Tháo gỡ khó khăn từ định dạng lại sản lượng gạo xuất khẩu
“Thay vì phải chạy đôn chạy đáo tìm đường xuất khẩu, bất chấp giá cả, chất lượng… như hiện nay, Việt Nam cần định dạng lại sản lượng gạo hàng hóa cho xuất khẩu với định hướng trong ngắn hạn đến năm 2020, chỉ nên xuất khẩu ở mức 2 – 3 triệu tấn/năm thay vì 7 – 8 triệu tấn/năm như hiện nay”.
Đây là một trong những giải pháp đáng chú ý được Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đưa ra tại Hội thảo về định hướng phát triển thị trường nhập khẩu gạo của Việt Nam , do Bộ Công Thương tổ chức tại Tp.Hồ Chí Minh ngày 13/12.
Thị trường gặp khó
Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, khoảng 70% lượng gạo xuất khẩu mỗi năm của Việt Nam được bán tại thị trường châu Á, trong đó Trung Quốc là thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất, tiếp đến là các quốc gia trong khu vực ASEAN gồm Philippines, Indonesia và Malaysia. Tuy nhiên, hiện xuất khẩu gạo của Việt Nam sang những thị trường này đang chững lại.
Ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch VFA phân tích, những năm trước đây, 3 nước trong khu vực ASEAN nói trên đã nhập khoảng 2-3 triệu tấn gạo từ Việt Nam nhưng năm nay, lượng gạo xuất khẩu sang cả ba thị trường này chỉ còn khoảng 10%. Nguyên nhân chủ yếu là do Chính phủ các nước này có những chính sách quyết đoán về an ninh lương thực và đã đạt được những kết quả nhất định ban đầu; từng bước tự cân đối lương thực trong nước, giảm phụ thuộc vào gạo nhập khẩu.
Riêng thị trường Trung Quốc, với những chính sách về kiểm dịch mới được đưa ra, đặc biệt là Nghị định thư về xuất khẩu gạo và cám gạo giữa Việt Nam – Trung Quốc vừa được công bố giữa năm nay thì đây không còn là thị trường dễ tính nữa.
Đồng quan điểm trên, ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, trên thị trường thế giới, gạo là một mặt hàng rất hạn chế, gặp nhiều khó khăn trong hoạt động xuất nhập khẩu.
Đa số các nước đều có biện pháp bảo hộ đối với mặt hàng này và thuế nhập khẩu thường ở mức cao nhất. Đơn cử như Hàn Quốc thuế nhập khẩu gạo lên đến 500%, Nhật Bản là 800%. Không chỉ vậy, các quy định về hạn ngạch thuế quan, an toàn vệ sinh thực phẩm, hàng rào kỹ thuật… là những lý do được các nước đưa ra nhằm bảo hộ sản xuất trong nước.
Mặt khác, hiện 90% lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam là từ Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, vụ Đông Xuân 2015-2016 vừa qua, hạn hán, xâm nhập mặn đã khiến sản lượng sụt giảm trên 1 triệu tấn. Với sự biến đổi khí hậu, nước biển dâng kèm theo những đập thủy điện đang được xây ở thượng nguồn sông Mê Kông như hiện nay, sản xuất lúa ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Điều này sẽ ảnh hưởng đến sản xuất cũng như xuất khẩu của ngành lúa gạo nếu Việt Nam không định dạng lại ngành hàng này trong thời gian tới.
Trong bối cảnh đó, đại diện VFA cho rằng, Việt Nam cần định dạng lại sản lượng gạo hàng hóa cho xuất khẩu. Với định hướng trong ngắn hạn đến năm 2020, chỉ nên xuất khẩu ở mức 2 - 3 triệu tấn/năm thay vì 7 - 8 triệu tấn/năm như hiện nay.
Xây dựng vùng nguyên liệu chất lượng cao
Việc định dạng lại thị trường cũng được các doanh nghiệp trực tiếp làm công tác xuất khẩu đồng tình. Dưới góc độ của doanh nghiệp, ông Phạm Thái Bình, Giám đốc Công ty TNHH Trung An (Cần Thơ) cho rằng, trước đây, do bối cảnh lịch sử nên nền sản xuất lúa gạo chỉ tập trung vào năng xuất, sản lượng mà bỏ quên vấn đề chất lượng và thị trường.
“Muốn phát triển được thị trường, Việt Nam phải có những sản phẩm gạo có tính cạnh tranh, đảm bảo 3 yếu tố: ngon, sạch và rẻ. Đặc biệt, gạo sạch là xu thế tiêu dùng không chỉ của thế giới mà ngay cả người dân trong nước. Thời gian gần đây, nhiều người tiêu dùng trong nước chọn mua gạo Campuchia vì tin rằng đó là gạo sạch, dù giá đắt hơn so với nhiều loại gạo sản xuất trong nước”, ông Bình nói.
Để đảm bảo 3 tiêu chí trên, theo ông Phạm Thái Bình, phải bắt nguồn từ khâu sản xuất, có những cánh đồng lớn và vùng nguyên liệu ổn định để sản xuất theo chuỗi giá trị gia tăng. Để làm được điều này, không cần phải tìm giải pháp nào khác, chỉ cần làm đúng chủ trương theo Quyết định 62 của Thủ tướng Chính phủ về khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản, xây dựng cánh đồng lớn.
Ngoài việc định dạng lại sản lượng hàng hóa, ông Huỳnh Thế Năng, Chủ tịch VFA nhấn mạnh, để tháo gỡ khó khăn cho ngành lúa gạo hiện nay, cần tổ chức lại sản xuất ngành hàng lúa, gạo theo hướng đi vào chiều sâu là nâng cao chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong ngắn hạn, cần xây dựng vùng nguyên liệu an toàn và có thể truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, cân đối sản lượng lúa, gạo hàng hóa phù hợp với nhu cầu tiêu thụ của thị trường và vượt qua thách thức kép về nước.
Từ đó, định dạng lại 3 vùng sinh thái có tiềm năng lợi thế sản xuất lúa, gạo; trong đó, khai thác triệt để 2 vùng sinh thái nước ngọt (Tứ giác Long Xuyên, Đồng Tháp Mười) và vùng luân canh lúa - tôm (vùng giữa sông Tiền - sông Hậu (ven biển).
Tham dự chỉ đạo hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Tương Trần Quốc Khánh cho rằng, trong thời gian tới, ngành lúa gạo phải thay đổi tư duy sản xuất lúa gạo, định dạng lại sản lượng tối ưu, thay vì kiểu tự hào “xuất khẩu nhiều nhất” như hiện nay. Nhìn lại toàn cảnh thị trường thế giới, nếu một năm chỉ sản xuất dành cho xuất khẩu khoảng 4 triệu tấn, nhưng nếu giá trị tốt thì cũng mang lại giá trị tương đương với 6-7 triệu tấn.
Đồng thời, việc sản xuất phải hướng đến đảm bảo theo yêu cầu, tiêu chuẩn của từng thị trường. Bởi lúa gạo là ngành hàng được bảo hộ lớn nhất hiện nay nên mỗi thị trường có những quy định khác nhau về điều kiện nhập khẩu./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Doanh nghiệp đầu mối xuất khẩu gạo phải có vùng nguyên liệu
21:39' - 28/11/2016
Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng về việc đánh giá việc thực hiện Nghị định số 109/2010/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo.
-
Hàng hoá
Xuất khẩu gạo khó đạt mục tiêu
07:32' - 29/10/2016
Trung Quốc là thị trường chính và tiềm năng của xuất khẩu gạo Việt Nam, nhưng hiện đã hết quota nhập khẩu chính ngạch.
-
Hàng hoá
Xuất khẩu gạo đạt 4,2 triệu tấn
10:04' - 27/10/2016
Khối lượng gạo xuất khẩu trong cả nước tháng 10/2016 ước đạt 368.000 tấn, giá trị 164 triệu USD, đưa khối lượng xuất khẩu gạo 10 tháng ước đạt 4,2 triệu tấn.
-
Hàng hoá
Xuất khẩu gạo giảm hơn 16%, lượng hàng tồn kho vẫn đứng ở mức cao
13:36' - 29/09/2016
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, khối lượng xuất khẩu gạo 9 tháng qua ước đạt 3,76 triệu tấn, thu về 1,69 tỷ USD, giảm 16,4% về khối lượng và giảm 12,5% về giá trị so với cùng kỳ năm 2015.
-
Kinh tế Việt Nam
Tháng 7, xuất khẩu gạo đạt mức thấp nhất về lượng và giá trị
19:35' - 11/08/2016
So với cùng kỳ năm 2015, xuất khẩu gạo giảm hơn 118% về lượng và 95% về trị giá FOB. Đây là cũng là thời điểm xuất khẩu gạo đạt thấp nhất từ đầu năm đến nay.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Lựa chọn được nhà thầu tư vấn dự án metro Bến Thành - Tham Lương
12:21'
Dự án metro Bến Thành - Tham Lương có chiều dài hơn 11 km, trong đó đoạn đi ngầm dài hơn 9 km, với 10 nhà ga.
-
Kinh tế Việt Nam
Tháng 8, tăng mạnh số doanh nghiệp thành lập mới và vốn đăng ký
12:21'
Vốn đăng ký bình quân 1 doanh nghiệp thành lập mới trong 8 tháng đạt 9,8 tỷ đồng. Tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế đạt gần 4.135,7 nghìn tỷ đồng, tăng 105,3% so với cùng kỳ năm trước.
-
Kinh tế Việt Nam
Chỉ định đồng chí Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa nhiệm kỳ 2025 - 2030
11:08'
Chỉ định đồng chí Nghiêm Xuân Thành, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa nhiệm kỳ 2020 - 2025 giữ chức Bí thư Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2025 - 2030.
-
Kinh tế Việt Nam
Việt Nam ủng hộ tiến trình cải cách WTO
07:31'
Việt Nam ủng hộ một cách toàn diện tiến trình cải cách WTO nhằm cải thiện các chức năng của tổ chức, đặc biệt là việc sớm khôi phục đầy đủ Cơ chế giải quyết tranh chấp.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương bàn về cơ chế giá điện 2 thành phần, hướng tới triển khai từ 1/1/2026
21:36' - 08/09/2025
Chiều 8/9, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì cuộc họp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các đơn vị liên quan, thống nhất đẩy nhanh tiến độ thực hiện cơ chế giá điện 2 thành phần.
-
Kinh tế Việt Nam
3 cảng biển của Việt Nam lọt top 100 cảng lưu thông nhiều hàng hóa nhất thế giới
21:06' - 08/09/2025
Tạp chí Lloyd's List của Vương quốc Anh vừa công bố bảng xếp hạng 100 cảng container năm 2025 có lưu lượng hàng hóa qua cảng lớn nhất thế giới.
-
Kinh tế Việt Nam
Phê duyệt Kế hoạch vay, trả nợ công năm 2025 và quản lý nợ công 2025-2027
20:07' - 08/09/2025
Ngày 8/9, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc ký ban hành Quyết định số 1940/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch vay, trả nợ công năm 2025 và Chương trình quản lý nợ công 3 năm giai đoạn 2025-2027.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng: Xây dựng pháp luật phải đạt được “6 tăng cường”, “6 sao” và “6 phải”
19:10' - 08/09/2025
Chủ trì Phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 9/2025 diễn ra ngày 8/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc nhở dựng pháp luật phải đạt được “6 tăng cường”, “6 sao” và “6 phải”.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ trưởng Trần Hồng Minh: Sớm hình thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo của Bộ Xây dựng
16:37' - 08/09/2025
Hình thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo của Bộ Xây dựng để làm đơn vị đầu mối tập hợp các kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nước và quốc tế.