Phó Thủ tướng: Cần công khai, minh bạch các yếu tố liên quan đến giá vật tư y tế

Y, bác sỹ Bệnh viện Trung ương Huế thực hiện xét nghiệm. Ảnh: Mai Trang/TTXVN

Bộ Y tế cần thực hiện công khai, minh bạch các yếu tố liên quan đến giá vật tư y tế nói chung, giá test xét nghiệm nói riêng,… để dư luận hiểu, đồng tình, ủng hộ. Yêu cầu trên được Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đưa ra tại cuộc họp về tình hình quản lý giá vật tư, dịch vụ y tế, diễn ra chiều 21/10.
Theo báo cáo của Bộ Y tế, tính đến ngày 20/10 đã bộ này đã cấp phép cho 127 sản phẩm test xét nghiệm SASR-CoV-2 (nhập khẩu từ Mỹ, Đức, Pháp, Phần Lan, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Malaysia, Singapore,… và sản xuất trong nước) gồm: 43 test xét nghiệm vật liệu di truyền (PCR, LAMP); 56 test xét nghiệm kháng nguyên và 26 test xét nghiệm kháng thể.

Ngoài ra, các đơn vị vẫn tiếp tục nộp hồ sơ và Bộ Y tế đang khẩn trương thẩm định và cấp phép cho các test xét nghiệm SARS-CoV-2 theo quy định.

Về việc cung ứng và giá test xét nghiệm do các công ty sản xuất, kinh doanh công bố theo quy định, tính đến ngày 20/10, Bộ Y tế đã nhận được văn bản của 84 doanh nghiệp báo cáo khả năng cung ứng và giá do đơn vị công bố cho 186 loại kit test SARS-CoV-2. Nhìn chung giá test phụ thuộc vào nhiều yếu tố thị trường như: nguồn gốc quốc gia, doanh nghiệp sản xuất, thời điểm đặt hàng và số lượng đặt hàng...

Thông thường, giá kit test sản xuất tại một số nước châu Á rẻ hơn giá kit test sản xuất tại các nước châu Âu, Mỹ. Thời điểm dịch diễn biến căng thẳng, nhu cầu nhiều hơn khả năng cung ứng thì giá cao.
Hiện nay, Bộ Y tế đang xây dựng Thông tư hướng dẫn giá dịch vụ xét nghiệm phát hiện SARS-CoV-2, áp dụng với các cơ sở y tế khi thực hiện xét nghiệm cho người bệnh đến khám chữa bệnh (kể cả người có bảo hiểm y tế và người không có bảo hiểm y tế) và đã xin ý kiến các bộ ngành, đăng tải trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ Y tế để lấy ý kiến rộng rãi nhân dân.
Tại cuộc họp, nhấn mạnh vấn đề giá xét nghiệm SARS-CoV-2 được dư luận rất quan tâm, do có nhiều mức giá khác nhau, đại diện các bộ, ngành cho rằng điều này có nguyên nhân khách quan là do giá xét nghiệm phụ thuộc nhiều vào giá mua kit test, trong khi giá mặt hàng này tăng giảm theo diễn biến của thị trường.

Thời điểm dịch mới bùng phát trên toàn cầu không có kit test để mua, nhưng hiện nay nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đã sản xuất được, nên giá kit test có xu hướng ngày càng giảm.
Tình hình dịch bệnh hiện nay đã cơ bản được kiểm soát, cả nước đang chuyển sang giai đoạn thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, các doanh nghiệp đang khôi phục và phát triển sản xuất trở lại, do đó bên cạnh câu chuyện về giá kit test, Bộ Y tế cũng cần thường xuyên cập nhật, rà soát, hướng dẫn về chuyên môn, điều chỉnh phương thức xét nghiệm cho phù hợp với điều kiện bình thường mới;

Tăng cường kiểm tra việc thực hiện ở cơ sở; cho phép doanh nghiệp tự mua kit test nhanh (trong nước hoặc nhập khẩu), tự test nhanh cho người lao động và tự chịu trách nhiệm…
Các ý kiến cũng cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, giá kit test có xu hướng ngày càng giảm, do có nhiều nhà sản xuất, cho nên chỉ cần đưa mặt hàng kit test vào danh mục kê khai giá, không cần đưa vào diện bình ổn giá.

Bộ Y tế đưa giá kit test vào tính chi phí xét nghiệm, quy định trong dự thảo Thông tư hướng dẫn giá dịch vụ xét nghiệm phát hiện SARS-CoV-2; đồng thời có kỹ thuật thể hiện phù hợp để thích ứng linh hoạt với diễn biến giá kit test trên thị trường.
Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, trong thời gian qua, để ngăn chặn dịch COVID-19, bên cạnh yếu tố chuyên môn, Bộ Y tế và các địa phương đã chủ động, áp dụng các quy định của pháp luật để bảo đảm vật tư y tế, test, sinh phẩm,… phục vụ công tác phòng chống dịch.

Tuy nhiên, do yêu cầu cấp bách, giá kit test thay đổi theo diễn biến thị trường, rải giá rộng, nhiều đơn nhập khẩu … nên việc cấp phép đăng ký lưu hành/ giấy phép nhập khẩu bị ảnh hưởng.
Bên cạnh đó, do tập trung chống dịch nên việc cung cấp thông tin của Bộ Y tế cho xã hội có lúc còn chưa kịp thời, dễ tiếp nhận, dẫn đến những cách hiểu khác nhau… Phó Thủ tướng đề nghị, thời gian tới, Bộ Y tế tiếp tục đơn giản hóa thủ tục cấp phép nhập khẩu, cấp giấy đăng ký lưu hành theo đúng quy định của pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh kit test, đảm bảo yêu cầu công tác phòng, chống dịch trong tình hình mới.

Đồng thời, tổ chức mua sắm kit test, sinh phẩm, vật tư y tế,... theo đúng yêu cầu, kịch bản chống dịch đã đề ra, không để thiếu, không để bị động. Bộ Y tế, Bộ Tài chính nghiên cứu các biện pháp trong quản lý điều hành giá, bảo đảm công khai, minh bạch.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Y tế tiếp thu các ý kiến sớm ban hành Thông tư quy định về giá dịch vụ xét nghiệm, bảo đảm phù hợp với thực tiễn, dễ triển khai áp dụng; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các yếu tố hình thành giá để kịp thời phát hiện, điều chỉnh những điểm chưa hợp lý, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật./.