhiều tỉnh phía Bắc. Nguyên nhân gây bệnh là vi rút Southern Rice Black Streaked Dwarf Virus (SRBSDV), rầy lưng trắng (Sogatella furcifera) là môi giới lây truyền vi rút. Cây lúa ở giai đoạn mạ, đẻ nhánh bị nhiễm vi rút sẽ không trỗ được hoặc giảm năng suất nghiêm trọng.

Năm nay, bệnh tái bùng phát và gây thiệt hại nặng cho sản xuất lúa Hè Thu, Mùa ở nhiều tỉnh phía Bắc. Nhiều diện tích bị bệnh nặng không cho thu hoạch. Bệnh lùn sọc phương Nam có nguy cơ cao bùng phát thành dịch, gây hại nghiêm trọng trong vụ Đông Xuân 2017-2018, lúa Mùa 2018 và các vụ tiếp theo nếu không có biện pháp phòng trừ kịp thời.

Để chủ động phòng chống bệnh lùn sọc phương Nam, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị các tỉnh, thành phố phía Bắc thành lập, kiện toàn và tăng cường hoạt động của Ban chỉ đạo phòng chống bệnh lùn sọc phương Nam ở các cấp.

Các cơ quan chuyên môn xây dựng kế hoạch, chủ động phòng trừ rầy lưng trắng, bệnh lùn sọc phương Nam. Chỉ đạo làm đất sớm, vệ sinh đồng ruộng, cày vùi lúa chết và cỏ dại để tiêu hủy triệt đề nguồn bệnh trên đồng ruộng. Những nơi có mật độ rầy lưng trắng cao phải phun trừ trước khi cày vùi, tiêu hủy.

Đồng thời kiểm tra, rà soát, lắp đặt mới hệ thống bẫy đèn để xác định đỉnh cao của rầy di trú, đặc biệt là rầy lưng trắng; lấy mẫu rầy vào đèn và mẫu rầy trên đồng ruộng giám định, xác định tỷ lệ rầy mang vi rút lùn sọc đen phương Nam để có biện pháp phòng trừ mối giới truyền bệnh và bố trí lịch thời vụ phù hợp.

Bộ trưởng cũng đề nghị các địa phương hạn chế đưa vào cơ cấu những giống lúa đã bị nhiễm bệnh lùn sọc phương Nam nặng, tăng cường sử dụng các giống kháng, chống chịu hoặc ít nhiễm rầy lưng trắng.

Giám sát chặt chẽ, bảo vệ diện tích mạ khỏe nguồn bệnh, đặc biệt ở các vùng đã bị nhiễm bệnh lùn sọc phương Nam. Nếu phát hiện mạ có triệu chứng bệnh, tiến hành tiêu hủy cả luống hoặc cả ruộng sau khi đã phun trừ rầy; gieo mạ bổ sung nếu thời vụ cho phép.

Trong thời gian từ gieo cấy đến giai đoạn lúa làm đòng phải thường xuyên kiểm tra tỷ lệ rầy lưng trắng mang vi rút để phun trừ kịp thời, ngăn chặn rầy lây lan nguồn bệnh; thực hiện nhổ, vùi tiêu hủy những cây lúa bị bệnh, cấy dặm bằng cây lúa khỏe, chăm sóc bổ sung để cây lúa nhanh phục hồi.

Các địa phương tập huấn cho nông dân về cách nhận biết rầy lưng trắng, bệnh lùn sọc phương Nam. Thời điểm di trú và biện pháp phòng trừ để người dân biết và chủ động thực hiện. Thanh tra, kiểm tra việc kinh doanh, buôn bán thuốc bảo vệ thực vật ở cơ sở, xử lý nghiêm việc kinh doanh thuốc giảm, thuốc kém chất lượng, tăng giá thuốc trong thời gian có dịch.

Bộ trưởng yêu cầu Cục Bảo vệ thực vật theo dõi chặt chẽ diễn biến của bệnh, hoàn thiện quy trình phòng trừ tổng hợp rầy lưng trắng và bệnh lùn sọc phương Nam.

Cục Trồng trọt chỉ đạo gieo cấy giống lúa thay thế các giống đã bị nhiễm bệnh lùn sọc đen phương Nam nặng trong vụ Hè Thu và Mùa 2017; cơ cấu giống, thời vụ và các biện pháp canh tác phòng chống bệnh lùn sọc phương Nam./.