Nóng câu chuyện kiểm soát thực phẩm cuối năm

Tết Nguyên đán Giáp Thìn đang đến gần, nhu cầu tiêu thụ thực phẩm của người dân tăng lên. Lợi dụng tâm lý và nhu cầu của người dân, các đối tượng tranh thủ đưa ra thị trường các loại thực phẩm kém chất lượng nhằm trục lợi. Chính vì vậy, trong cao điểm cuối năm, lực lượng quản lý thị trường cả nước sẽ tăng cường quản lý địa bàn, nắm tình hình nhanh chóng, kịp thời phát hiện các tổ chức, cá nhân có hành vi sản xuất, kinh doanh, vận chuyển thực phẩm bẩn. 

Lực lượng chức năng kiểm tra thực phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Ảnh: Tổng cục Quản lý thị trường.

Thông tin từ Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương), nằm trong cao điểm kiểm tra kiểm soát thị trường trước, trong và sau Tết Nguyên đán, Đội Quản lý thị trường số 2, Cục Quản lý thị trường tỉnh Sơn La vừa phối hợp với lực lượng chức năng tiến hành khám phương tiện vận tải đối với xe ô tô mang BKS 26B-000.09 do ông V.Đ.T có địa chỉ tại Tổ 1, phường Chiềng Sinh, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La điều khiển.

Tại thời điểm khám phát hiện trên phương tiện có 23 bao tải dứa bên trong chứa sản phẩm động vật (bò) có trọng lượng 1.132 kg, tổng trị giá hàng hoá khoảng 28 triệu đồng. Toàn bộ số hàng hoá trên đã đổi màu, bốc mùi hôi thối và có hiện tượng phân huỷ; lái xe không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, giấy chứng nhận kiểm dịch của cơ quan chức năng. Tổng số tiền thu phạt và trị giá hàng hoá trên 38 triệu đồng, đồng thời buộc tiêu huỷ toàn bộ số hàng hoá vi phạm.

Lòng lợn đã bốc mùi hôi thối vị lực lượng chức năng phát hiện. Ảnh: Tổng cục Quản lý thị trường

Tương tự, Đội Quản lý thị trường số 22, Cục Quản lý thị trường TP. Hà Nội vừa phối hợp với Cảnh sát kinh tế Công an Quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội) bất ngờ kiểm tra một kho lạnh là một căn nhà cấp 4 lụp xụp nằm giữa cánh đồng, phát hiện cả tấn thực phẩm bẩn chờ đổ buôn cho các quán ăn vỉa hè trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Tại thời điểm kiểm tra, tổ công tác liên ngành phát hiện trong kho hàng chứa khoảng hơn 1 tấn thực phẩm bẩn gồm chân gà, tràng lợn, trứng non, lòng lợn, lườn ngỗng. Chủ kho hàng trên là Đào Hoàng Thắng (sinh năm 1987) trú tại xã Nam Thanh, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình đã không xuất trình được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc hàng hóa. 

Ngoài ra, Đội Quản lý thị trường số 9 - Cục Quản lý thị trường TP. Hà Nội phối hợp với Đội Cảnh sát kinh tế, Công an xã Uy Nỗ - Công an huyện Đông Anh kiểm tra cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm tại thôn Ấp Tó, xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh, Hà Nội. Thu giữ gần 1 tấn hàng hóa thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ; trong đó, có những sản phẩm "kẹo hình mắt người" mà dư luận quan tâm. Hiện tại, vụ việc đang được xác minh và xử lý theo quy định của pháp luật.

Quản lý thị trường kiểm tra hàng hoá vi phạm trên địa bàn. Ảnh: Tổng cục Quản lý thị trường

Trước đó, Đội Quản lý thị trường số 2 phối hợp với lực lượng chức năng kiểm tra xe ô tô tải biển số 24H - 01X.XX do ông N.A.T có địa chỉ tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái điều khiển. Đoàn kiểm tra phát hiện trên thùng xe có chứa 10 tấn nầm lợn tươi sống đông lạnh không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Ước tính tổng giá trị số hàng hóa trên là 1 tỷ đồng. Đây là những vụ việc điển hình, những con số đáng báo động về tình trạng vi phạm an toàn thực phẩm và đã được quản lý thị trường Hà Nội và các lực lượng liên ngành phối hợp kiểm tra và thu giữ.

Đại diện Cục Quản lý thị trường Hà Nội chia sẻ: Thời gian qua, lực lượng liên ngành thực hiện kiểm tra khá chặt và liên tiếp bắt giữ các vụ tập kết, vận chuyển, sản xuất, kinh doanh thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo chất lượng.

Thống kê cho thấy, trong năm 2023 lực lượng đã kiểm tra thu giữ10 tấn nguyên liệu sản xuất kem quá hạn sử dụng; 1 tấn cánh gà không rõ nguồn gốc; 840 kg trứng non gia cầm đông lạnh, 40 kg nầm động vật đông lạnh không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có kiểm dịch động vật, có hiện tượng bốc mùi khó chịu.

Cùng đó là 2.579 thùng móng giò lợn đông lạnh đã hết hạn sử dụng; 400 kg thịt trâu đông lạnh quá hạn sử dụng; hơn 6.000 sản phẩm ăn liền không rõ xuất xứ; 480 lít rượu trắng và hàng trăm lít rượu màu thủ công không rõ nguồn gốc xuất xứ; lô hàng nước giải khát hết hạn sử dụng; 5,6 tấn dạ dày lợn đông lạnh nhập lậu...

Theo Cục Quản lý thị trường Hà Nội, tình trạng sản xuất, kinh doanh hàng thực phẩm có chứa các chất cấm, chất bảo quản không có trong danh mục diễn ra ngày càng nghiêm trọng, với mức độ vi phạm tinh vi hơn trước. Bên cạnh đó, nhiều cơ sở kinh doanh thực phẩm quá hạn, chứa nhiều vi sinh vật gây hại, có độc tố. Nhiều thực phẩm ô nhiễm nặng được tái chế biến để có vẻ ngoài tươi mới, thường không gây ngộ độc cấp tính nhưng gây ảnh hưởng về lâu dài đối với sức khỏe người tiêu dùng.

Xác định việc đấu tranh, ngăn chặn thực phẩm bẩn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nên trong cao điểm cuối năm, lực lượng quản lý thị trường Hà Nội sẽ tăng cường quản lý địa bàn, nắm tình hình nhanh chóng, kịp thời phát hiện các tổ chức, cá nhân có hành vi sản xuất, kinh doanh, vận chuyển thực phẩm bẩn. Đồng thời, kết hợp với lực lượng khác trên địa bàn để tiến hành kiểm tra, xử lý nghiêm minh hành vi phạm pháp, bảo đảm cho người dân được sử dụng sản phẩm an toàn. Cùng với đó, tăng cường tuyên truyền, trang bị kỹ năng nhận biết thực phẩm an toàn cho người dân; tập huấn bảo đảm an toàn thực phẩm cho cơ sở chế biến, kinh doanh dịch vụ ăn uống.

Quản lý thị trường triển khai cao điểm kiểm tra thực phẩm cuối năm. Ảnh: Tổng cục Quản lý thị trường

Tương tự, trên địa bàn tỉnh Hà Nam, dù là địa phương nhỏ, nhưng lại là địa bàn trung chuyển hàng hóa của các tỉnh, thành phố lân cận, do vậy, trong năm 2023, hoạt động buôn bán hàng hóa nhập lậu, hàng cấm, vi phạm về an toàn thực phẩm vẫn diễn ra ở cả thành thị và nông thôn.

Ông Nguyễn Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý thị trường tỉnh Hà Nam cho biết: Nhằm đẩy lùi vấn nạn thực phẩm năm 2023, Cục đã chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh như: Công an, Hải quan... tăng cường kiểm tra liên ngành đảm bảo an toàn thực phẩm, nhất là trong cao điểm các dịp Tết và mùa lễ hội. Theo đó, năm 2023, quản lý thị trường tỉnh Hà Nam đã phối hợp kiểm tra trên 200 vụ việc liên quan đến an toàn thực phẩm, số tiền xử phạt vi phạm hành chính lên đến cả trăm triệu đồng.

Điển hình, quản lý thị trường Hà Nam đã phối hợp kiểm tra hộ kinh doanh do bà Hoàng Thị Tính (SN 1972) làm chủ có địa chỉ tại xóm 3, xã Nhật Tựu, huyện Kim Bảng.

Thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện và lập biên bản tạm giữ gần 2,5 tấn nông sản là măng củ, măng lá... được chủ cơ sở này đựng trong các thùng phi, chất đống trong kho và trên sân, không có biện pháp bảo quản, không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm; trong đó, nhiều thùng phi chứa măng đã bốc mùi, hôi chua nồng nặc. Qua kiểm tra, chủ hộ kinh doanh không xuất trình được hoá đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ của số hàng hoá trên.

Trước đó, Đội Quản lý thị trường số 2 - Cục Quản lý thị trường Hà Nam đã phối hợp kiểm tra tại hộ kinh doanh Nguyễn Văn Tình tại thị xã Duy Tiên. Thời điểm lực lượng chức năng kiểm tra, phát hiện số lượng lớn lòng lợn đã có hiện tượng biến sắc, bốc mùi hôi thối nồng nặc. Toàn bộ số hàng hóa trên được chất đống trên sàn nhà và chứa đựng trong các thùng xốp mà không có biện pháp bảo quản.

Chủ cơ sở không xuất trình được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ. Với hành vi kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, chủ cơ sở này đã bị phạt số tiền 8 triệu đồng, buộc tiêu hủy toàn bộ hàng hóa vi phạm.

Ông Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh: Hà Nam là một thị trường nhỏ, tuy nhiên, đây cũng là địa bàn trung chuyển hàng hóa của các tỉnh, thành phố lân cận. Nắm bắt xu hướng, quản lý thị trường tỉnh đã tăng cường phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra, kiểm soát địa bàn thường xuyên để nắm tình hình.

Trong dịp cuối năm, Tết Nguyên đán đang đến gần, quản lý thị trường Hà Nam sẽ chú trọng kiểm tra các mặt hàng trọng điểm, nhu cầu tiêu dùng cao như: thịt gia súc, gia cầm, nội tạng động vật, bánh kẹo, nước giải khát... để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, giữ thị trường ổn định.

Lực lượng chức năng tiến hành tiêu huỷ toàn bộ thực phẩm không rõ nguồn gốc xứ. Ảnh: Tổng cục Quản lý thị trường

Thống kê từ Tổng cục Quản lý thị trường, năm 2023, trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, lực lượng đã kiểm tra 8.306 vụ, xử lý 6.773 vụ vi phạm; thu phạt trên 36,3 tỷ đồng; trị giá hàng hoá tịch thu 31,6 tỷ đồng. Các hành vi vi phạm chủ yếu là kinh doanh thực phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, vi phạm về sở hữu trí tuệ và thực phẩm không bảo đảm chất lượng. Những vụ việc kể trên chỉ là một vài trong số rất nhiều vụ việc kiểm tra, phát hiện về thực phẩm mà lực lượng quản lý thị trường cả nước phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý trong năm 2023. Con số này rất đáng báo động bởi vi phạm về an toàn thực phẩm ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng.

Chỉ ra nguyên nhân gia tăng các vụ việc liên quan đến thực phẩm bẩn, thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, kém chất lượng, ông Nguyễn Đức Lê - Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ, Tổng cục Quản lý thị trường cho hay, trước đây, các tổ chức, cá nhân sử dụng đường mòn, lối mở trên biên giới phía Bắc để vận chuyển thực phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng hoặc là chưa được phép lưu hành để đưa vào tiêu thụ trong lãnh thổ Việt Nam. Hiện nay, đường mòn, lối mở bị ngăn chặn, các đối tượng chuyển hàng hóa nhập lậu qua biên giới phía Nam, đặc biệt là phía Tây Nam và một số cửa khẩu ở miền Trung sau đó đưa ngược ra phía Bắc tiêu thụ.

Theo ông Nguyễn Đức Lê, quản lý thị trường xác định việc đấu tranh, ngăn chặn thực phẩm bẩn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Do vậy, trong cao điểm trước, trong và sau Tết Nguyên đán lực lượng sẽ tăng cường quản lý địa bàn, nắm tình hình nhanh chóng, kịp thời phát hiện các tổ chức, cá nhân có hành vi sản xuất, kinh doanh, vận chuyển thực phẩm bẩn. Đồng thời, kết hợp với lực lượng khác trên địa bàn để tiến hành kiểm tra, xử lý nghiêm minh các hành vi phạm pháp, đảm bảo cho người dân được sử dụng sản phẩm an toàn.

"Bên cạnh hoạt động chuyên môn thanh kiểm tra, xử lý, lực lượng quản lý thị trường cũng kết hợp tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến các tổ chức, cá nhân; vận động người dân không tham gia tiếp tay, vận chuyển và tích cực tố giác các hành vi buôn bán, vận chuyển thực phẩm bẩn", ông Nguyễn Đức Lê nhấn mạnh.