Thủ tướng: Cao tốc có sớm ngày nào, Đồng bằng sông Cửu Long hưởng lợi ngày đó

Tiếp tục chương trình kiểm tra, đôn đốc triển khai các công trình, dự án giao thông trọng điểm quốc gia trong những ngày đầu năm mới; sau khi kiểm tra một số công trình, dự án tại các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long; chiều 30/1 tại Thành phố Cần Thơ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã làm việc với các bộ, ngành, địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long về tình hình triển khai các công trình, dự án trên địa bàn.
Cùng dự có Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng; Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị; Bí thư, Chủ tịch UBND các tỉnh khu vực Đồng bằng sông Cửu Long; lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương; các nhà đầu tư, nhà thầu dự án.
* Đến năm 2026, Đồng bằng sông Cửu Long có 554 km đường bộ cao tốc
Tại cuộc làm việc, Thủ tướng nêu rõ, các Đại hội Đảng toàn quốc gần đây đã xác định phát triển hạ tầng là một trong ba đột phá chiến lược. Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đặt mục tiêu phấn đấu tới năm 2025, cả nước có 3.000 km đường bộ cao tốc và năm 2030 có ít nhất 5.000 km đường bộ cao tốc.
Trong nhiệm kỳ này, đến nay, Chính phủ đã bố trí được khoảng 480 nghìn tỷ đồng vốn ngân sách nhà nước cho phát triển hạ tầng giao thông, cao gấp 3 lần so với nhiệm kỳ trước, từ nhiều nguồn gồm đầu tư công, chương trình phục hồi và phát triển, nguồn tăng thu, tiết kiệm chi, gồm ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương; đồng thời huy động các nguồn lực xã hội.
Đồng bằng sông Cửu Long là khu vực có vị trí, vai trò hết sức quan trọng, chiến lược, giàu truyền thống cách mạng; là vùng đất rất trù phú, giàu tiềm năng, là khu vực chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu trên cả nước. Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 13 về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Chính phủ đã ban hành chương trình hành động thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị.
Theo đó, dành nguồn lực tương đối lớn cho hệ thống đường cao tốc và các loại hình giao thông khác tại Đồng bằng sông Cửu Long, quyết tâm trong nhiệm kỳ này làm thay đổi hệ thống giao thông tại miền Tây, nhất là hệ thống đường cao tốc, cảng biển, đường thủy nội địa.
Tháng 5/2021, tại Cần Thơ, Thủ tướng đã có cuộc làm việc với lãnh đạo các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long, khẳng định quyết tâm xây dựng các tuyến cao tốc. Sau gần 2 năm, chúng ta đã biến quyết tâm thành hành động, có các quy hoạch, kế hoạch rất rõ ràng, bố trí được kinh phí, xây dựng các dự án được các cấp có thẩm quyền thông qua và đang triển khai rất quyết liệt.
Những đột phá về hạ tầng giao thông và nhân lực, sẽ giúp Đồng bằng sông Cửu Long phát triển mạnh mẽ hơn thời gian tới. Bên cạnh đó, việc thúc đẩy các dự án hạ tầng giao thông cũng giúp đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, một trong những động lực phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Theo Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2021, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long được quy hoạch 6 tuyến cao tốc với tổng chiều dài khoảng 1.166 km gồm 3 tuyến cao tốc trục dọc với tổng chiều dài 575 km và 3 tuyến cao tốc trục ngang với chiều dài khoảng 591 km.
Đến nay, đã hoàn thành và đưa vào khai thác theo quy mô giai đoạn 1 (4 làn xe) với tổng chiều dài 171 km (trong đó có 80 km đang được tiếp tục đầu tư để đạt tiêu chuẩn đường bộ cao tốc). Hiện, có 8 dự án đang thi công và hoàn thiện các thủ tục đầu tư để triển khai bảo đảm cơ bản hoàn thành trong kỳ trung hạn giai đoạn 2021 – 2025, đưa vào khai thác toàn bộ các dự án trong năm 2026 với tổng chiều dài 463 km, tổng mức đầu tư khoảng 94.400 tỷ đồng.
Như vậy, dự kiến đến năm 2026, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long sẽ có khoảng 554 km đường cao tốc, các tuyến cao tốc còn lại sẽ được đầu tư trong giai đoạn 2026 - 2030.
Cùng với báo cáo về tình hình triển khai các dự án, tại cuộc họp, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đã thảo luận về các vấn đề còn vướng mắc, cần tháo gỡ để thúc đẩy các dự án theo kế hoạch, nhất là về thủ tục phê duyệt dự án; công tác giải phóng mặt bằng, di dời hệ thống hạ tầng kỹ thuật; việc mở các nút giao, trạm dừng nghỉ trên cao tốc; chuyển đổi mục đích sử dụng đất; đặc biệt là giải pháp khắc phục việc thiếu vật liệu san lấp phục vụ các dự án...
* Cao tốc có sớm ngày nào, Đồng bằng sông Cửu Long hưởng lợi ngày đó
Kết luận cuộc họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, việc phát triển giao thông, nhất là các tuyến đường bộ cao tốc tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long là yêu cầu khách quan và được Đảng, Nhà nước quyết định đúng đắn. Do đó, không chần chừ, do dự, mà phải bắt tay vào làm, với kết quả phải nhìn thấy, đo, đếm được.
“Tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động, quyết liệt, hiệu quả, làm việc có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt điểm việc đó; cao tốc có sớm ngày nào, Đồng bằng sông Cửu Long hưởng lợi ngày đó”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng Chính phủ biểu dương các bộ, ngành, địa phương đã vào cuộc mạnh mẽ, đạt được những kết quả ban đầu, tạo tiền đề cho các bước tiếp theo.
Trên cơ sở phân tích, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các ngành, địa phương phải phối hợp chặt chẽ hơn nữa, chỉ đạo, tổ chức thực hiện việc phát triển giao thông, nhất là hệ thống đường bộ cao tốc tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long; khẩn trương hoàn tất thủ tục chuẩn bị đầu tư, đảm bảo khoa học, đúng quy định, sát thực tế, hoàn thành trong 6 tháng đầu năm 2023 để đồng loạt khởi công những dự án còn lại.
Về vấn đề bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư, Thủ tướng cho rằng đây là vấn đề khó khăn nhất, do đó đồng chí Bí thư cấp ủy phải làm Trưởng ban giải phóng mặt bằng, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, vận động, giúp người dân thực hiện. Trường hợp có vướng mắc phải cùng bàn bạc, đối thoại. Nhân việc tái định cư các dự án, tổ chức cơ cấu lại các khu dân cư đảm bảo văn minh, xanh, sạch, đẹp.
Đối với công tác đấu thầu, chọn nhà thầu thi công, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu phải căn cứ các quy định, đảm bảo minh bạch, cạnh tranh lành mạnh, tránh chia nhỏ các gói thầu, tuyệt đối không để xảy ra tiêu cực, lợi ích nhóm, tất cả vì lợi ích quốc gia dân tộc, vì lợi ích nhân dân; đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân, doanh nghiệp.
Các đơn vị tư vấn thiết kế, giám sát phải thực hiện đúng quy định, song phải có tư duy đổi mới, tầm nhìn dài hạn, tránh làm đi làm lại, bổ sung, chỉnh sửa gây lãng phí thời gian, công sức, kinh phí.
Về vấn đề nguyên vật liệu phục vụ các dự án, Thủ tướng khẳng định các mỏ vật liệu là sở hữu toàn dân, dưới sự quản lý, điều hành của cơ quan nhà nước. Do đó, cơ quan nhà nước quyết định cấp và điều chuyển phù hợp để phục vụ các dự án, phục vụ sự phát triển chung của cả vùng và cả nước.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương căn cứ Nghị quyết của Chính phủ để tổ chức thực hiện; đồng thời thành lập tổ tư vấn, ban chỉ đạo để tập trung tổ chức thực hiện, đôn đốc, kiểm tra, thúc đẩy và xử lý kịp thời những vấn đề phát sinh.
Đối với việc tổ chức các nút giao, giao thông kết nối, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các tỉnh, thành phố khẩn trương xây dựng các dự án tiền khả thi, gửi Văn phòng Chính phủ để tổng hợp, trình Chính phủ xem xét.
Thủ tướng nhắc nhở các nhà đầu tư, nhà thầu thi công các dự án phải đảm bảo tiến độ theo sát thực tế; đảm bảo chất lượng; an toàn lao động, vệ sinh môi trường; không để đội vốn bất hợp lý; chống tham nhũng tiêu cực, lợi ích nhóm; đồng thời chăm lo đời sống cho cán bộ, công nhân, người lao động để mọi người yên tâm, hăng say lao động.
Thủ tướng Chính phủ cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành. Theo đó, Bộ Tài Chính không được để thiếu vốn đối với các dự án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, triển khai có hiệu quả. Bộ Tài nguyên và Môi trường cử cán bộ điều tiết các vấn đề liên quan đến vật liệu xây dựng, bảo vệ, phục hồi môi trường.
“Các bộ, các ngành phải phối hợp với nhau; mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương phải chủ động thực hiện nhiệm vụ theo chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ của mình; nếu có những khó khăn, vướng mắc thì báo cáo Văn phòng Chính phủ và Bộ Giao thông vận tải tổng hợp trình cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết”, Thủ tướng lưu ý./.