Nửa đêm xem hội “Linh tinh tình phộc”
Đã từ lâu, cứ đến ngày 11 tháng Giêng hằng năm, người dân xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ lại hân hoan, vui mừng với Lễ hội Trò Trám hay còn gọi là Lễ hội “Linh tinh tình phộc”.
Lễ hội gồm ba phần chính là diễn trò, tế lễ và lễ Mật. Ở phần diễn trò, vào đêm 11 tháng Giêng, các trò đi cày, cấy, câu cá, đánh lờ, dệt lụa, cung bông, thợ mộc, mua Xuân - bán Xuân và dạy học được trình diễn tại sân miếu Trò.Chính người dân Tứ Xã tham gia diễn trò “Tứ dân chi nghiệp”, còn gọi là “bách nghệ khôi hài” - một màn kịch dân gian vui nhộn khắc họa 4 nghề chính trong đời sống (sỹ, nông, công, thương) với những làn điệu dân ca riêng biệt của vùng quê đất Tổ.
Sau phần diễn trò là đến phần tế lễ của các cụ cao niên trong làng được thực hiện từ lúc 22 giờ 30 phút ngày 11 tháng Giêng đến 0 giờ ngày 12 tháng Giêng. Điểm hấp dẫn và thu hút sự quan tâm của người xem hơn cả là phần “lễ Mật”. Đây là lễ cầu mong cho nòi giống sinh sôi. Theo đó, sau phần tế lễ, cụ Thủ từ miếu Trò thắp hương và rước “nõ nường” - hai vật tượng trưng cho giới tính nam và nữ (được làm bằng gỗ và sơn màu đỏ) thờ trong miếu Trò rồi trao cho đôi nam nữ đã được dân làng chọn từ trước.Sau đó, toàn bộ đèn, nến trong và ngoài miếu đều tắt, cụ chủ tế hô “linh tinh tình phộc” thì hai nhân vật chính là nam cởi trần đóng khố cầm nõ, nữ mặc váy đeo yếm đào cầm nường làm các thao tác tượng trưng hoạt động tính giao. Ba lần đâm trúng sẽ có mùa màng tươi tốt, bội thu; hai lần trúng sẽ được mùa; một lần trúng là làm ăn kém…
Trong đêm tối, chủ tế nghe “cạch” đủ ba tiếng đèn sáng lại. Phút ấy gọi là phút “thiêng”, “dập” chiêng trống để mừng và kính cáo với thần linh, thiên địa biết “lễ Mật” đã thành công.
Ông Nguyễn Hồng Toàn, Bí thư Đảng ủy xã Tứ Xã cho biết, lễ hội Trò Trám gắn với câu chuyện thuở trước khi dân còn thưa thớt, đất nước cần nhân lực cho lao động sản xuất và bảo vệ bờ cõi, vì vậy lễ hội là sự cầu may cho con người luôn sinh sôi nảy nở, phát triển giống nòi. Xưa kia, vào giờ "tháo khoán", theo phong tục, ngoài rừng trám các đôi trai gái và dân làng được tự do mọi chuyện và nữ phải giữ một vật của nam để làm tin. Cô nào mang thai trong dịp đó là lễ “hèm” của làng thành công, đem lại điều may mắn cả năm cho gia đình và toàn phường.Những đứa trẻ sinh ra từ đêm “linh tinh tình phộc” được làng chấp nhận vì họ cho rằng những đứa trẻ đó sẽ mang lại sự phồn vinh cho cả làng.
Ngày nay, tục “tháo khoán” không còn, chỉ là hò reo vui vẻ nhưng tín ngưỡng phồn thực cơ quan sinh sản, hoạt động tính giao vẫn được tôn vinh và trở thành linh thiêng, chứa đựng ý niệm tốt đẹp, nguyện vọng tha thiết cầu mong sự phồn vinh phát triển mùa màng, muôn loài của cư dân nông nghiệp.
Sáng 12 tháng Giêng là lễ “Rước lúa thần” cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi. Những bông lúa thu hoạch từ vụ trước thờ trong miếu được lấy ra và rước đến đền Xa Lộc thờ vị tướng Phùng Lân Hổ thời Trần, rồi tiếp tục được rước xung quanh làng.Trong khi rước lúa trên đường làng, các trò diễn vẫn tiếp tục thực hiện tại miếu Trò để tạo không khí lễ hội. Lễ cúng thập bái thực hiện cuối cùng tại miếu Trò để kết thúc lễ hội.
Nhân dịp này, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận lễ hội Trò Trám (Phú Thọ) là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia./.- Từ khóa :
- lễ hội. Lễ hội Trò Trám
- Phú Thọ
- tín ngưỡng
Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Nét mới trong lễ hội mùa xuân Côn Sơn- Kiếp Bạc năm 2017
20:43' - 04/02/2017
Vào ngày 6/2 (tức ngày 10 tháng Giêng âm lịch), tại di tích đền Kiếp Bạc sẽ diễn ra Lễ dâng hương khai hội mùa xuân và Lễ tế khai Xuân.
-
Kinh tế & Xã hội
Những lễ hội lớn diễn ra vào tháng Giêng
20:26' - 31/01/2017
Nhiều lễ hội truyền thống ấn tượng và đặc sắc của cả nước diễn ra vào tháng Giêng hằng năm - tháng đầu tiên của năm mới.
-
Đời sống
Những điều ít biết về Lễ hội Gióng tháng Giêng âm lịch
14:52' - 31/01/2017
Đã thành thông lệ, hằng năm vào các ngày từ mồng 6 đến 8 tháng Giêng âm lịch, Lễ Hội Gióng ở đền Sóc (xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, Hà Nội) lại được tổ chức.
-
Đời sống
Thi xe đạp thồ Điện Biên Phủ - điểm nhấn trong Lễ hội Hoa Ban 2017
11:11' - 29/01/2017
Lễ hội Hoa Ban năm 2017 và Ngày hội Văn hóa - Thể thao - Du lịch tỉnh Điện Biên lần thứ V sẽ được tổ chức vào ngày 12/3/2017.
-
Đời sống
Lễ hội đền Trần - Thái Bình năm 2017 sẽ diễn ra trong 5 ngày
15:47' - 20/01/2017
Lễ hội đền Trần - Thái Bình năm nay sẽ diễn ra từ ngày 13 - 18 tháng Giêng năm Đinh Dậu 2017 (tức từ ngày 9 - 14/2 dương lịch).
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Hàn Quốc dỡ bỏ những hạn chế cuối cùng liên quan đến COVID-19
08:51'
Bắt đầu từ tháng 5 tới, Hàn Quốc chuyển đổi hoàn toàn hướng tiếp cận trong ứng phó với COVID-19, từ giai đoạn đại dịch sang giai đoạn bệnh “đặc hữu”.
-
Đời sống
Cơ hội nhận 100% học bổng khi đăng ký đào tạo trình độ tiến sĩ tại VPI
17:29' - 19/04/2024
Từ ngày 22/4 - 22/5/2024, Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) sẽ tiếp nhận hồ sơ xét tuyển 3 nghiên cứu sinh chuyên ngành Kỹ thuật dầu khí và 3 nghiên cứu sinh chuyên ngành Kỹ thuật hóa học.
-
Đời sống
Hàn Quốc mở rộng mô hình giúp việc gia đình người nước ngoài
07:30' - 19/04/2024
Từ năm 2025, Chính phủ Hàn Quốc sẽ cho phép tiếp nhận người lao động nước ngoài trong lĩnh vực giúp việc gia đình sau khi Seoul cho triển khai thí điểm mô hình này với Philippines từ tháng 8 năm nay.
-
Đời sống
Xuất hiện mưa đá tại các huyện miền núi cao của Quảng Nam
21:41' - 18/04/2024
Chiều 18/4, dông lốc kèm theo mưa đá xuất hiện tại xã Trà Mai - Trung tâm hành chính huyện Nam Trà My. Trận mưa bắt đầu từ khoảng 14 giờ 30 phút.
-
Đời sống
Độ mặn trên sông Tiền đang giảm
16:49' - 18/04/2024
Nhờ độ mặn trên sông Tiền đang giảm nên cống Xuân Hòa tranh thủ thời cơ lấy thêm nước ngọt khi điều kiện cho phép (lấy gạn) bổ sung trữ trong nội đồng phục vụ phòng chống hạn.
-
Đời sống
MoMo lan tỏa văn hóa đọc trên môi trường số
15:15' - 18/04/2024
Đồng hành cùng “Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam”, MoMo mang đến chuỗi hoạt động đa dạng cho người yêu sách, các nhà xuất bản và nhà phát hành sách.
-
Đời sống
Giỗ Tổ Hùng Vương - nét đẹp văn hóa trong tâm thức người Việt
09:57' - 18/04/2024
Những ngày này, người Việt ở Việt Nam nói riêng, ở khắp năm châu nói chung đều thành kính hướng về Đất Tổ, nhớ đến ngày Giỗ Tổ 10 tháng 3.
-
Đời sống
Nắng nóng kéo dài, mực nước các ao, hồ ở Bình Phước xuống thấp
08:07' - 18/04/2024
Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Bình Phước cho biết, nắng nóng kéo dài trên địa bàn tỉnh khiến mực nước các ao, hồ chứa tiếp tục xuống thấp, một số hồ đã cạn kiệt.
-
Đời sống
Chật vật nước sinh hoạt ở vùng cao Lai Châu
17:41' - 17/04/2024
Thiếu nước sinh hoạt không chỉ ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt của người dân mà còn ảnh hưởng tới việc học tập, sinh hoạt của các cháu học sinh.