Thương hiệu đặc sản địa phương thích ứng sau hợp nhất tỉnh, thành

Công ty cổ phần Gốm sứ Quang Vinh là minh chứng thành công trong phát triển nghề truyền thống ở làng nghề Bát Tràng. Bà Hà Thị Vinh, Giám đốc Công ty cổ phần Gốm sứ Quang Vinh cho biết, đằng sau mỗi sản phẩm không chỉ là chất lượng, mà còn là câu chuyện của văn hóa địa danh gắn với từng sản phẩm của địa phương đó. Mỗi sản phẩm OCOP còn được xem là "sứ giả văn hóa" của địa phương, thể hiện truyền thống, phong tục, tập quán sinh hoạt của người dân.

Tuy nhiên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có chỉ đạo, địa phương có trách nhiệm duy trì giá trị pháp lý của giấy chứng nhận OCOP và hướng các chủ thể cập nhật thông tin hành chính một cách đơn giản, thuận tiện, không gây phát sinh thủ tục rườm rà.

Cụ thể, nếu một sản phẩm OCOP 4 sao thuộc huyện Lý Nhân, hay huyện Bình Lục tỉnh Hà Nam trước đây – nay hợp nhất về tỉnh mới Ninh Bình – thì giấy chứng nhận OCOP 4 sao vẫn còn giá trị. Chủ thể chỉ cần cập nhật địa chỉ hành chính mới trong hồ sơ, không cần làm lại toàn bộ thủ tục như từ đầu. Điều này không chỉ giúp giảm gánh nặng pháp lý, mà còn tạo tâm lý ổn định cho các chủ thể tiếp tục sản xuất, kinh doanh.

Quan trọng hơn, thương hiệu OCOP gắn với vùng nguyên liệu canh tác và yếu tố địa lý – chứ không phụ thuộc hoàn toàn vào tên hành chính cấp tỉnh. Chẳng hạn như chè Shan Tuyết Suối Giàng (Yên Bái), hay chè Shan Tuyết Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang có hợp nhất với tỉnh khác, thì ở Suối Giàng hay Hoàng Su Phì vẫn là một vùng chè đặc trưng, được công nhận chỉ dẫn địa lý.

Trong khó khăn luôn tồn tại cơ hội, việc sắp xếp hành chính cũng có thể là đòn bẩy để các chủ thể nâng tầm thương hiệu, đặc biệt thông qua mở rộng vùng nguyên liệu, nâng cấp nhãn hiệu tập thể thành chỉ dẫn địa lý hoặc nhãn hiệu chứng nhận – những yếu tố mang lại giá trị bền vững và khả năng phát triển thị trường lớn hơn.

Ngoài ra, việc việc sắp xếp hành chính không chỉ mở rộng thị trường mà còn giúp chủ thể giảm chi phí truyền thông do được hỗ trợ quảng bá theo chương trình xúc tiến thương mại chung của tỉnh mới – vốn có tiềm lực lớn hơn. Thay vì phải gồng gánh tự làm truyền thông, các chủ thể có thể tận dụng kênh truyền thông địa phương và trung ương để lan tỏa thương hiệu.

Ông Giang Ngọc Luân, Phó Chi cục trưởng Chi cục kinh tế hợp tác, Sở Nông nghiệp và Môi trường Tp. Hồ Chí Minh cho biết, trước đây, nhiều sản phẩm bị bó hẹp trong ranh giới hành chính xã, huyện, nên sản phẩm đó chỉ được chứng nhận OCOP ở cấp địa phương. Sau hợp nhất, khi đơn vị hành chính mở rộng, cơ hội hình thành chuỗi giá trị liên kết vùng cũng theo đó mà mở ra. Từ đó, sản phẩm có thể được phát triển thành thương hiệu vùng, dễ dàng hơn khi tiếp cận chính sách hỗ trợ từ cấp tỉnh hoặc Trung ương.

Để phát triển chương trình OCOP hiệu quả sau hợp nhất, ông Giang Ngọc Luân cho biết, các cơ quan như Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương, Bộ Công Thương cũng đã có hướng dẫn cụ thể về việc cập nhật địa chỉ hành chính trên bao bì. Không bắt buộc tiêu hủy tem nhãn cũ, chủ thể có thể thay đổi dần dần trong thời gian chuyển tiếp. Đặc biệt, với các sản phẩm có sử dụng mã QR truy xuất nguồn gốc điện tử, thông tin hành chính mới hoàn toàn có thể cập nhật linh hoạt mà không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.

Các chuyên gia khẳng định, sắp xếp hành chính không làm mất hiệu lực pháp lý các sản phẩm OCOP, không gây gián đoạn kinh doanh. Điều quan trọng là sự chủ động của chủ thể trong việc cập nhật hồ sơ, duy trì thương hiệu và khai thác tốt cơ hội liên kết vùng, xúc tiến thương mại, mở rộng quy mô sản xuất.

Với quyết tâm giữ gìn bản sắc và cách làm phù hợp với điều kiện mới, các chủ thể OCOP hoàn toàn có thể biến thách thức sắp xếp hành chính thành lợi thế cạnh tranh dài hạn. Sản phẩm OCOP nếu thật sự mang chất lượng, mang câu chuyện văn hóa, sẽ không chỉ vẫn giữ được gía trị sau cải cách, mà còn lan tỏa mạnh mẽ hơn trên thị trường trong nước và quốc tế.

>>>