Thủ tướng Phạm Minh Chính: Tổ chức tuần cao điểm của tháng cao điểm chống khai thác IUU

Chiều tối 11/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp thứ 21 của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), trực tuyến với 21 tỉnh, thành phố ven biển.

Đây là phiên họp được tổ chức hàng tuần để tuyên chiến với khai thác IUU. Cùng dự phiên họp có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố ven biển.

Thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Phiên họp thứ 20 của Ban Chỉ đạo, tuần qua các bộ, ngành, cơ quan, địa phương tiếp tục tập trung cao độ lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt tháng cao điểm chống khai thác IUU. Trong đó, nhiều nhiệm vụ có chuyển biến tích cực, tuần sau tốt hơn tuần trước; nhiều nhiệm vụ trọng tâm đã được hoàn thành theo đúng yêu cầu tiến độ. Các Bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành được 31/66 nhiệm vụ (tăng 08 nhiệm vụ so với tuần trước), đang triển khai 35 nhiệm vụ theo tiến độ Thủ tướng Chính phủ giao. 

Các địa phương phối hợp với các lực lượng thành lập tổ công tác chuyên biệt để tuần tra, kiểm soát, xử lý tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài để ngăn chặn tàu cá vi phạm; thực hiện kết nối liên thông, đồng bộ giữa cơ sở dữ liệu kiểm soát tàu cá với hệ thống truy suất nguồn gốc thủy sản; đẩy nhanh tiến độ điều tra xử lý tàu cá vi phạm IUU; tổng rà soát kiểm tra các tàu cá bổ sung hoàn thiện cơ sở dữ liệu Vneid; điều tra, xử lý các tổ chức cá nhân liên quan đến hành vi hợp thức hóa hồ sơ. 

Công tác quản lý tàu cá và giám sát hoạt động khai thác tiếp tục có tiến triển rõ rệt: Cơ bản hoàn thành việc đăng ký, cập nhật trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia, đạt 99,9%, trong tổng số gần 80 nghìn tàu cá. Các địa phương đã phân loại xong và lập danh sách số lượng tàu cá không đủ điều kiện đăng ký, không đủ điều kiện cấp giấy phép khai thác và giao chính quyền cơ sở, lực lượng chức năng theo dõi, quản lý đảm bảo không tham gia hoạt động khai thác thuỷ sản.

Tình hình xử lý vi phạm pháp luật trong khai thác IUU tiếp tục có chuyển biến tích cực. Đến nay, có 8/22 địa phương đã xử lý xong các vụ việc vi phạm hành chính tồn đọng mất kết nối giám sát hành trình (VMS), vượt ranh giới cho phép khai thác. Trong đó, cùng với xử phạt hành chính các tàu cá liên quan VMS và xâm phạm vùng biển nước ngoài trước đây; khởi tố mới 2 vụ án hình sự, 2 bị can, nâng tổng số vụ khởi tố từ 1/10 đến 7/11/2025 là 23 vụ/31 bị can vi phạm khai thác IUU. Tuy nhiên, các đại biểu thừa nhận, chưa xử lý triệt để vi phạm hành chính tồn đọng mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác.

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao các bộ, ngành, cơ quan, nhất là lực lượng Quân đội, Công an, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các địa phương tiếp tục cương quyết, quyết liệt, tuyên chiến với khai thác IUU và quyết tâm gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC) trong năm 2025; kết quả tuần sau cao hơn tuần trước.

Tuy nhiên, Thủ tướng Chính phủ bày tỏ không hài lòng với việc chưa quản lý, kiểm soát được đội tàu khai thác thuỷ sản; chưa xử lý vi hiệu quả phạm trong mất kết nối VMS; dữ liệu dân cư, quản lý tàu, khai thác thuỷ sản chưa kết nối, liên thông; đặc biệt chưa hoàn thành trình sửa đổi Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản…

Thủ tướng nhấm mạnh, việc chống khai thác IUU là vì danh dự, uy tín và lợi ích của đất nước, dân tộc, nên phải quyết liệt, vừa giáo dục, quản lý, vừa lo cho công dân có công ăn, việc làm sinh kế lâu dài. Các bộ, ngành, cơ quan, địa phương phải phối hợp chặt chẽ chống khai thác IUU hiệu quả, đồng thời tổng hợp, thống nhất trong báo cáo cho EC theo các vấn đề EC quan tâm.

Thủ tướng chỉ rõ, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương phải chịu trách nhiệm trực tiếp, toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nếu để tái diễn tình trạng tàu cá vi phạm hoặc chậm tiến độ gỡ “thẻ vàng” IUU. Do đó, phải tập trung cao độ lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quyết liệt tháng cao điểm chống khai thác IUU; chấm dứt ngay tình trạng “đánh bắt bằng mọi giá”, xây dựng việc “đánh bắt có trách nhiệm”, có truy xuất nguồn gốc vì sự phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam, vì danh dự của đất nước, dân tộc và lợi ích của người dân.

Đặt mục tiêu, ngay trong tuần tới, phải xử lý dứt điểm các vấn đề EC đặc biệt quan tâm để gỡ "thẻ vàng" của EC trong năm 2025, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, tổ chức tuần cao điểm của tháng cao điểm chống khai thác IUU, tập trung xử lý số tàu không đang ký, số tàu không đủ điều kiện hoạt động; xử lý dứt điểm tàu cá vi phạm, mất kết nối VMS; kiểm soát chặt truy suất nguồn gốc hải sản.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương quán triệt đến cán bộ, đảng viên về quan điểm, tư tưởng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong việc kiên quyết tuyên chiến với các hành vi vi phạm quy định về khai thác IUU, quyết tâm gỡ bằng được “thẻ vàng” của EC đối với nghề cá Việt Nam trong năm 2025.

Cùng với đó, nghiêm túc thực hiện các Nghị quyết, Kết luận, Công điện, Chỉ thị của Đảng, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nhất là Quyết định số 2310/QĐ-TTg ngày 17/10/2025 của về kế hoạch hành động tháng cao điểm chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản Việt Nam; Quy chế phối hợp liên ngành về chống khai thác IUU.

Các bộ, ngành, địa phương khẩn trương, nghiêm túc cập nhật đầy đủ dữ liệu lên các cơ sở dữ liệu nghề cá như: Cơ sở dữ liệu quốc gia về nghề cá (Vnfishbase), Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuỷ sản; Hệ thống giám sát tàu cá VMS; Hệ thống xử lý vi phạm hành chính về nghề cá, Hệ thống truy xuất nguồn gốc thuỷ sản (eCDT); bảo đảm dữ liệu “đúng – đủ - sạch – sống”, thống nhất để quản trị nghề cá một cách bài bản, kịp thời, thông suốt.

Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Bộ Quốc phòng triển khai ngay Quy chế phối hợp liên ngành về chống khai thác IUU; hoàn thành trình Nghị định 38 ngay trong ngày mai 12/11/2025; trình sửa đổi Nghị định 37 trong tháng 11/2025. Chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương hoàn thiện ngay kịch bản, phương án làm việc kỹ thuật với EC . Thường xuyên giữ liên hệ, trao đổi, cung cấp đầy đủ thông tin với EC, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những nội dung vượt thẩm quyền.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng kiểm soát chặt chẽ nguyên liệu thủy sản nhập khẩu vào Việt Nam theo Hiệp định PSMA và bằng tàu container, bảo đảm ngăn chặn triệt để nguyên liệu thủy sản khai thác IUU xâm nhập vào thị trường Việt Nam; xử lý dứt điểm việc hoàn thiện hồ sơ truy xuất nguồn gốc, dữ liệu nghề cá quốc gia, công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, đã được chỉ đạo tại cuộc họp tuần trước.

Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các bộ, ngành, 21 địa phương ven biển triển khai ngay Quy chế phối hợp liên ngành về chống khai thác IUU; thông tin, tuyên truyền, công bố rộng rãi đến tất cả các bộ, ngành, địa phương và người dân. Chỉ đạo Tập đoàn Viettel chủ trì, phối hợp với Tập đoàn VNPT và các bộ, ngành, địa phương liên quan khẩn trương hoàn thành số hóa toàn diện công tác quản lý tàu cá, chống khai thác IUU và các dịch vụ công. Duy trì thực hiện kiểm soát chặt chẽ toàn bộ tàu cá xuất nhập qua trạm kiểm soát biên phòng theo đúng quy định. Xử lý dứt điểm tàu cá không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác hải sản, kiên quyết không để hoạt động.

Bộ Công an hoàn thiện và đưa vào sử dụng ứng dụng quản lý tàu cá và ngư dân tham gia hoạt động trên VneID; tiếp tục chủ trì kiểm tra, hướng dẫn các địa phương xử lý tàu cá vi phạm khai thác IUU; chỉ đạo cơ quan chức năng đẩy nhanh công tác điều tra, củng cố hồ sơ để xử lý hình sự các tàu cá vi phạm quy định tại Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán - Tòa án Nhân dân tối cao.

Bộ Ngoại giao tiếp tục thúc đẩy đàm phán ký hợp tác khai thác thủy sản trên biển và thống nhất cơ chế kiểm soát hoạt động khai thác thủy sản của tàu cá Việt Nam ở các vùng biển chồng lấn với các nước. Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch chỉ đạo, các cơ quan thông tấn, báo chí đẩy mạnh tuyên truyền, thông tin về tháng cao điểm chống khai thác IUU; tập trung biểu dương các tổ chức, cá nhân nỗ lực thực hiện các giải pháp chống thác IUU, phát triển nghề cá bền vững; thông tin sâu rộng các kết quả xử lý vi phạm hành chính, hình sự để tăng tính răn đe, giáo dục.

Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các tỉnh, thành phố ven biển, có tàu cá nắm chắc tình hình, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, toàn diện, hiệu quả các biện pháp chống khai thác IUU trên địa bàn, tuyệt đối không để vi phạm, tiêu cực làm ảnh hưởng đến nỗ lực chung gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC. Duy trì kiểm soát chặt chẽ toàn bộ tàu cá ra vào cảng theo quy định; kiên quyết không cho tàu cá không đủ điều kiện, không đăng ký tham gia hoạt động. Đồng thời, cập nhật hằng tuần danh sách tàu cá nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU theo quy định.

Đặc biệt, 14 địa phương chưa hoàn thành việc xử lý các vụ việc vi phạm hành chính tồn đọng mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác phải khẩn trương hoàn thành trước ngày 16/11/2025; kiểm điểm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân, người đứng đầu cơ quan, đơn vị nếu không hoàn thành.

Các địa phương khẩn trương hoàn thành 19 nhiệm vụ đang triển khai; nghiêm túc cập nhật đầy đủ dữ liệu lên các cơ sở dữ liệu nghề cá; xử phạt nghiêm toàn bộ tàu cá vi phạm quy định về VMS, vượt ranh giới, vi phạm vùng biển nước ngoài và tàu cá không vào cảng bốc dỡ sản phẩm theo quy định.

Các hiệp hội, doanh nghiệp nghiêm túc chấp hành việc không thu mua, chế biến, xuất khẩu các sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ khai thác IUU; vận động, biểu dương hội viên, ngư dân gương mẫu, thực hiện tốt các quy định về chống khai thác IUU.