Sự kiện kinh tế thế giới nổi bật tuần qua

1. Thỏa thuận khung Mỹ-Trung mở đường cho giải quyết căng thẳng thương mại. Sau hai ngày đàm phán cấp cao tại London (Anh), Mỹ và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận khung then chốt. Điểm đột phá quan trọng của cuộc đàm phán là sự đồng thuận về khuôn khổ thực thi các thỏa thuận đã đạt được giữa lãnh đạo hai nước trong cuộc điện đàm ngày 5/6 và tại cuộc gặp ở Geneva (Thụy Sỹ) trước đó. Thỏa thuận khung này được kỳ vọng sẽ tháo gỡ các nút thắt trong quan hệ thương mại song phương, đặc biệt là vấn đề đất hiếm và nam châm.

2. Giá dầu tăng lên mức cao nhất trong 3 năm sau cuộc không kích quy mô lớn của Israel vào các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran. Ngày 13/6, giá một thùng dầu thô Brent Biển Bắc (loại 159 lít/thùng) giao tháng Tám đã tăng hơn 13%, mức tăng trong một ngày lớn nhất kể từ tháng 3/2022, sau khi Nga bắt đầu tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Giá dầu thô WTI của Mỹ tăng tới 14%, mức tăng mạnh nhất trong vòng 5 năm qua. Sự leo thang quân sự ở Trung Đông đang làm gia tăng lo ngại của các nhà đầu tư về nguồn cung dầu trên thị trường toàn cầu.

3. Mỹ áp thuế 50% với hàng loạt sản phẩm phái sinh từ thép. Bộ Thương mại Mỹ ngày 12/6 (giờ địa phương) thông báo bổ sung các sản phẩm phái sinh từ thép vào đối tượng áp thuế 50%. Các mặt hàng mới bị đưa vào danh sách bị áp thuế này bao gồm tủ lạnh, máy sấy, máy giặt, máy rửa bát, tủ đông, bếp nấu, lò nướng, máy xử lý rác thực phẩm. Các sản phẩm mới được bổ sung sẽ bị áp thuế từ ngày 23/6.

4. Xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc đạt đỉnh một năm. Lượng đất hiếm xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng Năm đã tăng 23% so với tháng trước đó, đạt 5.864,60 tấn, mức cao nhất trong vòng một năm. Theo số liệu hải quan, trong 5 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu nhóm 17 khoáng sản của Trung Quốc đã tăng lên 24.827 tấn, từ mức 24.266,5 tấn cùng kỳ năm ngoái. Đà tăng này diễn ra bất chấp việc Trung Quốc áp đặt các biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với một số khoáng sản quan trọng, gây ra tình trạng thiếu hụt trên toàn cầu. 

5. Giá vàng thế giới tiến sát mức kỷ lục 3.500,05 USD/ounce đạt được hồi tháng 4/2025. Giá vàng tăng 1,3% lên 3.428,10 USD/ounce phiên 13/6, trong bối cảnh các nhà đầu tư tìm kiếm các tài sản an toàn, do các cuộc không kích của Israel nhằm vào Iran đã làm dấy lên lo ngại về nguy cơ xung đột lan rộng ở Trung Đông. Bất ổn địa chính trị cùng kỳ vọng giảm lãi suất tại Mỹ đã củng cố sức hấp dẫn của vàng. Ngân hàng Goldman Sachs dự báo nhu cầu mua vàng mạnh từ các ngân hàng trung ương sẽ góp phần đẩy giá vàng vượt ngưỡng 3.700 USD/ounce vào cuối năm 2025 và 4.000 USD/ounce vào giữa năm 2026.

6. Giá bạc thế giới vượt ngưỡng 36 USD/ounce, bước ngoặt lịch sử sau hơn một thập kỷ đi ngang. Nhu cầu kim loại quý này tăng vọt sau khi Chính phủ Anh ban hành quy định bắt buộc lắp đặt tấm pin Mặt Trời cho gần như toàn bộ nhà xây mới. Nhu cầu bạc toàn cầu vốn đã bị dồn nén, nay càng thêm căng thẳng do sự gia tăng mạnh mẽ trong các lĩnh vực công nghiệp, quân sự, hàng không, trí tuệ nhân tạo (AI), robot và pin thế hệ mới.

7. Nippon Steel mua lại U.S. Steel sau 18 tháng thương lượng. Ngày 13/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức phê chuẩn thương vụ tập đoàn thép Nippon Steel (Nhật Bản) mua lại tập đoàn thép Mỹ U.S. Steel trị giá 14,9 tỷ USD. Trước đó, Tổng thống Trump ký một sắc lệnh hành chính nêu rõ thương vụ chỉ được tiến hành nếu các bên ký kết một thỏa thuận với Bộ Tài chính Mỹ để giải quyết các lo ngại về an ninh quốc gia.

8. Hãng hàng không giá rẻ Jetstar Asia sẽ ngừng hoạt động từ ngày 31/7. Hãng hàng không có trụ sở tại Singapore này sẽ tiếp tục khai thác các chuyến bay trong 7 tuần tới với lịch trình giảm dần trên mạng lưới quốc tế đường ngắn ra khỏi Singapore trước ngày hoạt động cuối cùng 31/7/2025. Quyết định ngừng hoạt động của Jetstar Asia được đưa ra vào thời điểm phí sân bay và chi phí hàng không leo thang, trong khi cạnh tranh ngày càng tăng trong khu vực.

9. Ra mắt mô hình AI tư duy đầu tiên của châu Âu. Ngày 10/6, công ty khởi nghiệp Mistral (Pháp) đã ra mắt mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) tư duy đầu tiên tại châu Âu - loại mô hình sử dụng tư duy logic để đưa ra câu trả lời. Đây là bước đi nhằm giúp Mistral bắt kịp các đối thủ Mỹ và Trung Quốc đang dẫn đầu trong cuộc đua phát triển AI. Khác với các công ty như OpenAI hay Google của Alphabet - vốn sử dụng mô hình độc quyền, Mistral chọn hướng đi riêng bằng cách phát hành một số mô hình mã nguồn mở.