Phát triển điện mặt trời ở Tây Nguyên - Bài 3: Nhiều hệ lụy
Cơ chế khuyến khích của Chính phủ đã tạo điều kiện cho nhà đầu tư phát triển điện mặt trời trong một thời gian ngắn, tất cả các dự án đều đi vào hoạt động trước ngày 31/12/2020 để hưởng chính sách giá mua điện ưu đãi.
Cũng trong một thời gian phát triển “nóng” ở khu vực Tây Nguyên, đến nay nhiều hệ lụy đang bộc lộ, nhất là trong quản lý nhà nước, vận hành, sử dụng nguồn điện mặt trời.
* “Sờ” đâu sai đó
Vừa qua, tỉnh Đắk Lắk đã thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra thực tế và rà soát hồ sơ của 40 hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp trên các công trình dân dụng, nhà xưởng, trang trại nông nghiệp của 15 huyện, thị xã, thành phố, gồm: 28 trang trại nông nghiệp, 5 công nghiệp, 6 dân dụng và 1 hệ thống hạ tầng.
Kết quả tổng hợp báo cáo ngày 30/6/2021 cho thấy, tồn tại rất nhiều bất cập, thậm chí nhiều công trình chưa chấp hành đầy đủ các quy định của pháp luật.
Đơn cử như việc sử dụng đất trong hoạt động sản xuất trang trại nông nghiệp kết hợp với điện mặt trời mái nhà.
Đối với 28 trang trại tại thời điểm kiểm tra, có 13/28 trang trại nông nghiệp xây dựng công trình trang trại trên đất trồng cây lâu năm chưa được chuyển đổi sang đất nông nghiệp khác.
Việc quản lý sử dụng đất tại địa phương còn chưa chặt chẽ như các huyện Buôn Đôn, Cư M'Gar, Cư Kuin, Krông Ana, M’Đrắk…
Các trang trại này chưa phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và chưa thực hiện việc chuyển đổi sang đất nông nghiệp khác để làm trang trại nhưng đã thực hiện xây dựng trang trại để có mái lắp đặt hệ thống điện mặt trời.
Một số địa phương có văn bản đồng ý cho cá nhân, tổ chức chủ trương xây dựng trang trại, cấp phép xây dựng trang trại trên đất trồng cây lâu năm, chưa đúng mục đích sử dụng đất như trên địa bàn huyện Krông Năng, Ea Kar, Krông Pắc…
Về xây dựng công trình, các hạng mục công trình điện mặt trời lắp đặt trên mái nhà kho, nhà xưởng thuộc đối tượng phải cấp giấy phép xây dựng của cơ quan có thẩm quyền thì các đơn vị chủ đầu tư vẫn chưa gửi hồ sơ đến cơ quan chuyên ngành để thực hiện thẩm định và xin cấp giấy phép xây dựng.
Trong khi đó, UBND các huyện đã cấp giấy phép xây dựng cho các công trình, trang trại không đúng theo quy định và cấp giấy phép xây dựng trang trại trên đất trồng cây lâu năm.
Thực tế này xảy ra tại các địa phương như: huyện Buôn Đôn, Cư Kuin, Krông Pắc, Cư M’Gar, Krông Ana, M'Đrăk, Ea Kar, Krông Năng.
Về phòng cháy chữa cháy, tại thời điểm kiểm tra có 28/40 hệ thống điện mặt trời chưa thực hiện theo hướng dẫn của Cục cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu hộ cứu nạn (Bộ Công an), như: bố trí tấm thu năng lượng và lối đi trên mái; trang bị và bố trí các bình chữa cháy tại các vị trí inverter, tủ điện, trạm biến áp...
Về thỏa thuận đấu nối, ký hợp đồng mua bán điện giữa Công ty Điện lực Đắk Lắk và chủ đầu tư hệ thống điện mặt trời, tại thời điểm kiểm tra 40 hệ thống điện mặt trời đã được thỏa thuận đấu nối và ký hợp đồng mua bán điện.
Tuy nhiên, một số hồ sơ thỏa thuận đấu nối, nghiệm thu, ký hợp đồng mua bán điện hệ thống điện mặt trời chưa chặt chẽ về thời gian và pháp lý. Hồ sơ thiết kế phần đường dây và trạm biến áp đấu nối chưa được chủ đầu tư tổ chức thẩm tra và phê duyệt.
* “Khủng hoảng thừa” năng lượng
Chỉ trong một thời gian ngắn với sự “bùng nổ” của điện mặt trời thì cụm từ “khủng hoảng thừa nguồn điện” lại được nhắc đến rất nhiều và thực tế đã diễn ra tại nhiều địa phương. Đây chính là nghịch lý và gây lãng phí nguồn năng lượng được xem là xu thế trong tương lai.
Mùa khô Tây Nguyên là thời điểm nguy cơ thiếu điện phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Tuy nhiên, mùa khô 2020-2021 trở thành một trong những mùa khô chưa có tiền lệ tại nhiều địa phương khi một số tỉnh phải tiết giảm nguồn năng lượng tái tạo do nguồn điện mặt trời dư thừa.
Theo thống kê của Công ty Điện lực Lâm Đồng, đầu năm 2021, tỉnh đã có 1.400 khách hàng lắp đặt điện mặt trời mái nhà với tổng công suất lắp đặt khoảng 300 MWp.
Việc phát triển nguồn điện mặt trời cùng với ảnh hưởng của dịch COVID-19 đã khiến nguồn điện năng bị dư thừa trong những tháng mùa khô, đặc biệt vào những thời điểm sử dụng điện ít trong ngày.
Trước tình trạng này, có những thời điểm, ngành điện Lâm Đồng phải cắt giảm từ 20 – 30% trong tổng công suất lắp đặt trên hệ thống của địa phương.
Ông Nguyễn Văn Dũng, Phó giám đốc Công ty Điện lực Lâm Đồng cho biết, việc phát triển nóng điện mặt trời như hiện nay khiến hạ tầng lưới điện của ngành điện không đáp ứng được; không tải hết được công suất của điện mặt trời lên lưới điện phân phối nên buộc phải đầu tư thêm hạ tầng lưới điện truyền tải. Đây cũng là khó khăn ngành điện Lâm Đồng đang đối mặt.
Tương tự tại tỉnh Gia Lai, việc ồ ạt phát triển các dự án điện mặt trời trong điều kiện hạ tầng lưới điện không đáp ứng kịp dẫn đến khủng hoảng thừa điện năng.
Để đảm bảo an toàn, an ninh hệ thống điện, Công ty Điện lực Gia Lai bắt buộc phải cắt giảm luân phiên công suất phát của các hệ thống điện mặt trời trên địa bàn.
Ông Phạm Văn Binh, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Gia Lai cho rằng, việc phát triển quá nhanh nguồn điện mặt trời đã để lại một số hệ lụy nghiêm trọng và dẫn đến việc phải cắt giảm công suất nguồn này trong thời gian vừa qua.
Điều này không chỉ gây lãng phí nguồn lực của xã hội mà còn tạo sự bất bình đẳng giữa các nhà đầu tư, dẫn đến tranh chấp giữa nhà đầu tư trước với nhà đầu tư sau.
Đặc biệt, làm nảy sinh mâu thuẫn giữa các nhà đầu tư hoạt động đúng cam kết với các nhà đầu tư lách chính sách để hưởng lợi.
Là một trong những nhà đầu tư điện mặt trời, bà Trần Thị Diễm, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Hoàng Ly, Gia Lai bức xúc cho hay: "Theo chủ trương của Chính phủ, chúng tôi đã đầu tư rất nghiêm túc và bài bản. Chính vì vậy, việc đầu tư của chúng tôi có giá trị lớn hơn so với các đơn vị đầu tư theo mục đích chỉ sản xuất và bán điện; không có phần trang trại bên dưới hoặc là không nghiêm túc trong việc đầu tư trang trại sản xuất. Rất bất công cho doanh nghiệp vì đầu tư một nguồn tài chính lớn và tuân thủ đúng các quy định nhưng hoạt động cắt giảm nguồn điện lại phân bổ đều. Từ đó, dẫn đến việc chậm thu hồi vốn và thiệt hại cho doanh nghiệp".
Lý giải nguyên nhân của việc cắt giảm bớt công suất nguồn điện mặt trời, ông Võ Ngọc Quý, Phó Giám đốc Công ty Điện lực Gia Lai cho hay, do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên kinh tế phát triển chậm lại.
Nhu cầu sử dụng điện giảm thấp dẫn đến một số thời điểm hệ thống thừa công suất và gây quá tải cục bộ một số lưới điện đặc biệt là lưới điện liên kết miền.
Do đó, Bộ Công Thương đã có văn bản chỉ đạo khẩn cấp trong trường hợp thừa công suất cần phải tiết giảm hệ thống điện mặt trời./.
>> Phát triển điện mặt trời ở Tây Nguyên - Bài 2: “Bát nháo” điện mặt trời mái nhà
>> Phát triển điện mặt trời ở Tây Nguyên - Bài 1: Đánh thức tiềm năng
Bài 4: Hướng tới phát triển bền vững
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Phát triển điện mặt trời ở Tây Nguyên - Bài 2: “Bát nháo” điện mặt trời mái nhà
14:49' - 16/07/2021
Cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời của Chính phủ đã tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân tham gia sản xuất nguồn năng lượng này trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên.
-
Kinh tế Việt Nam
Phát triển điện mặt trời ở Tây Nguyên - Bài 1: Đánh thức tiềm năng
14:45' - 16/07/2021
Tây Nguyên là khu vực có nhiều lợi thế, tiềm năng để đầu tư và phát triển nguồn năng lượng này.
-
Kinh tế Thế giới
Singapore khánh thành nhà máy điện Mặt Trời nổi lớn nhất thế giới
18:53' - 14/07/2021
Ngày 14/7, Singapore đã khánh thành một trong những nhà máy điện Mặt Trời nổi lớn nhất thế giới, bao phủ khu vực có diện tích 45 ha.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Tp. Hồ Chí Minh khơi thông nguồn lực phát triển - Bài 2: Đòn bẩy từ công trình trọng điểm
16:05'
Trên địa bàn thành phố hiện có rất nhiều công trình giao thông trọng điểm với tổng mức đầu tư rất lớn nhưng triển khai chậm, ảnh hưởng đến giải ngân vốn đầu tư công.
-
Kinh tế Việt Nam
Tp. Hồ Chí Minh khơi thông nguồn lực phát triển - Bài 1: Tích cực hành động
15:58'
Tp. Hồ Chí Minh luôn xác định thu hút đầu tư nước ngoài là nguồn lực quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Chính trị kỷ luật cảnh cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai các nhiệm kỳ 2010 - 2015, 2015 - 2020
15:37'
Ngày 30/3/2023, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì họp Bộ Chính trị để xem xét, thi hành kỷ luật Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai các nhiệm kỳ 2010 - 2015, 2015 - 2020.
-
Kinh tế Việt Nam
Ông Vũ Văn Diện được bầu làm Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh
14:56'
Ngày 30/3, tại kỳ họp thứ 13, HĐND tỉnh Quảng Ninh khóa XIV, nhiệm kỳ 2021-2026 đã bầu bổ sung ông Vũ Văn Diện giữ chức vụ Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2021-2026.
-
Kinh tế Việt Nam
Chỉ số giá tiêu dùng Tp.Hồ Chí Minh tháng 3 tăng 0,04%
14:53'
Theo Cục Thống kê Tp.Hồ Chí Minh, bình quân 3 tháng đầu năm 2023, chỉ số giá tiêu dùng tăng 4,5%.
-
Kinh tế Việt Nam
Việt Nam – Australia hợp tác thực thi hiệu quả các FTA
14:41'
Sáng 30/3, tại Hà Nội, cuộc họp lần thứ 4 Nhóm công tác về Thương mại thuộc khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Đối tác kinh tế Việt Nam – Australia được Bộ Công Thương tổ chức theo hình thức trực tuyến.
-
Kinh tế Việt Nam
Đề xuất mở rộng cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, đoạn Đại Xuyên - Liêm Tuyền
13:40'
Dự án mở rộng đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, đoạn Đại Xuyên - Liêm Tuyền có tổng vốn đầu tư hơn 512 tỷ đồng.
-
Kinh tế Việt Nam
Công bố điều chỉnh tổng thể Khu kinh tế Dung Quất đến năm 2045
12:16'
Ngày 30/3, tại Khu kinh tế Dung Quất, UBND tỉnh Quảng Ngãi tổ chức công bố điều chỉnh tổng thể quy hoạch Khu kinh tế Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2045.
-
Kinh tế Việt Nam
Quý I, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng gần 14%
11:44'
Tính chung quý I/2023, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 13,9% so với cùng kỳ năm trước