Thủ tướng: Chuẩn bị khai thác không gian phát triển mới do các dự án cao tốc tạo ra

Phiên họp được thực hiện theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến giữa đầu cầu Trụ sở Chính phủ với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đang có các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông Vận tải.

Dự phiên họp có các thành viên Ban Chỉ đạo là Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố; đại diện các tập đoàn kinh tế Nhà nước, các nhà đầu tư, đơn vị tư vấn, nhà thầu xây lắp.

Nghiên cứu đầu tư thêm các dự án cao tốc mới

Sau Phiên họp thứ 6 của Ban Chỉ đạo (ngày 13/7/2023), các bộ, ngành, địa phương cần chủ động, phối hợp, nỗ lực triển khai các công việc được giao; tập trung khắc phục các khó khăn, đặc biệt trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, công tác cấp mỏ vật liệu xây dựng thông thường, đẩy nhanh công tác chuẩn bị đầu tư, triển khai thi công gồm: các dự án đường bộ cao tốc; các dự án đường sắt đô thị; đường vành đai Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các dự án xây dựng cảng hàng không.

Trong đó, đối với các dự án đang đầu tư, đến nay công tác giải phóng mặt bằng cơ bản đáp ứng tiến độ. Trong đó, cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, đã bàn giao được 89% mặt bằng; 5 dự án đường bộ cao tốc trục Đông - Tây và đường vành đai 4 Hà Nội và vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh đạt từ 87% đến 97%... Về vật liệu xây dựng thông thường, các địa phương xác nhận Bản đăng ký của 42/69 mỏ để cung cấp vật liệu cho các dự án.

Đối với công tác thi công, các chủ đầu tư, các nhà thầu tổ chức thi công “3 ca 4 kíp”, khắc phục mọi khó khăn, đẩy nhanh tiến độ các dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 để đến cuối năm 2023 sẽ hoàn thành 4 dự án đường bộ cao tốc. Đối với 12 dự án thành phần thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, đến nay thi công đạt 7,3% giá trị hợp đồng, tăng 2,3% so với tháng trước. Với 5 dự án đường bộ cao tốc trục Đông - Tây và đường vành đai khởi công trong tháng 6/2023 đang tiếp tục được triển khai.

Riêng các tuyến đường sắt đô thị thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đang đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thiện các thủ tục để đưa vào khai thác đoạn trên cao tuyến đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội vào cuối năm 2023 và tuyến Bến Thành - Suối Tiên đầu năm 2024.

Đặc biệt, dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành hiện đã bàn giao 100% mặt bằng khu vực Cảng và 46,5% khu vực 2 tuyến giao thông kết nối ; đã khởi công 2 tuyến giao thông này; thi công 99/116 triệu m3 đào đắp; đang đánh giá hồ sơ đề xuất tài chính gói thầu 5.10 nhà ga hành khách, dự kiến hoàn thành công tác chấm thầu, thương thảo hợp đồng để khởi công trong tháng 8/2023; dự kiến khởi công hạng mục đường cất hạ cánh trong tháng 8/2023.

Cùng với đó, các đơn vị đang đánh giá hồ sơ đề xuất tài chính của gói thầu nhà ga hành khách T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, dự kiến hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng trong tháng 8/2023.

Các bộ, ngành, địa phương thúc đẩy việc chuẩn bị đầu tư các dự án cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng, Hòa Bình - Mộc Châu (Sơn La), Hữu Nghị - Chi Lăng, Đồng Đăng - Trà Lĩnh (tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng), Thành phố Hồ Chí Minh - Mộc Bài (Tây Ninh), Gia Nghĩa - Chơn Thành (tỉnh Bình Phước), các dự án thành phần 3, đường Vành đai 4 Hà Nội; đường sắt đô thị tuyến Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, thành phố Hà Nội.

Các thành viên Ban Chỉ đạo, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đã phản ánh một số khó khăn, vướng mắc, bất cập. Trong đó, trong công tác giải phóng mặt bằng tại một số dự án, một số điểm còn chậm do việc di dời hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng tái định cư, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng còn chậm; việc cấp mỏ vật liệu xây dựng chậm do thủ tục chuyển đổi chủ sở hữu, thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng, mục đích sử dụng đất; một số dự án thành phần vẫn chưa được khởi công…

Kết luận Phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo cho biết, đến nay, tổng vốn giải ngân đối với các dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông Vận tải đạt trên 50%, cao hơn mức giải ngân đầu tư công trung bình của cả nước. Cơ bản giải quyết các vướng mắc tại các dự án tồn đọng; giải quyết hiệu quả các vướng mắc, khó khăn tại các dự án đang triển khai như giải phóng mặt bằng, nguyên vật liệu, pháp lý…; các dự án chuẩn bị khởi công đang hoàn thành thủ tục để triển khai; bổ sung, điều chỉnh vốn kịp thời cho các dự án; các dự án hợp tác công tư đã và đang làm được điều chỉnh phù hợp.

Thủ tướng đánh giá, các địa phương có nhiều nỗ lực, tổ chức giải phóng mặt bằng tích cực hơn, nhất là tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Các chủ đầu tư, trong đó có Tổng Công ty cảng hàng không Việt Nam vào cuộc quyết liệt, khắc phục các bất cập, tháo gỡ khó khăn tại các dự án. Các nhà thầu đã “vượt nắng, thắng mưa”, vượt qua các khó khăn kể cả về giá cả để tổ chức thi công đảm bảo tiến độ, chất lượng, an toàn, kỹ - mỹ thuật dự án. Các bộ, ngành, nhất là các địa phương phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn.

Bên cạnh ghi nhận các kết quả đạt được, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, thời gian qua một số bộ, ngành còn chậm trong việc triển khai các công việc, phát sinh một số công việc, một số khó khăn. Trong đó có một số khó khăn vướng mắc liên quan đến vật liệu xây dựng, giải phóng mặt bằng gây cản trở lớn đến tiến độ triển khai. Bên cạnh đó, việc huy động vốn cho các dự án đầu tư theo phương tức đối tác công tư (PPP) còn gặp nhiều khó khăn.

Chuẩn bị khai thác không gian phát triển từ các dự án cao tốc

Về nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tích cực, quyết liệt hơn nữa, tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thực hiện đầu tư các dự án.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các địa phương thành lập các Tổ công tác để đôn đốc, thúc đẩy, kiểm tra, giám sát các dự án. Cùng với thúc đẩy triển khai các dự án, xây dựng quy hoạch, chuẩn bị khai thác không gian phát triển mới được tạo ra từ các dự án cao tốc.

Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải ưu tiên bố trí vốn đầy đủ, kịp thời cho các dự án; cùng với đó có chính sách huy động phương thức hợp tác công tư  PPP đầu tư các dự án.

Các nhà tư vấn thiết kế, giám sát, các nhà thầu nỗ lực, vượt qua khó khăn, thách thức thực hiện dự án đảm bảo tiến độ, chất lượng, an toàn, đảm bảo kỹ - mỹ thuật công trình, với phương châm “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”.

Thủ tướng giao các địa phương giải quyết dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng theo đúng các mốc tiến độ yêu cầu của Chính phủ, trong đó tập trung vào việc xây dựng các khu tái định cư, ổn định cuộc sống người dân; phối hợp với các bộ, ngành, đơn vị hoàn thành thỏa thuận liên quan đến di dời các công trình kỹ thuật.

Đặc biệt, các địa phương phải nghiêm túc thực hiện các thủ tục về mỏ vật liệu xây dựng cho dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025. Trong đó, Thủ tướng chỉ đạo, giao nhiệm vụ cụ thể  cho từng tỉnh, thành phố.

Người đứng đầu Chính phủ cũng giao Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo các nhà thầu phối hợp với các địa phương sớm hoàn thiện các thủ tục để có thể khai thác 27 mỏ đã xác nhận Bản đăng ký trong tháng 8/2023 và 27 mỏ đã trình trong tháng 9/2023; tăng cường kiểm tra đôn đốc các chủ đầu tư chỉ đạo nhà thầu tập trung nguồn lực, tổ chức thi công “3 ca 4 kíp” bảo đảm hoàn thành 4 dự án thành phần đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, cầu Mỹ Thuận 2, Mỹ Thuận - Cần Thơ trong năm 2023 và 2 dự án thành phần đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt, Cam Lâm - Vĩnh Hảo trong năm 2024 đúng yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn việc nộp tiền vào Quỹ đối với các địa phương không còn diện tích trồng rừng thay thế hoặc diện tích còn lại không đủ để trồng rừng thay thế bảo đảm rút ngắn thời gian chuyển mục đích sử dụng rừng, hoàn thành trong tháng 8/2023.

Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm dự thảo Báo cáo của Chính phủ báo cáo Quốc hội kết quả thực hiện việc chuyển mục đích sử dụng rừng, chuyển mục đích sử dụng đất dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025; sớm tham mưu Chính phủ cho phép các tỉnh (Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa) nâng công suất các mỏ cát đã cấp phép, đang hoạt động, còn thời hạn khai thác phù hợp.

Bộ Xây dựng sớm hướng dẫn các Chủ đầu tư xác định giá vật liệu tại mỏ (gồm giá chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, đền bù cây cối, hoa màu…) theo đúng tinh thần chỉ đạo  của Thủ tướng Chính phủ, hoàn thành trong tháng 8/2023.

Thủ tướng giao Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp chỉ đạo Tổng Công ty cảng hàng không Việt Nam hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu gói thầu nhà ga hành khách dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành và gói thầu thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị nhà ga hành khách T3 Cảng Hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát các thủ tục đầu tư, các bất cập trong triển khai dự án PPP, chủ động tháo gỡ các vướng mắc; đẩy nhanh tiến độ thẩm định các dự án đã được địa phương trình như: Thành phố Hồ Chí Minh - Mộc Bài, Nam Định - Thái Bình, Gia Nghĩa - Chơn Thành…

Bộ Công an hướng dẫn, cảnh báo, giám sát, kiểm tra từ đầu trong quá trình triển khai các dự án, đảm bảo các dự án được triển khai đúng quy định, tránh xảy ra tiêu cực, tham nhũng.

Thủ tướng cũng nhất trí bổ sung các dự án đường bộ cao tốc: Thành phố Hồ Chí Minh - Chơn Thành, Hòa Liên - Túy Loan, Dầu Giây - Tân Phú, Tân Phú - Bảo Lộc, Bảo Lộc - Liên Khương, Tuyên Quang - Hà Giang, Mỹ An - Cao Lãnh, Cao Lãnh - An Hữu và các đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố có dự án đi qua vào danh mục và thành viên Ban Chỉ đạo./.