Tác nhân gây lũ: Thủy điện nhỏ có phải nguyên nhân?
Thời gian vừa qua, có nhiều thông tin cho rằng việc các công trình thủy điện nhỏ ảnh hưởng đến môi trường và phá rừng là tác nhân gây ra lũ lụt nặng nề ở miền Trung. Từ đó, nhiều ý kiến đặt ra cần loại bỏ các dự án thủy điện nhỏ. Để làm rõ vấn đề này, ngày 30/10, tại Hà Nội Hội Truyền thông số Việt Nam tổ chức đã tổ chức tọa đàm “Thủy điện nhỏ và vấn đề lũ lụt”.
*Thủy điện giúp giữ nước
Theo ông Vũ Thanh Ca, Khoa môi trường, Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, báo cáo của Nhóm công tác châu Âu về đập và lũ lụt cho thấy, các đập thủy điện, thủy lợi giúp giảm nhẹ lũ lụt rất lớn. Các hồ lớn, dự báo tốt có thể xả nước trước khi lũ lụt sẽ giúp giảm rất nhiều lũ lụt ở hạ du. Thủy điện ở Việt Nam mới chiếm tỷ lệ còn ít, như Na Uy, thủy điện tới hơn 90%, New Zealand tới 75%...
Tại Việt Nam, hiện đã có quy định vận hành hồ chứa. Khi mưa về, các hồ sẽ xả nước tới mức đón lũ. Nhưng khi mưa lớn, lượng nước về hồ lớn, nước trong hồ dâng lên tới ngưỡng xả, hồ bắt đầu xả nước để giảm tốc độ nước dâng trong hồ. Các hồ thủy điện này xả nước với lưu lượng bằng lưu lượng nước đổ về hồ.
“Thủy điện không thể xả quá lượng nước đổ về vì nó vẫn cần tích nước phục vụ phát điện. Nước trong hồ là tài sản, là tiền nên không có chuyện các nhà quản lý nhà máy xả bừa bãi để gây ngập lụt ở hạ du. Do vậy, nói các hồ xả lũ gây ngập lụt trong thời gian vừa qua là hoàn toàn không đúng”, ông Ca nói.
Ngoài ra, ông Ca cũng cho rằng, các hồ thủy điện có tác dụng trữ nước khi lũ về tốt hơn rừng. Rừng ở Việt Nam là rừng nguyện sinh, giữ được lượng nước trên cây, các tầng đất... Tổng lượng nước đánh giá mà rừng có thể chứa được cũng không phải quá lớn, tạm tính nhỏ hơn 200 ml (tương đương 0,2m) có thể chứa được. Hồ thủy điện với mức đón lũ 4m nước, trong khi rừng chỉ tích được tối đa 0,2m. Như vậy, 4m nước so với 0,2m thì gấp rất nhiều lần tích nước.
Tuy nhiên, ông Ca cũng không phủ nhận có thực tế phá rừng để làm thủy điện, làm đường bao quanh công trình, nhà máy một cách trái quy định.
Thuỷ điện nhỏ miền Trung với các hồ chứa nhỏ tích được rất ít nước, không phát điện được lâu. Nhưng khi điện gió, điện mặt trời không phát điện được thì thuỷ điện có thể phát bù, hoà lưới. Đây là loại điện giúp ổn định an ninh năng lượng.
Các chuyên gia cũng cho rằng, thuỷ điện nhỏ có thể điều hoà những trận lũ nhỏ, cục bộ nhưng hầu như không có tác động với lũ xảy ra trên diện rộng, cực đoan, như những trận mưa lũ xảy ra tại miền Trung vừa qua.
Theo ông Nguyễn Tài Sơn, chuyên gia tư vấn xây dựng các công trình thủy điện, nhìn chung các hồ thủy điện nhỏ đều có rất ít, hoặc không có khả năng điều tiết lũ, tích nước. Dù vậy, tại miền Trung, các hồ thủy điện cũng đã góp phần không nhỏ vào việc cắt lũ, như hồ Quảng Trị cắt 21%, Hương Điền cắt tới 45% đỉnh lũ, hồ Bình Điền 42,3%, Sông Bung 4 cắt 42,7%, Đăk Mi 4 cắt 74,7%, đặc biệt trận lũ ngày hôm qua, hồ Sông Tranh 2 cắt tới hơn 50%...
Trao đổi với báo chí, ông Đỗ Đức Quân, Phó cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo – Bộ Công Thương cho rằng, hiện các công trình thủy điện khi đưa vào xây dựng phải trải qua nhiều thủ tục liên quan đến Luật Xây dựng, Luật Điện lực...
“Dư luận không đồng thuận với thủy điện vì lý do gây lũ, tôi cho rằng không chính xác, có thể do thông tin chưa đến với người dân đầy đủ nên cũng có những thông tin sai lệch. Bộ Công Thương đã dừng không bổ sung quy hoạch các dự án thủy điện nhỏ dưới 3 MW, các dự án ảnh hưởng đất rừng, đất lúa, môi trường từ nhiều năm. Tuy nhiên, liên quan vấn đề thủy điện, các địa phương cũng cần đánh giá lại, với tình hình cực đoan thời tiết như hiện nay, cần có kế hoạch xây dựng ra sao để phát triển về sau”, ông Quân nói.
*Thủy điện gây sạt lở?
Liên quan đến vụ sạt lở tại Quốc lộ 71, gần khu vực thủy điện Rào Trăng 3 (Thừa Thiên - Huế), ông Quân cho hay, sự cố xảy ra trên Quốc lộ 71 và mái taluy, cách công trình Rào Trăng 3 vài trăm mét. Còn tại công trình Rào Trăng 3, đến nay, các công trình chính, đập, nhà máy... đều không gặp vấn đề gì. Với các công trình như Rào Trăng 3, Bộ luôn quan tâm đến mái dốc, mái công trình, mái phía đập đều phải được kiểm tra, đảm bảo an toàn.
Trả lời câu hỏi tại sao Rào Trăng 3 lại gây ra tai nạn như vậy? Dự án này trước đó đã có thông tin cảnh báo, ông Nguyễn Tài Sơn, cho rằng, trong quá trình làm dự án, các đơn vị tư vấn, thi công đều xác định các biện pháp để xử lý. Thực tế là cho đến nay, việc sạt lở chỉ xảy ra ở đường Quốc lộ 71. Còn công trình thủy điện vẫn an toàn. Tiêu chuẩn an toàn của đường là không thể bằng với thủy điện, nên khó trụ lại được khi lũ lớn đi qua.
Ông Sơn khuyến nghị: “Dù vậy, hồ chứa chính là hạng mục quan trọng, ảnh hưởng môi trường, an toàn , vì vậy cần xem xét kỹ lưỡng khi quyết định cho phép đầu tư ở các dự án sau này”.
Về vấn đề xây dựng các dự án thủy điện trong tương lai, ông Vũ Thanh Ca cũng cho rằng, cần hết sức thận trọng khi thiết kế và thi công xây dựng thủy điện. Phải lập thẩm định và phê duyệt dự án một cách nghiêm túc báo cáo đánh giá tác động môi trường, có kế hoạch giảm thiểu tác động môi trường của hồ, đập thủy điện để đảm bảo xem xét, giảm thiểu mọi nguy cơ tác động môi trường mà thủy điện đem lại.
Ngoài ra, các dự án đập thủy điện cần thiết kế và xây dựng các cửa xả đáy để thường xuyên xả bùn cát về hạ nguồn. Đây cũng là nguồn tài nguyên có thể tận dụng. Đồng thời, xây dựng, phê duyệt và tổ chức thực hiện quy trình xả lũ không làm gia tăng nguy cơ lũ và tác động ít nhất tới hệ sinh thái.../.
- Từ khóa :
- Thủy điện
- bộ công thương
- ngập lụt
- rào trăng 3
Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Cứu hộ công nhân Thủy điện Đắk Mi 2: 10 người thoát ra khu vực bị mắc kẹt
14:30' - 30/10/2020
Sáng 30/10, khoảng 10 người đã đu dây ròng rọc qua sông Đăk Mi, vượt 3 km đường rừng để ra thoát ra ngoài và đi về trung tâm xã Phước Công, huyện Phước Sơn, Quảng Nam.
-
Kinh tế Việt Nam
Cứu hộ công nhân Thủy điện Đắk Mi 2: Thời tiết thuận lợi cho việc tìm kiếm cứu nạn
14:07' - 30/10/2020
Do giao thông bị chia cắt, các lực lượng tìm kiếm cứu nạn phải chia thành một mũi để băng rừng tiếp cận khu vực xã Phước Lộc, huyện Phước Sơn.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Diễn đàn VBF: Đầu tư nước ngoài đóng vai trò then chốt trong phục hồi kinh tế
10:19'
Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) là cơ chế đối thoại liên tục và chặt chẽ giữa Chính phủ Việt Nam với cộng đồng doanh nghiệp.
-
Kinh tế Việt Nam
Thúc đẩy hợp tác địa phương giữa Việt Nam và Mỹ
08:34'
Ngày 18/3, Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ đã có buổi làm việc với ông Kevin Andersen - Bộ trưởng Thương mại bang Maryland (Mỹ) và cũng là đại diện doanh nghiệp của bang.
-
Kinh tế Việt Nam
Chấp thuận chủ trương đầu tư xây dựng khu công nghiệp Dốc Đá Trắng
07:00'
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái vừa ký Quyết định số 234/QĐ-TTg chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Dốc Đá Trắng, tỉnh Khánh Hòa (Dự án).
-
Kinh tế Việt Nam
Hiện thực hóa mục tiêu thành phố thông minh, kết nối khu vực và thế giới
21:47' - 18/03/2024
Việc đẩy mạnh chuyển đổi số của thành phố Hà Nội đang góp phần giúp hiện thực hóa mục tiêu thành phố thông minh, kết nối khu vực và thế giới.
-
Kinh tế Việt Nam
Pacific Airlines thông tin về việc trả lại tàu bay, chuyển khách sang bay Vietnam Airlines
21:40' - 18/03/2024
Pacific Airlines đang tiến hành tái cấu trúc đội bay và mạng đường bay để đảm bảo và gia tăng hiệu quả hoạt động trên cơ sở tạm dừng khai thác tại một số đường bay.
-
Kinh tế Việt Nam
Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Dương Văn An
21:38' - 18/03/2024
Đồng chí Dương Văn An, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc nhiệm kỳ 2020-2025.
-
Kinh tế Việt Nam
Tiếp tục nghiên cứu thí điểm mở rộng sử dụng cát biển làm nền đường
20:02' - 18/03/2024
Bộ Giao thông Vận tải vừa có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố về một số kết quả, nội dung chính việc thí điểm sử dụng cát biển làm nền đường giao thông.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương: Cửa hàng xăng dầu phải lập hóa đơn điện tử từng lần cho khách hàng
19:54' - 18/03/2024
Bộ Công Thương vừa có văn bản hỏa tốc về việc thực hiện quy định về hóa đơn điện tử và cung cấp dữ liệu hóa đơn điện tử theo quy định.
-
Kinh tế Việt Nam
Phiên họp thứ 31, Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Mở rộng miễn thị thực để thu hút khách quốc tế đến Việt Nam
18:47' - 18/03/2024
Tại phiên chất vấn, nhiều cử tri đề xuất Chính phủ mở rộng diện miễn thị thực đơn phương cho công dân từ các nước có nền kinh tế phát triển cao hơn Việt Nam, đặc biệt là những nước phương Tây.