Rộn ràng hội thi Bò đẹp ở xã biên giới Phố Bảng

Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động của Lễ hội Hoa Tam giác mạch Đồng Văn năm 2025.

Phố Bảng, vùng đất biên giới quanh năm gió lạnh và sương mù, được biết đến với những nếp nhà trình tường vàng đặc trưng, những con đường men theo sườn đá và lối sống mộc mạc, nghĩa tình của bà con người Mông. Chăn nuôi bò từ lâu không chỉ là sinh kế mà còn là tài sản quý của mỗi gia đình, gắn bó với phong tục, nếp sống và cả đời sống văn hóa vùng cao.

Ngay từ sáng sớm, bà con đã dắt bò vượt qua những con dốc đá để kịp giờ khai mạc. Với 74 con bò từ 37 thôn được tuyển chọn kỹ lưỡng đã tạo nên khung cảnh náo nhiệt giữa thung lũng, nơi tiếng người, tiếng bò hòa cùng tiếng loa nhộn nhịp.

Ông Giàng Mí Say, Phó Chủ tịch UBND xã Phố Bảng (Tuyên Quang), Trưởng ban tổ chức hội thi cho biết, hội thi không chỉ nhằm tôn vinh giống bò vàng địa phương mà còn giúp gìn giữ lối sống chăn nuôi truyền thống của bà con vùng cao. Qua đó, khuyến khích người dân áp dụng tiến bộ kỹ thuật, cải tạo giống nhưng vẫn giữ được những giá trị văn hóa lâu đời gắn với nghề nuôi bò của người Mông. UBND xã Phố Bảng sẽ tiếp tục duy trì hội thi này hàng năm để tạo sân chơi cho người dân cũng như phát triển du lịch, thu hút du khách tham quan và trải nghiệm.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Phố Bảng, để có được những con bò đạt tiêu chuẩn tham dự hội thi, bà con Phố Bảng không chỉ chuẩn bị trong vài tuần hay vài tháng mà cả thời gian dài. Nhiều gia đình bắt đầu chọn giống, nuôi dưỡng từ 2 - 3 năm trước, coi đó là khoản đầu tư lớn của gia đình.

Giống bò vàng địa phương khỏe mạnh, chân cao, lưng thẳng, thể trạng cân đối luôn được ưu tiên lựa chọn từ khi còn nhỏ. Sau khi chọn được con giống ưng ý, người dân bắt đầu quá trình chăm sóc từ khẩu phần thức ăn, cỏ tươi, bổ sung khoáng chất đến việc giữ chuồng trại khô thoáng, sạch sẽ để bò phát triển tốt.

"Bà con vùng cao còn có thói quen chải lông cho bò mỗi ngày, không chỉ để bò trông bóng mượt hơn mà còn giúp kích thích tuần hoàn máu, tránh ký sinh trùng và tạo sự gần gũi giữa người với vật nuôi. Trước ngày hội thi, nhiều gia đình thức dậy từ tinh mơ để tắm bò bằng nước ấm, phơi nắng nhẹ cho khô lông rồi chải lại thật mượt. Việc rèn bò quen đi đường dài, đứng yên khi đo chiều cao - chiều dài cũng được thực hiện từ sớm", Phó Chủ tịch UBND xã Phố Bảng cho hay.

Chính sự tỉ mỉ và tình cảm gắn bó ấy đã giúp những con bò dự thi không chỉ đẹp về hình thức, khỏe về thể chất mà còn phản ánh cả quá trình lao động bền bỉ, cẩn trọng của người dân Phố Bảng - nơi nghề chăn nuôi bò gắn liền với văn hóa, nếp sống vùng cao nguyên đá.

Hội thi được tổ chức với 2 nội dung chính, gồm phần thi bò đực và bò cái. Mỗi nội dung đều trải qua các bước chấm điểm ngoại hình và thông số kỹ thuật theo quy định. Kết thúc hội thi, phần bò đực trao 1 giải Nhất, 3 giải Nhì, 3 giải Ba và hàng chục giải Khuyến khích; phần bò cái cũng có cơ cấu giải thưởng tương tự.

Tại khu vực chấm điểm, anh Thào Mí Pó, thôn Phố Là B, xã Phố Bảng vui mừng khi con bò cái 3 năm tuổi của mình giành giải Nhất. Anh chia sẻ: “Nhà tôi nuôi bò từ bao đời. Con bò đoạt giải này tôi sẽ để lại để nhân giống, mong tạo được đàn bò khỏe hơn cho gia đình và cả thôn. Quan trọng nhất, qua cuộc thi tôi được giao lưu và học thêm cách chăm sóc bò tốt hơn”.

Sự kiện đặc biệt này cũng thu hút du khách từ nhiều nơi. Anh Trần Đình Thịnh, du khách từ phường Hà Giang 1 (Tuyên Quang) lần đầu tiên trải nghiệm hội thi bò vùng cao thích thú nói: “Tôi ấn tượng với cảnh người Mông dắt bò đi thi trên những con đường đá. Hội thi vừa vui vừa mang đậm bản sắc vùng cao nguyên. Đến đây, tôi hiểu thêm về đời sống của bà con biên giới Phố Bảng và trân trọng hơn công sức họ bỏ ra cho từng con bò. Năm sau tôi lại đưa thêm nhiều người thân, bạn bè đến đây để tham dự".

Hội thi khép lại khi nắng chiều rót xuống thung lũng Phố Bảng. Những chủ bò trở về trên con đường đá quen thuộc, mang theo niềm vui, kinh nghiệm và cả niềm tự hào về đàn bò của mình.

Đây còn là dịp để tôn vinh nghề chăn nuôi truyền thống, nét văn hóa vùng cao nguyên đá và khẳng định khát vọng vươn lên của người dân nơi cực Bắc của tỉnh Tuyên Quang.