Tháo gỡ khó khăn từ định dạng lại sản lượng gạo xuất khẩu
“Thay vì phải chạy đôn chạy đáo tìm đường xuất khẩu, bất chấp giá cả, chất lượng… như hiện nay, Việt Nam cần định dạng lại sản lượng gạo hàng hóa cho xuất khẩu với định hướng trong ngắn hạn đến năm 2020, chỉ nên xuất khẩu ở mức 2 – 3 triệu tấn/năm thay vì 7 – 8 triệu tấn/năm như hiện nay”.
Đây là một trong những giải pháp đáng chú ý được Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đưa ra tại Hội thảo về định hướng phát triển thị trường nhập khẩu gạo của Việt Nam , do Bộ Công Thương tổ chức tại Tp.Hồ Chí Minh ngày 13/12.
Thị trường gặp khó
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, khoảng 70% lượng gạo xuất khẩu mỗi năm của Việt Nam được bán tại thị trường châu Á, trong đó Trung Quốc là thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất, tiếp đến là các quốc gia trong khu vực ASEAN gồm Philippines, Indonesia và Malaysia. Tuy nhiên, hiện xuất khẩu gạo của Việt Nam sang những thị trường này đang chững lại.
Ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch VFA phân tích, những năm trước đây, 3 nước trong khu vực ASEAN nói trên đã nhập khoảng 2-3 triệu tấn gạo từ Việt Nam nhưng năm nay, lượng gạo xuất khẩu sang cả ba thị trường này chỉ còn khoảng 10%. Nguyên nhân chủ yếu là do Chính phủ các nước này có những chính sách quyết đoán về an ninh lương thực và đã đạt được những kết quả nhất định ban đầu; từng bước tự cân đối lương thực trong nước, giảm phụ thuộc vào gạo nhập khẩu.
Riêng thị trường Trung Quốc, với những chính sách về kiểm dịch mới được đưa ra, đặc biệt là Nghị định thư về xuất khẩu gạo và cám gạo giữa Việt Nam – Trung Quốc vừa được công bố giữa năm nay thì đây không còn là thị trường dễ tính nữa.
Đồng quan điểm trên, ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, trên thị trường thế giới, gạo là một mặt hàng rất hạn chế, gặp nhiều khó khăn trong hoạt động xuất nhập khẩu.
Đa số các nước đều có biện pháp bảo hộ đối với mặt hàng này và thuế nhập khẩu thường ở mức cao nhất. Đơn cử như Hàn Quốc thuế nhập khẩu gạo lên đến 500%, Nhật Bản là 800%. Không chỉ vậy, các quy định về hạn ngạch thuế quan, an toàn vệ sinh thực phẩm, hàng rào kỹ thuật… là những lý do được các nước đưa ra nhằm bảo hộ sản xuất trong nước.
Mặt khác, hiện 90% lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam là từ Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, vụ Đông Xuân 2015-2016 vừa qua, hạn hán, xâm nhập mặn đã khiến sản lượng sụt giảm trên 1 triệu tấn. Với sự biến đổi khí hậu, nước biển dâng kèm theo những đập thủy điện đang được xây ở thượng nguồn sông Mê Kông như hiện nay, sản xuất lúa ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Điều này sẽ ảnh hưởng đến sản xuất cũng như xuất khẩu của ngành lúa gạo nếu Việt Nam không định dạng lại ngành hàng này trong thời gian tới.
Trong bối cảnh đó, đại diện VFA cho rằng, Việt Nam cần định dạng lại sản lượng gạo hàng hóa cho xuất khẩu. Với định hướng trong ngắn hạn đến năm 2020, chỉ nên xuất khẩu ở mức 2 - 3 triệu tấn/năm thay vì 7 - 8 triệu tấn/năm như hiện nay.
Xây dựng vùng nguyên liệu chất lượng cao
Việc định dạng lại thị trường cũng được các doanh nghiệp trực tiếp làm công tác xuất khẩu đồng tình. Dưới góc độ của doanh nghiệp, ông Phạm Thái Bình, Giám đốc Công ty TNHH Trung An (Cần Thơ) cho rằng, trước đây, do bối cảnh lịch sử nên nền sản xuất lúa gạo chỉ tập trung vào năng xuất, sản lượng mà bỏ quên vấn đề chất lượng và thị trường.
“Muốn phát triển được thị trường, Việt Nam phải có những sản phẩm gạo có tính cạnh tranh, đảm bảo 3 yếu tố: ngon, sạch và rẻ. Đặc biệt, gạo sạch là xu thế tiêu dùng không chỉ của thế giới mà ngay cả người dân trong nước. Thời gian gần đây, nhiều người tiêu dùng trong nước chọn mua gạo Campuchia vì tin rằng đó là gạo sạch, dù giá đắt hơn so với nhiều loại gạo sản xuất trong nước”, ông Bình nói.
Để đảm bảo 3 tiêu chí trên, theo ông Phạm Thái Bình, phải bắt nguồn từ khâu sản xuất, có những cánh đồng lớn và vùng nguyên liệu ổn định để sản xuất theo chuỗi giá trị gia tăng. Để làm được điều này, không cần phải tìm giải pháp nào khác, chỉ cần làm đúng chủ trương theo Quyết định 62 của Thủ tướng Chính phủ về khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản, xây dựng cánh đồng lớn.
Ngoài việc định dạng lại sản lượng hàng hóa, ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch VFA nhấn mạnh, để tháo gỡ khó khăn cho ngành lúa gạo hiện nay, cần tổ chức lại sản xuất ngành hàng lúa, gạo theo hướng đi vào chiều sâu là nâng cao chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong ngắn hạn, cần xây dựng vùng nguyên liệu an toàn và có thể truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, cân đối sản lượng lúa, gạo hàng hóa phù hợp với nhu cầu tiêu thụ của thị trường và vượt qua thách thức kép về nước.
Từ đó, định dạng lại 3 vùng sinh thái có tiềm năng lợi thế sản xuất lúa, gạo; trong đó, khai thác triệt để 2 vùng sinh thái nước ngọt (Tứ giác Long Xuyên, Đồng Tháp Mười) và vùng luân canh lúa - tôm (vùng giữa sông Tiền - sông Hậu (ven biển).
Tham dự chỉ đạo hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Tương Trần Quốc Khánh cho rằng, trong thời gian tới, ngành lúa gạo phải thay đổi tư duy sản xuất lúa gạo, định dạng lại sản lượng tối ưu, thay vì kiểu tự hào “xuất khẩu nhiều nhất” như hiện nay. Nhìn lại toàn cảnh thị trường thế giới, nếu một năm chỉ sản xuất dành cho xuất khẩu khoảng 4 triệu tấn, nhưng nếu giá trị tốt thì cũng mang lại giá trị tương đương với 6-7 triệu tấn.
Đồng thời, việc sản xuất phải hướng đến đảm bảo theo yêu cầu, tiêu chuẩn của từng thị trường. Bởi lúa gạo là ngành hàng được bảo hộ lớn nhất hiện nay nên mỗi thị trường có những quy định khác nhau về điều kiện nhập khẩu./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Doanh nghiệp đầu mối xuất khẩu gạo phải có vùng nguyên liệu
21:39' - 28/11/2016
Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng về việc đánh giá việc thực hiện Nghị định số 109/2010/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo.
-
Hàng hoá
Xuất khẩu gạo khó đạt mục tiêu
07:32' - 29/10/2016
Trung Quốc là thị trường chính và tiềm năng của xuất khẩu gạo Việt Nam, nhưng hiện đã hết quota nhập khẩu chính ngạch.
-
Hàng hoá
Xuất khẩu gạo đạt 4,2 triệu tấn
10:04' - 27/10/2016
Khối lượng gạo xuất khẩu trong cả nước tháng 10/2016 ước đạt 368.000 tấn, giá trị 164 triệu USD, đưa khối lượng xuất khẩu gạo 10 tháng ước đạt 4,2 triệu tấn.
-
Hàng hoá
Xuất khẩu gạo giảm hơn 16%, lượng hàng tồn kho vẫn đứng ở mức cao
13:36' - 29/09/2016
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, khối lượng xuất khẩu gạo 9 tháng qua ước đạt 3,76 triệu tấn, thu về 1,69 tỷ USD, giảm 16,4% về khối lượng và giảm 12,5% về giá trị so với cùng kỳ năm 2015.
-
Kinh tế Việt Nam
Tháng 7, xuất khẩu gạo đạt mức thấp nhất về lượng và giá trị
19:35' - 11/08/2016
So với cùng kỳ năm 2015, xuất khẩu gạo giảm hơn 118% về lượng và 95% về trị giá FOB. Đây là cũng là thời điểm xuất khẩu gạo đạt thấp nhất từ đầu năm đến nay.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Hà Nội thúc đẩy đầu tư nông nghiệp, xây dựng thương hiệu lúa Thủ đô
09:37'
Hà Nội chỉ đạo Sở Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương lập kế hoạch đầu tư đê điều, rà soát đất rừng, phát triển giống lúa mang thương hiệu Thủ đô, chuẩn bị cho nhiệm kỳ 2026–2030.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc với các tập đoàn kinh tế lớn của Brazil
07:42'
Sáng 6/7 theo giờ địa phương, tại thành phố Rio de Janeiro, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính làm việc với lãnh đạo các tập đoàn kinh tế hàng đầu Brazil.
-
Kinh tế Việt Nam
Mưa to, lũ lớn gây nhiều thiệt hại tại vùng núi phía Tây Nghệ An
18:59' - 06/07/2025
Một số gia đình phải di chuyển ra khỏi vị trí nguy hiểm đề phòng sạt lở, sụt trượt đất đá để đảm bảo an toàn.
-
Kinh tế Việt Nam
Nửa đầu năm 2025, Việt Nam đón gần 10,7 triệu lượt khách quốc tế
14:34' - 06/07/2025
Tổng lượng khách quốc tế đến Việt Nam trong nửa đầu năm 2025 đã tăng 20,7% so với cùng kỳ năm trước, vượt 25,7% so với cùng kỳ năm 2019 (thời điểm trước dịch COVID-19).
-
Kinh tế Việt Nam
Việt Nam và Brazil mở ra kỷ nguyên mới trong hợp tác nông nghiệp
10:48' - 06/07/2025
Thủ tướng tin tưởng kết quả chuyến thăm lần này sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho hợp tác nông nghiệp giữa hai nước, đưa nông nghiệp thành lĩnh vực đột phá của hợp tác song phương.
-
Kinh tế Việt Nam
Truyền thông Brazil đưa tin đậm nét hoạt động của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Rio de Janeiro
10:45' - 06/07/2025
Theo Planalto, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Lula da Silva đều khẳng định tầm quan trọng của việc tăng cường hội nhập và bổ trợ giữa hai nền kinh tế.
-
Kinh tế Việt Nam
Tạo nền tảng chiến lược để phát triển “siêu đô thị” Thành phố Hồ Chí Minh
10:44' - 06/07/2025
Việc tái cấu trúc đơn vị hành chính cấp tỉnh đang mở ra cơ hội lịch sử để kiến tạo một Thành phố Hồ Chí Minh với diện mạo không gian và địa giới mới.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Tọa đàm Doanh nghiệp Việt Nam – Brazil
09:59' - 06/07/2025
Thủ tướng đánh giá quan hệ song phương Việt Nam - Brazil, sau nhiều năm thiết lập, đã không ngừng phát triển và hiện đang ở giai đoạn tốt đẹp nhất từ trước đến nay.
-
Kinh tế Việt Nam
Sự kiện kinh tế Việt Nam nổi bật tuần qua
09:36' - 06/07/2025
Hàng loạt chuyển động kinh tế đáng chú ý đã diễn ra trong tuần đầu tháng 7/2025 như Hòa Phát tiếp nhận tàu hàng lớn nhất, Vietnam Airlines mở đường bay thẳng Hà Nội – Milan...