Quảng Ninh: Người dân mong sớm giải quyết tranh chấp đất rừng trên đảo Vĩnh Thực

Người dân đốt thực bì để có đất trồng rừng làm ảnh hưởng đến rừng thông. Ảnh: TTXVN phát

Trước thông tin hiện nay, nhiều cánh rừng trồng thông theo Dự án 661 (Dự án trồng mới 5 triệu ha rừng theo Quyết định 661/QĐ-TT của Thủ tướng Chính phủ) trên ở đảo Vĩnh Thực bị người dân chặt phá, đốt thực bì “quá mức” để có đất trồng keo, bạch đàn, UBND thành phố Móng Cái (Quảng Ninh) đã yêu cầu chính quyền cơ sở báo cáo cụ thể vụ việc; kiểm tra lại thực trạng quản lý, khai thác và sử dụng đất rừng ở địa phương.
Chủ tịch UBND xã Vĩnh Trung Nguyễn Xuân Hồng thừa nhận công tác tuyên truyền chính sách pháp luật về quản lý sử dụng rừng trên địa bàn còn hạn chế. Trong khi chính quyền địa phương chưa có chủ trương, chưa chấp thuận đề nghị được cấp đổi từ đất rừng Dự án 661 sang rừng sản xuất, người dân địa phương đã tự ý chặt bỏ cây, hoặc phát thực bì tại khu đất của gia đình đã bị cháy để có đất trồng mới các cây trồng sản xuất khác… Vụ việc phát sinh do có sự tranh chấp về rừng thông của Dự án 661 và đất rừng đã được giao cho người dân.
Trước đó, năm 1990, tại xã Vĩnh Trung có 159 hộ được giao đất, giao rừng với tổng diện tích hơn 900 ha để khoanh nuôi, bảo vệ, trồng rừng. Từ năm 2002-2006, trên địa bàn xã có Dự án 661 của Bộ đội Biên phòng Quảng Ninh được UBND tỉnh giao đất để thực hiện dự án.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện dự án, cơ quan chức năng không thực hiện việc thu hồi quyết định giao đất, giao rừng của các hộ dân trong vùng dự án nên xảy ra tình trạng trồng rừng của Dự án 661 lấn lên phần diện tích đất rừng đã giao cho nhân dân. Vì vậy, khi chuyển giao rừng Dự án 661 về cho chính quyền cơ sở quản lý thì xuất hiện tình trạng tranh chấp.

Cụ thể, năm 2013, trên địa bàn xã Vĩnh Trung phát sinh vụ việc một số hộ dân được giao đất, giao rừng từ năm 1990 tranh chấp với đất rừng trồng của Dự án 661 đã được giao chính quyền sở tại.

Một số hộ dân xuất trình giấy tờ giao đất, có hộ dân đã trồng một số cây khác xen vào rừng thông của Dự án 661 hoặc tự nhận có trồng rừng thông trong vùng rừng trồng Dự án 661.

Nhiều cây thông bị chết cháy và được chặt hạ để lấy đất trồng keo, bạch đàn. Ảnh: TTXVN phát

Các hộ dân (có giấy tờ giao đất) trên đảo Vĩnh Thực cũng cho rằng, gia đình họ từ trước đến nay đã bỏ công ra trông coi, bảo vệ; có hộ tự bỏ vốn ra trồng xen kẽ thông và keo hay trồng lại các diện tích đất trống, rừng thông đã bị cháy, chết. Nhiều chủ rừng có giấy tờ giao đất tự nhận là chủ sở hữu rừng thông nên họ tự quyết định việc khai thác.
Đặc biệt, từ năm 2017-2020, trên địa bàn xã Vĩnh Trung có một số hộ dân thu hoạch rừng mang lại hiệu quả kinh tế. Do vậy, một số hộ đã được giao đất, giao rừng năm 1990 tiến hành xử lý thực bì (phát băng và đốt) và trồng lại rừng mới với các cây keo, bạch đàn. Một số hộ khác thấy vậy cũng làm theo, khiến tình trạng đốt thực bì rừng có thông để trồng cây keo, bạch đàn gia tăng.
UBND xã Vĩnh Trung cũng xác nhận, nhiều đồi thông trên đảo Vĩnh Thực đã bị chặt hạ bởi bị chết cháy từ nhiều năm trước. Người dân chặt hạ thông chết cháy để trồng rừng mới, phát triển kinh tế gia đình.
Để giải quyết triệt để vấn đề này, người dân trên đảo Vĩnh Thực mong chính quyền các cấp, ngành khẩn trương vào cuộc, xác định rõ ranh giới giữa đất trồng rừng Dự án 661 và đất giao cho người dân để xử lý dứt điểm; đồng thời, sớm thực hiện Đề án giao đất giao rừng trên địa bàn.

Tuy nhiên, việc xử lý trên còn chậm do hồ sơ về việc giao đất, giao rừng cho dân và giao đất cho Dự án 661 chỉ được lưu trữ sơ sài, không cập nhật quá trình sử dụng đất sau giao và sau khi thực hiện Dự án 661.
UBND xã Vĩnh Trung đề xuất phương án: Giao lại đất rừng theo hiện trạng sử dụng và giao lại theo vị trí đã giao trước kia. Đối với các vị trí đất rừng chưa giao, cần lập quy hoạch và tổ chức giao đất cho người dân bằng hình thức bốc thăm. Như vậy, vừa thuận lợi cho công tác quản lý nhà nước về rừng, vừa hài hòa lợi ích cho người dân quản lý và phát triển kinh tế rừng hiệu quả cao.
Dự kiến, riêng xã Vĩnh Trung sẽ thực hiện đề án giao đất, giao rừng với tổng diện tích là 373,2ha; trong đó, hộ gia đình quản lý là 294,2ha, UBND xã quản lý là 79,03ha./.