Nhiều sinh vật có nguy cơ tuyệt chủng do ấm lên toàn cầu

Cánh đồng cỏ dành cho chăn nuôi gia súc bị khô hạn do nắng nóng kéo dài tại bang New South Wales, Australia. Ảnh: AFP/TTXVN

Tình trạng ấm lên toàn cầu sẽ gây ra mất mát lớn về đa dạng sinh học trên toàn thế giới nếu lượng khí thải nhà kính không được hạn chế, khiến một số hệ sinh thái đối diện với nguy cơ sụp đổ vào năm 2030. Đây là kết luận của công trình nghiên cứu được đăng trên tạp chí Tự nhiên. 

Trong lịch sử loài người, Trái Đất chưa bao giờ ấm lên nhanh và đồng loạt như hiện nay. Có nhiều yếu tố tác động đến nhiệt độ tại các khu vực như sự biến động về địa lý hay thay đổi theo mùa.

Các nhà khoa học dự báo với lượng khí thải carbon do con người tạo ra như hiện nay, Trái Đất đang trên đà tăng thêm 4 độ C vào năm 2100.

Thay vì nhìn vào các xu hướng toàn cầu, các nhà nghiên cứu tại Anh, Mỹ và Nam Phi đã đánh giá dữ liệu khí hậu trong hơn 150 năm qua và đối chiếu với sự phát triển của hơn 30.000 loài chim, động vật có vú, bò sát và cá.

Họ đã chia thế giới những khu vực có diện tích 100km2, và đưa ra mô hình về xu hướng nhiệt, cũng như tác động của chúng đối với động vật hoang dã trong khu vực.

Qua nghiên cứu, các nhà khoa học đi đến kết luận rằng với lượng khí thải như hiện nay, khoảng 73% các loài động vật sẽ phải chịu đựng tình trạng nóng lên chưa từng thấy, có nguy cơ dẫn đến hậu quả thảm khốc về số lượng giống loài.

Theo chuyên gia Alex Pigot của Trung tâm Đa dạng sinh học và môi trường thuộc Đại học London, các mô hình trên cho thấy nhiều loài động vật sẽ biến mất, khi chúng vượt qua ranh giới về nhiệt, khiến chúng không thể tiến hóa để thích ứng. Chuyên gia Pigot cảnh báo một khi vượt qua ngưỡng này, thế giới sẽ ghi nhận các loài bị tuyệt chủng tăng đáng kể.

Theo mô hình trên, khi thế giới tăng thêm 4 độ C, khoảng 15% các loài động vật sẽ chịu nắng nóng cực đoan, tình trạng này sẽ dẫn sự hủy hoại không thể đảo ngược đối với hệ sinh thái khu vực. Tuy nhiên, khi thế giới tăng thêm 2 độ C, cũng là mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, số động vật bị ảnh hưởng sẽ giảm xuống còn 2%.

Các nhà nghiên cứu dự báo những hiện tượng liên quan đến nhiệt chưa từng xảy ra trước đây sẽ bắt đầu vào năm 2030 tại các vùng biển nhiệt đới. Các hiện tượng gần đây như tẩy trắng hàng loại tại rạn san hô Great Barrier cho thấy xu hướng này đã xuất hiện tại nhiều nơi, những khu vực ở vĩ độ cao hơn cũng sẽ đối mặt với tình trạng tương tự vào năm 2050.

Dù chỉ chiếm phần nhỏ trong các đại dương, song các rạn san hô đóng góp quan trọng cho sự sống của 1/4 các loài sinh vật dưới biển.

Trái Đất đã nóng thêm 1 độ C kể từ thời kỳ Cách mạng Công nghiệp và khí thải gây hiệu ứng nhà kính do đốt nhiên liệu hóa thạch lại đang tăng theo từng năm. Liên hợp quốc nhận định đến năm 2030, con người phải giảm lượng khí thải ở mức 7,6%/năm giúp hạn chế mức tăng nhiệt độ của hành tinh xuống còn 1,5 độ C, vốn nằm trong mục tiêu tham vọng hơn của Hiệp định Paris./.